افرادی که درد کمر و گردن آنها با جراحی و یا سایر درمان ها تسکین نیافته از گزینه ای به نام تحریک طناب نخاعی را در نظر داشته باشند.

در سراسر جهان، سالانه حدود 14000 بیمار تحت کاشت محرک نخاع قرار می گیرند. تحریک طناب نخاعی (SCS) تحریک الکتریکی خفیفی را به اعصاب در امتداد ستون فقرات ارائه و فعالیت عصبی را به روشی غیر دارویی تغییر یا مسدود می کند. این روش احساس درد به مغز را به حداقل می رساند.

تحریک طناب نخاعی چیست؟

عمل تحریک طناب نخاعی (SCS) به مهار مستقیم انتقال درد در شاخ پشتی گفته می‌شود. اما این نظریه‌ها مکانیسم‌هایی را که توسط آن SCS باعث کاهش درد می‌شود. دکتر نورمن شیلی، جراح مغز و اعصاب هاروارد، به دنبال نشان دادن حمایت بالینی از این عملکرد با کاشت اولین SCS تک قطبی در سال 1967 بود.

اثر تحریک طناب نخاعی

تحقیقات اخیر بینشی در مورد چگونگی تأثیر چنین نورومدولاسیون بر درد ارائه کرده است. مکانیسم عمل ممکن است بسته به نوع درد مورد نظر برای درمان متفاوت باشد. تأثیر آن بر درد نوروپاتیک ممکن است ثانویه به سرکوب تحریک پذیری مرکزی ناشی از تحریک باشد. اثر مفید SCS بر درد ایسکمیک به مهار تأثیرات سیستم عصبی سمپاتیک ناشی از تحریک و اتساع عروق آنتی درومیک مربوط باشد که جریان خون را افزایش می دهد. نیاز به اکسیژن را کاهش می دهد.

مکانیسم عصبی فیزیولوژیک SCS به طور کامل شناخته نشده است. اثرات آن در سطوح موضعی و فوق نخاعی و همچنین از طریق نورون های شاخ پشتی و مکانیسم های عصبی شیمیایی رخ می دهد. شواهد تجربی از یک اثر SCS سودمند در سطح شاخ پشتی پشتیبانی می‌کنند. به موجب آن تحریک‌پذیری بیش از حد نورون‌های با دامنه دینامیکی گسترده سرکوب می‌شود. شواهدی برای افزایش سطح آزادسازی گاما آمینه بوتیریک اسید (GABA) و سروتونین و شاید برای کاهش سطوح برخی از اسیدهای آمینه تحریک‌کننده مانند گلوتامات و آسپارتام وجود دارد.

تاریخچه تحریک طناب نخاعی

تحریک طناب نخاعی برای اولین بار در سال 1967 برای درمان درد مورد استفاده قرار گرفت. تحریک طناب نخاعی توسط سازمان غذا و دارو (FDA) در سال 1989 برای تسکین درد ناشی از آسیب عصبی در تنه، بازوها یا پاها تایید شد. در حال حاضر حدود 90 درصد از آن را تشکیل می دهد. از تمام درمان های نورومدولاسیون انتظارهایی می رود. مثلاً این تعداد برای مدیریت بیماری های مزمن با افزایش سن جمعیت و با گسترش تحریک نخاع برای درمان سایر بیماری ها افزایش یابد.

تحریک نخاع تحریک عصبی نیز نامیده می شود. تحریک نخاع پالس های الکتریکی خفیف را هدایت می کند. این موضوع در پیام درد رسیده به مغز تداخل می‌کند. یک دستگاه کوچک کاشته شده در نزدیکی ستون فقرات این پالس ها را تولید می کند. ژنراتور کاشته شده مورد استفاده در تحریک طناب نخاعی شبیه ضربان ساز قلب است. این ژنراتور باعث می شود برخی دستگاه را ضربان ساز برای درد بنامند.

این مقاله نحوه عملکرد تحریک طناب نخاعی و اینکه به احتمال زیاد چه کسانی از این درمان سود می برند را توضیح می دهد:

تحریک طناب نخاعی

تحریک طناب نخاعی برای دهه ها مورد استفاده قرار گرفته است و برای تعداد فزاینده ای از شرایط توصیه می شود. این دستگاخ برای سندرم جراحی ناموفق کمر، رادیکولیت کمر و گردن، نوروپاتی استفاده میشود.

دستگاه های کوچک تر کاشت را کمتر تهاجمی کرده اند. دستگاه هایی که با تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) سازگار هستند . تعداد افرادی را که به درمان فکر می کنند افزایش یافته است.

علاوه بر این، تلاش های سراسری برای کاهش اتکا به داروهای ضددرد شبه مخدری، توجه مجددی را به طیفی از درمان های تسکین درد که شامل داروها نمی شود، از جمله تحریک طناب نخاعی، جلب کرده است.

ارائه یک گزینه غیر معمول با دوره آزمایشی

برخلاف اکثر درمان هایی که نیاز به جراحی دارند، تحریک نخاع را می توان برای مدت کوتاهی قبل از اینکه فرد متعهد به کاشت ایمپلنت یا داشتن هر گونه اثرات منفی پایدار باشد، امتحان کرد. دوره آزمایشی بخشی از یک فرآیند غربالگری دو مرحله ای برای انتخاب کسانی است که بیشترین سود را دارند.

غربالگری دقیق مورد نیاز است زیرا تحریک نخاع برای همه کار نمی کند. با این حال، اکثر افرادی که کاندیدای خوبی برای درمان هستند، حداقل 50 درصد کاهش درد و همچنین بهبود قابل توجهی در عملکرد روزانه گزارش می کنند.

برخی از افراد همچنین می توانند پس از شروع تحریک نخاع، داروهای مخدر (مسکن) کمتری مصرف کنند.

تحریک میدان عصبی محیطی از فرآیندی مشابه

تحریک طناب نخاعی یکی از دو شکل مرتبط تحریک الکتریکی است که معمولا برای درمان درد مزمن استفاده می شود. دیگری، تحریک میدان عصبی محیطی، شبیه آن است، اما دستگاه هایی که پالس های الکتریکی را هدایت می کنند، درست زیر پوست در ناحیه ای نزدیک اعصاب درگیر در درد قرار می گیرند.

برای درمان درد، می توان هم تحریک نخاع و هم درمان میدان عصبی محیطی را به صورت ترکیبی انجام داد.

متخصصان انجام تحریک طناب نخاعی

پزشکانی که روش های تحریک نخاع را انجام می دهند شامل موارد زیر می شوند، اما محدود به موارد زیر نیستند:

• متخصص درد
• متخصص بیهوشی
• جراح مغز و اعصاب
• متخصص طب فیزیکی
• جراح ارتوپد ستون فقرات

چند درصد از بیماران پزشک که دوره آزمایشی تحریک دارند، کاشت دائمی ایمپلنت می کنند. درصد بالا نشان می دهد که متخصص با دقت نامزدها را انتخاب می کند.

یافتن یک پزشک با تجربه در مورد تحریک نخاع مهم است. زیرا تجربه بیشتر به طور کلی منجر به تخصص بیشتر می شود. تحریک طناب نخاعی یک رشته پزشکی است که به سرعت در حال رشد است و دستگاه های جدیدی وارد بازار می شوند. یک متخصص با تجربه در این روش احتمالاً در مورد آخرین تکنیک ها و دستگاه ها ماهرتر و به روزتر است.

دکتر مجید نجفی، مدیر کلینیک درد مهرگان