در قسمت فوقانی کمر که به آن فتق دیسک قفسه سینه نیز گفته میشود، میتواند علائم مختلفی از جمله درد، بیحسی و ضعف ایجاد کند. در حالی که کمردرد تیز و محوری که با فعالیت بدتر میشود، شایع ترین است، علائم و نشانههای دیگر میتواند شامل موارد زیر باشد:
سوزش و یا درد الکتریکی مانند که در پشت قرارمیگیرد یا به صورت محیطی در اطراف قفسه سینه یا شکم منتشر میشود.
درد مشابه شوک مانند میتواند به پاها سرایت کند.
اختلالات حسی، از جمله گزگز و بیحسی، ممکن است در سطح یا پایین تر از فتق دیسک تجربه شود.
نقص حرکتی مانند ضعف پا و بیثباتی راه رفتن نیز قابل مشاهده است.
در شدیدترین موارد، فلج پاها و اختلال عملکرد روده و یا مثانه ممکن است رخ دهد.
فتق دیسک قفسه سینه
درد ناشی از فتق دیسک قفسه سینه
12 دیسک بین مهرهای در ستون فقرات قفسه سینه وجود دارد که به حمایت و محافظت از مهرهها در ناحیه میانی پشت کمک میکند. فتق دیسک قفسه سینه زمانی رخ میدهد که لایه بیرونی سخت (آنولوس فیبروزوس) و هسته داخلی ژله مانند (نوکلئوس پالپوزوس) پاره شود. برآمده یا اکسترود میشود.
انواع مختلفی از درد ممکن است به دلیل فتق دیسک قفسه سینه ایجاد شود، از جمله:
درد دیسکوژنیک:
پارگی یا پارگی فیبروز حلقوی همراه با التهاب اطراف در بافتهای همبند خود دیسک ممکن است منجر به کمردرد شود که در سطح آسیب دیده میشود. این نوع درد را میتوان به اشتباه به عنوان درد قلبی، ریوی یا شکم تعبیرکرد.
گرفتگی عضله:
آسیبهای موضعی به دیسک بین مهرهای و رباطهای پشتیبان میتواند باعث واکنشهای محافظتی توسط عضلات اطراف شود. عضلات بزرگ پشت میتوانند سفت شوند و در نهایت دچار اسپاسم شوند. درد ناشی از اسپاسم عضلانی میتواند ناحیه بزرگی را در سطوح مختلف پشت تحت تاثیر قراردهد و دامنه حرکت را محدود کند یا ایستادن را دشوار کند.
درد رادیکولار:
فتق دیسک قفسه سینه با یک جزء جانبی ممکن است اعصابی را که دیواره قفسه سینه اطراف دندهها و شکم را عصب میکنند فشرده یا تحریک کند. این درد معمولا یک طرفه است و به عنوان سوزش یا شوک الکتریکی توصیف میشود، اما همچنین میتواند احساس درد یا خفیف داشته باشد. در برخی موارد، این درد میتواند مانند یک نوار در اطراف قفسه سینه یا شکم احساس شود.
علائم و نشانههای فتق دیسک قفسه سینه تا حد زیادی به این بستگی دارد که فتق در چه جهتی رخ میدهد.
فتق جانبی به یک طرف اکسترود میشود، که ممکن است ریشه عصبی را در جایی که از ستون فقرات خارج میشود، تحت تاثیر قراردهد و منجر به درد رادیکول شود.
فتق مرکزی مستقیماً به مرکز کانال نخاعی اکسترود میشود که ممکن است باعث تنگی کانال نخاعی شود و طناب نخاعی را فشرده کند.
فتق مرکز-لترال به پهلو و به مرکز کانال اکسترود میشود که ممکن است هم ریشه عصبی و هم طناب نخاعی را تحت تأثیر قراردهد.
فتق دیسک قفسه سینه معمولاً به سمت پایین ستون فقرات قفسه سینه (از T8 تا T12) رخ میدهد، زیرا این بخش متحرک ترین بخش این ناحیه است.
بی حسی و ضعف ناشی از فتقدیسک قفسه سینه در حالی که نادر است، نقایص عصبی ناشی از فتق دیسک قفسه سینه میتواند جدی باشد و نیاز به مشاوره پزشکی داشته باشد.
رادیکولوپاتی اصطلاح فنی برای درد یا سایر علائم فشار روی ریشه عصبی است که وارد نخاع می شود.
مردم اغلب رادیکولوپاتی را به این صورت توصیف میکنند که احساس میکنند یک بند در اطراف سینهشان سفت میشود. محل این “تسمه” مطابق با سطح ستون فقرات است. جایی که دیسک سینه ای فتق شده قرار دارد. همچنین مربوط به قسمت هایی از بدن است که توسط عصب تحت فشار قرار می گیرد.
