فتق دیسک اغلب در ستون فقرات کمری یا ستون فقرات گردنی اتفاق می‌افتد، اما می‌تواند در ستون فقرات قفسه سینه (بالای کمر) نیز رخ دهد. هر محل برای علائم فتق دیسک متفاوتی از درد ایجاد می‌کند.

علائم فتق دیسک در ستون فقرات کمری

شایع‌ترین علامت همراه با فتق دیسک در ستون فقرات کمری، درد پا است (که به عنوان سیاتیک نیز شناخته می‌شود). تقریباً 90 درصد از فتق دیسک‌ها در L4-L5 و L5-S1 رخ می‌دهد و باعث ایجاد درد در عصب L5 یا S1 می‌شود که به پایین عصب سیاتیک تیر می‌کشد. علائم فتق دیسک در این مکان ها در زیر توضیح داده شده است:

• فتق دیسک در قسمت 4 و 5 کمری (L4-L5) معمولاً باعث گیرافتادگی عصب L5 می‌شود. علاوه بر درد سیاتیک، این نوع فتق دیسک می‌تواند منجر به ضعف در هنگام بالا بردن شست پا و احتمالاً در مچ پا شود که به عنوان افتادگی پا (فوت دراپ)نیز شناخته می‌شود. بی حسی و درد نیز در بالای پا احساس می‌شود.
• فتق دیسک در قسمت کمری 5 و بخش خاجی 1 (L5-S1) معمولاً باعث گیرافتادگی عصب S1 می‌شود. علاوه بر سیاتیک، این نوع فتق دیسک می‌تواند منجر به ضعف در هنگام ایستادن روی انگشتان پا شود. بی‌حسی و درد می‌تواند به کف پا و بیرون پا سرایت کند.

مطالعه کنید: فتق دیسک ستون فقرات و 3 علامت مهم

علائم فتق دیسک در ستون فقرات گردنی

فتق دیسک گردن کمتر از فتق دیسک کمر است زیرا مواد دیسک کمتری وجود دارد و نیروی قابل ملاحظه ای کمتری در سراسر ستون فقرات گردنی وجود دارد. درد و سایر علائم فتق دیسک بر اساس سطح متفاوت است:

• فتق دیسک در بخش 4 و 5 گردنی (C4-C5) باعث گیرافتادگی ریشه عصبی C5 می شود. بیماران ممکن است در عضله دلتوئید بالای بازو احساس ضعف کنند اما معمولا احساس بی‌حسی یا گزگز ندارند. فتق دیسک گردن در این سطح نیز می‌تواند باعث درد شانه شود.
• فتق دیسک در بخش 5 و 6 گردنی (C5-C6) باعث گیرافتادگی ریشه عصبی C6 می‌شود. این سطح یکی از شایع‌ترین مناطقی است که فتق دیسک گردنی رخ می‌دهد. می تواند باعث ضعف عضلات دوسر بازو (عضلات جلوی بازوها) و عضلات بازکننده مچ شود. درد، بی حسی و سوزن سوزن شدن می‌تواند به سمت شست دست گسترش یابد.
• فتق دیسک در بخش 6 و 7 گردنی (C6-C7) باعث گیرافتادگی ریشه عصبی C7 می‌شود و یکی دیگر از انواع رایج فتق دیسک گردن است. می‌تواند باعث ضعف در عضلات سه سر (عضلات پشت بازو و امتداد آن تا ساعد) و در عضلات بازکننده انگشتان شود. بی‌حسی و سوزن سوزن شدن همراه با درد می‌تواند از عضله سه سر بازو و به انگشت میانی سرایت کند.
• فتق دیسک در بخش 7 گردنی و بخش سینه 1 (C7-T1) باعث گیرافتادگی ریشه عصبی C8 می شود. این ممکن است منجر به ضعف در هنگام گرفتن دست، همراه با بی حسی، درد و سوزن سوزن شدن شود که به سمت پایین بازو و به سمت انگشت کوچک دست تیر می کشد.

علائم فتق دیسک در ستون فقرات توراسیک

فتق دیسک در قسمت فوقانی کمر به ندرت علامت دار است و به ندرت درد ایجاد می‌کند، اما اگر علامت دار باشد، درد معمولا در قسمت بالای پشت و یا قفسه سینه احساس می‌شود.

تشخیص فتق دیسک راهنمای درمان

به عقیده پزشکان جراح ستون فقرات کلینیک درد مهرگان، تشخیص بالینی صحیح بسیار مهم است، زیرا انتخاب گزینه‌های درمانی با تشخیص درست انجام می‌شود. به بیماران توصیه می‌شود که هرگز تشخیص را صرفاً بر اساس یافته های اسکن MRI یا سایر آزمایشات رادیوگرافی نپذیرند. درعوض، یک تشخیص بالینی دقیق باید در درجه اول بر اساس علائم بیمار و سایر اطلاعات از تاریخچه پزشکی بیمار و همچنین یک معاینه فیزیکی کامل از یک متخصص جراح ستون فقرات باشد. بخش بعدی به تشریح گزینه‌های درمانی برای فتق دیسک می‌پردازد.

دکتر مجید نجفی، مدیر کلینیک درد مهرگان