تشخیص درد گردن و علائمی مشابه در زمان شروع به ایجاد درد و سفتی گردن ناشی از اسپوندیلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات) وجود دارد. این علائم احتمالاً در قسمت پایین کمر بیشتر احساس می شود. اسپوندیلیت انکیلوزان تقریباً همیشه در قسمت تحتانی کمر و مفاصل ساکروایلیاک ماهها یا سالها قبل از رسیدن به گردن (نخاعات گردنی) شروع می شود.

علائم معمولاً از ستون فقرات پایین تر شروع می شوند. اما بسیاری از افراد قبل از تشخیص درد گردن، درد ناشی از اسپوندیلیت آنکیلوزان را تجربه می کنند.

فرآیند تشخیص درد گردن ناشی از اسپوندیلیت آنکیلوزان

هیچ آزمایش یا علامتی به عنوان روش تشخیص درد گردن وجود ندارد. در واقع آزمایشی که بتواند رسماً اسپوندیلیت آنکیلوزان را تشخیص دهد. اما با پیروی از یک فرآیند جمع آوری شواهدی تشخیص داده میسر می شود. فرآیندی که به طوری فزاینده به اسپوندیلیت آنکیلوزان اشاره و در عین حال سایر شرایط را رد می کند.

فرآیند تشخیص درد گردن معمولاً شامل چهار مرحله کلی است:

سابقه بیمار

اطلاعاتی نظیر سابقه پزشکی، علائم فعلی و شیوه زندگی، سطح فعالیت و عادات غذایی در مطب پزشک جمع آوری می شود.

معاینه بدنی

وضعیت بدن بیمار برای هر گونه ناهنجاری حاکی از انحطاط ستون فقرات، مشاهده می شود، مثلاً اگر سر نتواند به دیوار برسد در حالی که پشت به دیوار ایستاده است. علاوه بر این، پزشک ممکن است گردن و پشت را در امتداد ستون فقرات برای مناطق حساس یا سفتی لمس کند. همچنین قفسه سینه و دامنه حرکتی ستون فقرات برای هرگونه نشانه ای از کاهش تحرک بررسی می شود.

مطالعه تصویربرداری

تصویر اشعه ایکس نشان دهنده التهاب مفاصل ساکروایلیاک به طور سنتی یک عامل کلیدی در تشخیص درد گردن ناشی از اسپوندیلیت آنکیلوزان می باشد. با این حال، گاهی اوقات عکس برداری با اشعه ایکس نمی تواند این تغییرات را در مفصل ساکروایلیاک تا سال ها پس از شروع علائم تشخیص دهد. سایر روش ها برای مشاهده ستون فقرات ممکن است زودتر تغییرات ناشی از اسپوندیلیت آنکیلوزان را دریافت کنند، مانند MRI یا سی تی اسکن. اما آنها نیز گران تر هستند.

آزمایش خون

این آزمایش ها می توانند نشانگرهای التهابی و عوامل خطر ژنتیکی را بررسی کنند، که می تواند نشان دهنده احتمال بالاتر ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان باشد. به عنوان مثال، اکثر افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان دارای ژنی به نام HLA-B27 هستند، بنابراین تشخیص آن می تواند برای تایید تشخیص در زمانی که علائم از قبل وجود داشته باشد مفید باشد.

تشخیص درد گردن اسپوندیلیت آنکیلوزان با تاخیر

بسیاری از افراد مبتلا به اسپوندیلیت انکیلوزان در چند سال اول شروع تشخیص داده نمی شوند، احتمالاً به این دلیل که علائم اولیه ممکن است نسبتاً قابل کنترل باشد و فقدان سابقه خانوادگی برای این بیماری، تشخیص آن را دشوارتر می کند. بعد از آن ممکن است پیشرفت بیماری را کند باشد و باعث تاخیر در تشخیص شود.

علائم گردن درد در شرایط بی شماری بروز کرده و می توانند باعث درد و یا سفتی گردن شوند. معمولاً ابتدا به علل شایع مشکوک می شویم، مانند کشیدگی عضلانی یا مشکل مفصل ستون فقرات. با این حال، هنگامی که مظنونان معمولی رد شدند، باید احتمالات دیگر را در نظر گرفت.