حدود 52 درصد از افراد مبتلا به فتق علامت دار دیسک قفسه سینه، رادیکولوپاتی را تجربه می کنند.
بسیاری از مردم تصور می کنند که رادیکولوپاتی شامل احساس درد است، اما همیشه اینطور نیست. علاوه بر درد در ستون فقرات یا اطراف آن، رادیکولوپاتی همچنین می تواند بی حسی، ضعف، احساس فشار یا ناراحتی عمومی را توصیف کند. بسیاری از افرادی که فتق دیسک قفسه سینه دارند، درد ستون فقرات را تجربه نمی کنند.
رادیکولوپاتی توراسیک
هنگامی که فتقدیسک قفسه سینه، ریشه عصبی مجاور را در حین انشعاب از نخاع در مسیر خروج از کانال مرکزی فشرده یا تحریک میکند، میتواند باعث رادیکولوپاتی قفسه سینه شود. رادیکولوپاتی توراسیک ممکن است شامل گزگز، بی حسی و یا درد باشد که به قفسه سینه یا شکم تابش میکند.
میلوپاتی توراسیک
هنگامی که فتق دیسک قفسه سینه نخاع را فشرده میکند، میتواند باعث میلوپاتی قفسه سینه شود. علائم احتمالی ممکن است شامل گزگز و بیحسی باشد که در هر نقطه از سطح فتق دیسک قفسه سینه یا پایین آن از جمله پاها و یا ضعف در پاها تجربه میشود. با پیشرفت میلوپاتی، مشکلات مربوط به هماهنگی، راه رفتن، اسپاستیسیته، احساس اطراف ناحیه زین و یا اختلال عملکرد روده و مثانه (بی اختیاری) ممکن است ایجاد شود.
درد فتق دیسک قفسه سینه معمولاً طی 6 تا 12 هفته پس از مراقبتهای غیرجراحی بهبود مییابد. رادیکولوپاتیهای یک طرفه را اغلب میتوان بدون جراحی نیز مدیریت کرد. هرگونه نقص عصبی پیشرونده یا جدید، مانند درد شدید، بی حسی، ضعف، بی ثباتی راه رفتن، اختلال عملکرد روده یا مثانه نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
فتق دیسک گردن زمانی اتفاق میافتد که مرکز ژل مانند دیسک ستون فقرات از یک ناحیه ضعیف در دیواره بیرونی سخت پاره میشود، شبیه به پرکردگی که از یک دونات (u) ژلهای خارج میشود. درد گردن یا بازو، زمانی که مواد دیسک عصب نخاعی را فشرده میکند، بی حسی رخ میدهد..
درمان
استراحت، مسکن، تزریق نخاعی و فیزیوتراپی اولین قدم برای بهبودی است. اکثر افراد در 6 هفته بهبود مییابند و به فعالیت عادی باز میگردند. اگر علائم ادامه یابد، ممکن است جراحی توصیه شود.
آناتومی دیسکها
ستون فقرات، از 24 استخوان متحرک به نام مهره تشکیل شده است. بخش گردنی ستون فقرات وزن سر شما را تحمل می کند (تقریبا 10 پوند) و به شما امکان میدهد سر خود را به جلو و عقب خم کنید یا از یک طرف به سمت دیگر، و 180 درجه بچرخانید. 7 مهره گردنی با شماره C1 تا C7 وجود دارد. مهرهها توسط دیسکهایی از هم جدا میشوند که به عنوان ضربه گیر عمل میکنند و از ساییدگی مهرهها به یکدیگر جلوگیری میکنند. حلقه بیرونی دیسک حلقوی نامیده میشود. دارای نوارهای فیبری است که بین هر مهره متصل میشود. هر دیسک دارای یک مرکز پر از ژل به نام هسته است.
در هر سطح دیسک، یک جفت عصب نخاعی از نخاع خارج شده و به بدن شما منشعب میشود. نخاع و اعصاب نخاعی شما به عنوان یک «تلفن» عمل میکنند و به پیامها یا سیگنالها اجازه میدهند بین مغز و بدن شما به عقب و جلو حرکت کنند تا حس را منتقل کنند و حرکت را کنترل کنند.
فتق دیسک گردن
فتقدیسک گردن چیست؟
فتق دیسک گردن زمانی رخ میدهد که مرکز ژل مانند دیسک شما از طریق پارگی در دیواره سخت دیسک (حلقه) پاره شود. مواد ژل اعصاب نخاعی شما را تحریک میکند و چیزی شبیه تحریک شیمیایی ایجاد میکند. درد ناشی از التهاب عصب نخاعی و تورم ناشی از فشار فتق دیسک گردن است. با گذشت زمان، فتق تمایل به کوچک شدن پیدا میکند و ممکن است تسکین جزئی یا کامل درد را تجربه کنید. در بیشتر موارد، اگر درد در گردن یا بازو باشد، برطرف شود، در حدود 6 هفته برطرف خواهد شد.
ممکن است از اصطلاحات مختلفی برای توصیف فتق دیسک گردن استفاده شود. برآمدگی دیسک زمانی اتفاق میافتد که حلقه دیسک دست نخورده باقی بماند، اما برآمدگی را تشکیل میدهد که میتواند به اعصاب فشار وارد کند. فتقدیسک واقعی (همچنین دیسک caimg-fluidd یا لیز خورده) زمانی رخ میدهد که حلقۀ دیسک ترک خورده یا پاره میشود و به مرکز پر از ژل اجازه میدهد به بیرون فشرده شود. گاهی اوقات فتق آنقدر شدید است که یک قطعه آزاد ایجاد میشود، یعنی یک قطعه کاملاً از دیسک جدا شده و در کانال نخاعی قرار دارد.
علائم فتق دیسک گردن
علائم فتقدیسک بسته به محل فتق و پاسخ شما به درد بسیار متفاوت است. اگر فتق دیسک گردن دارید، ممکن است دردی را احساس کنید که به بازو و احتمالاً به دست شما میرسد. همچنین ممکن است در ناحیه تیغه شانه یا در نزدیکی آن احساس درد کنید و هنگام چرخاندن سر یا خم کردن گردن، درد گردن را احساس کنید. گاهی اوقات ممکن است دچار اسپاسم عضلانی شوید (یعنی عضلات به طور غیرقابل کنترلی سفت شوند). گاهی اوقات درد با بیحسی و گزگز در بازوی شما همراه است. همچنین ممکن است ضعف عضلانی در عضله دوسرو سه سر دست داشته باشید.
ممکن است برای اولین بار هنگام بیدار شدن از خواب متوجه درد شده باشید، بدون هیچ گونه حادثه آسیب زا که ممکن است باعث آسیب شود. برخی از بیماران با نگه داشتن بازوی خود در حالت بالا در پشت سر تسکین مییابند زیرا این وضعیت فشار روی عصب را کاهش می دهد.
دیسکها ممکن است به دلیل آسیب و بلند کردن نامناسب برآمدگی یا فتق ایجاد کنند یا میتوانند خود به خود ایجاد شوند. پیری نقش مهمی دارد. با افزایش سن، دیسکهای شما خشک میشوند و سختتر میشوند. دیواره بیرونی فیبری سخت دیسک ممکن است ضعیف شود. هسته ژل مانند ممکن است از طریق پارگی در دیواره دیسک برآمده یا پاره شود و هنگام لمس عصب باعث ایجاد درد شود. ژنتیک، سیگار کشیدن و تعدادی از فعالیتهای شغلی و تفریحی منجر به انحطاط زودرس دیسک میشود.
فتق دیسک گردن چه افرادی را بیشتر تحت تأثیر قرار میدهد؟
تنها حدود ۸درصد از فتق دیسک گردن در ناحیه گردن رخ میدهد. فتق دیسک گردن در افراد 30 تا 40 ساله شایعتر است، اگرچه افراد میانسال و مسنتر اگر درگیر فعالیتهای بدنی شدید باشند کمی بیشتر در معرض خطر هستند.
بیشتر تحت تأثیر قرار میدهد؟
فتق دیسک گردن چگونه تشخیص داده میشود؟
هنگامی که برای اولین بار درد را تجربه کردید، با پزشک خانواده خود مشورت کنید. پزشک شما یک تاریخچه پزشکی کامل میگیرد تا علائم شما، هرگونه آسیب یا تاریخچه قبلی را درک کند و تعیین کند که آیا عادتهای سبک زندگی باعث ایجاد درد میشود یا خیر. سپس یک معاینه فیزیکی برای تعیین منبع درد انجام میشود و از نظر ضعف یا بیحسی عضلانی آزمایش میشود.
پزشک شما ممکن است یک یا چند مورد از مطالعات تصویربرداری زیر را تجویز کند:
فتق دیسک گردن
اسکن تصویربرداری میدان مغناطیسی (MRI)
یک آزمایش غیرتهاجمی است که از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی استفاده میکند تا نمای دقیقی از بافتهای نرم ستون فقرات شما ارائه دهد. برخلاف اشعه ایکس، اعصاب و دیسکها به وضوح قابل مشاهده هستند. ممکن است با ماده حاجب (کنتراست) تزریق شده به جریان خون انجام شود. MRI میتواند تشخیص دهد که کدام دیسک آسیب دیده است و آیا فشار عصبی وجود دارد یا خیر. همچنین میتواند تومور استخوانی را تشخیص دهد (رشد تومورهای نخاعی یا آبسه).