پیش از این و در مقالات متعدد بلاگ مهرگان به شرایط متعدد و نادری که معمولاً با مشکلات گردن مرتبط نیستند اشاره کرده ایم. شرایطی که می توانند باعث گردن درد و سایر علائم مرتبط با گردن شوند. برخی از نمونه ها شامل موارد زیر است:

گردن درد بر اثر فیبرومیالژیا

مشکلی است که شامل خستگی و درد طولانی مدت در هر چهار ربع بدن (بالا چپ، راست بالا، پایین سمت چپ و پایین سمت راست) است، اما گردن و شانه ها جزو شایع ترین نواحی درگیر هستند.

سندرم خروجی قفسه سینه

زمانی رخ می دهد که فضای بین دنده اول و استخوان ترقوه به اندازه ای باریک شود که اعصاب و یا رگ های خونی با مشکل از آن عبور کنند. گردن درد و سفتی می تواند از جمله علائم باشد.

گردن درد ناشی از بیماری لایم

معمولاً از طریق نیش کنه به انسان منتقل می شود. علائم می توانند بسیار متفاوت باشند و معمولاً با راش های بزرگ در محل گزش شروع می شوند که ممکن است بیماران متوجه شوند یا نشوند. با گذشت زمان، ممکن است گردن سفت و گردن دردناک ایجاد شود.

سندرم ایگل

معمولاً شامل کشیدگی استخوان نوک تیز جمجمه در زیر گوش است که به آن استیلوئید پروسس می گویند. استخوان استیلویید ممکن است به عصب یا رگ خونی فشار وارد کند و باعث درد شدید در صورت، گلو و یا گردن شود.

سندرم کرون دنس

زمانی رخ می دهد که رسوبات کریستالی روی رباط اطراف لانه ها – استخوانی که سر روی آن می چرخد – ایجاد می شود. این وضعیت می تواند باعث درد شدید در قاعده جمجمه و گردن و همچنین کاهش تحرک سر شود.

مراجعه به پزشک متخصص

به عقیده پزشکان جراح متخصص ستون فقرات کلینیک درد مهرگان، بسیاری از علل کمتر شناخته شده دیگر برای گردن درد وجود دارد، و برخی از آنها می توانند مشابه شرایط مورد بحث در این مقاله باشند.

زمانی که گردن درد غیرقابل توضیح نیاز به مراجعه به پزشک جراح متخصص ستون فقرات دارد . همچنین می توانید از طریق ویزیت غیر حضوری درد گردن کلینیک درد مهرگان یا بخش رزرو نوبت حضوری مشکل خود را با متخصصین ما در میان بگذارید.

گاهی اوقات افراد مطمئن نیستند که برای یک درد مرموز در گردن به پزشکان متخصص مراجعه کنند، به خصوص زمانی که گردن درد معمولاً ظرف چند روز یا چند هفته از بین می رود. با این حال، گردن درد همراه با یک یا چند مورد از موارد زیر همیشه باید فوراً توسط پزشک معاینه شود:

• تب یا لرز
• حالت تهوع یا استفراغ
• دردی که به بازو می رسد
• سوزن سوزن شدن یا بی حسی سوزن سوزن در بازو یا دست
• کم شدن قدرت دست، مانند انداختن وسایل یا مشکل بستن دکمه های پیراهن
• مشکل در راه رفتن یا کنترل روده یا مثانه
• مشکل در حافظه یا تفکر
• دردی که پس از چند روز بهبود نمی یابد و فعالیت های روزانه مانند لباس پوشیدن، رانندگی و یا خواب را مختل می کند.

به خصوص زمانی که با گردن درد همراه باشد، هر یک از این علائم به طور بالقوه می تواند نشانه یک مشکل جدی پزشکی باشد. اگرچه ممکن است هنوز جدی نباشد، اما مراجعه به پزشک برای ارزیابی می تواند به دریافت زودهنگام درمان در زمانی که موثرتر باشد، کمک کند.

دکتر مجید نجفی، مدیر کلینیک درد مهرگان