میلوگرام
یک اشعه ایکس تخصصی است که در آن ماده حاجب از طریق سوزن اسپاینال به کانال نخاعی تزریق میشود. تصاویر با فلوروسکوپ ثبت می شود. رنگ مورد استفاده در میلوگرام در عکس اشعه ایکس سفید نشان داده میشود و به پزشک اجازه میدهد تا نخاع و کانال را با جزئیات مشاهده کند. میلوگرامها میتوانند عصب را در اثر فتق دیسک، رشد بیش از حد استخوان، تومورهای نخاعی و آبسههای ستون فقرات نشان دهند. سی تی اسکن ممکن است به دنبال این آزمایش انجام شود.
اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)
یک آزمایش غیرتهاجمی است که از پرتو اشعه ایکس و یک کامپیوتر برای ایجاد تصاویر دو بعدی از ستون فقرات شما استفاده میکند. ممکن است با ماده حاجب تزریق شده به جریان خون انجام شود. این تست به ویژه برای تایید اینکه کدام دیسک آسیب دیدهاست مفید است.
ای ام جی
الکترومیوگرافی (EMG) و مطالعات هدایت عصبی (NCS):
تستهای EMG و NCS فعالیت الکتریکی اعصاب و عضلات شما را اندازهگیری میکنند. سوزنهای کوچک یا الکترودها در ماهیچههای شما قرار میگیرند و نتایج روی یک دستگاه مخصوص ثبت میشوند. از آنجایی که فتق دیسک باعث فشار روی ریشه عصبی میشود، عصب نمیتواند احساس و حرکت را به طور طبیعی به عضله برساند. این تست ها میتوانند آسیب عصبی و ضعف عضلانی را تشخیص دهند.
اشعه ایکس مهرههای استخوانی را در ستون فقرات شما مشاهده میکند و میتواند به پزشک شما بگوید که آیا آنها خیلی به هم نزدیک هستند یا تغییرات آرتروز، خار استخوانی یا شکستگی دارید. تشخیص فتقدیسک تنها با این آزمایش امکان پذیر نیست.
چه درمان هایی در دسترس هستند؟
درمان غیرجراحی محافظه کارانه اولین قدم برای بهبودی است و ممکن است شامل دارو، استراحت، ماساژ، فیزیوتراپی، تمرینات خانگی، آب درمانی، مراقبتهای کایروپراکتیک و مدیریت درد باشد. بیش از 95 درصد از افراد مبتلا به درد بازو به دلیل فتقدیسک در حدود شش هفته بهبود مییابند و به فعالیت عادی باز میگردند. اگر به درمان محافظه کارانه پاسخ ندهید یا علائم شما بدتر شود، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند.
درمانهای غیرجراحی درمان فتق دیسک گردن
خودمراقبتی: در بیشتر موارد، درد ناشی از فتق دیسک گردن ظرف چند روز بهبود مییابد و در عرض 4 تا 6 هفته کاملا برطرف میشود. محدود کردن فعالیت، سرما و گرما درمانی و مصرف داروهای بدون نسخه به بهبودی شما کمک میکند.
دارو:
ممکن است پزشک شما مسکنها، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) و استروئیدها را تجویز کند. گاهی اوقات شل کنندههای عضلانی برای اسپاسم عضلانی تجویز میشود.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین، ناپروکسن (Alleve، Naprosyn)، ایبوپروفن (Motrin، Nuprin، Advil)، و سلکوکسیب (Celebrex)، نمونههایی از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی هستند که برای کاهش التهاب و تسکین درد استفاده میشوند. .
مسکن ها، مانند استامینوفن (تیلنول)، میتوانند درد را تسکین دهند، اما اثرات ضد التهابی NSAID ها را ندارند. استفاده طولانی مدت از مسکنها و NSAID ها ممکن است باعث زخم معده و همچنین مشکلات کلیوی و کبدی شود.
شل کنندههای عضلانی، مانند متوکاربامول (روباکسین)، کاریسوپرودول (سوما) و سیکلوبنزاپرین (فلکسیریل)، ممکن است برای کنترل اسپاسم عضلانی تجویز شوند.
ممکن است استروئیدها برای کاهش تورم و التهاب اعصاب تجویز شوند. آنها به صورت خوراکی در دوز کاهش یافته در یک دوره پنج روزه مصرف میشوند. این درمان مزیت تسکین نسبتا فوری درد را در یک دوره 24 ساعته دارد.
فرآیند-تزریق-اپیدورال
تزریق استروئید:
این روش تحت فلوروسکوپی اشعه ایکس انجام میشود و شامل تزریق استروئیدها و یک عامل بیحس کننده به فضای اپیدورال ستون فقرات است. این دارو در کنار ناحیه دردناک فتق دیسک گردن برای کاهش تورم و التهاب اعصاب تزریق میشود. حدود 50 درصد از بیماران پس از تزریق اپیدورال متوجه تسکین میشوند، اگرچه نتایج موقتی هستند. ممکن است برای رسیدن به اثر کامل، تزریقهای مکرر انجام شود. مدت زمان تسکین درد متفاوت است و هفتهها یا سالها طول میکشد. تزریقات همراه با فیزیوتراپی یا برنامه ورزشی خانگی انجام میشود.
تماشا کنید: تزریق اپیدورال
فیزیوتراپی:
هدف فیزیوتراپی این است که به شما کمک کند هر چه زودتر به فعالیت کامل بازگردید و از آسیب مجدد جلوگیری کنید. فیزیوتراپیستها میتوانند به شما روشهای صحیح وضعیت بدنی، بلند کردن و راه رفتن را آموزش دهند و برای تقویت و کشش عضلات گردن، شانه و بازو با شما همکاری خواهند کرد. آنها همچنین شما را به کشش و افزایش انعطاف ستون فقرات و بازوها تشویق میکنند. ورزش و تمرینات تقویتی عناصر کلیدی درمان شما هستند و باید بخشی از تناسب اندام مادام العمر شما شوند.
درمانهای جامع: برخی از بیماران طب سوزنی، طب فشاری، یوگا، تغییرات تغذیه رژیم غذایی، مدیتیشن و بیوفیدبک را در مدیریت درد و همچنین بهبود سلامت کلی مفید میدانند.
درمانهای جراحی فتق دیسک گردن
هنگامی که علائم پیشرفت کردند یا با درمان محافظه کارانه برطرف نشدند، جراحی ممکن است یک گزینه باشد. عواملی مانند سن بیمار، مدت زمانی که مشکل ادامه داشته است، سایر مشکلات پزشکی، عملهای قبلی گردن و نتیجه مورد انتظار در برنامه ریزی جراحی در نظر گرفته میشود.
رایج ترین روش برای جراحی دیسک گردن، قسمت قدامی (جلو گردن) است. در صورت نیاز به رفع فشار ممکن است یک برش خلفی (از پشت) انجام شود در شرایطی مانند تنگی کانال.
جراح یک برش کوچک در جلوی گردن شما ایجاد میکند. ماهیچههای گردن، عروق و اعصاب به کناری منتقل میشوند تا مهره استخوانی و دیسک نمایان شود. بخشی از دیسک پاره شده که به عصب فشار میآورد برداشته میشود. پس از برداشتن محتویات دیسک دچار فتق، فضای دیسک ممکن است با پیوند استخوان پر شود تا همجوشی ایجاد شود. فیوژن فرآیند به هم پیوستن دو یا چند استخوان است. با گذشت زمان، پیوند به مهرههای بالا و پایین میپیوندد و یک تکه استخوان جامد میسازد. صفحات و پیچ های فلزی ممکن است برای ایجاد پایداری در حین همجوشی و احتمالاً سرعت همجوشی بهتر استفاده شوند.
در طول دیسککتومی قدامی، یک وسیله متحرک در فضای مفصل آسیب دیده وارد میشود. یک دیسک مصنوعی حرکت را حفظ میکند، در حالی که همجوشی حرکت را حذف میکند. دیسکهای مصنوعی، از فلز یا پلاستیک ساخته شده اند. این وسایل، شبیه ایمپلنتهای مفصل ران و زانو هستند. نتایج دیسک مصنوعی در مقایسه با ACDF مشابه است، اما تعویض دیسک گردن باعث حفظ حرکت میشود و شاید از بیماری سطح مجاور جلوگیری میکند، اما این هنوز یک فرضیه باقی مانده و هنوز اثبات نشده است.
دیسککتومی میکروآندوسکوپی با حداقل تهاجم:
جراح یک برش کوچک در پشت گردن ایجاد میکند. لولههای کوچکی به نام گشادکننده با افزایش قطر برای بزرگ کردن تونل به مهره استفاده میشود. بخشی از استخوان برداشته میشود تا ریشه عصب و دیسک نمایان شود. جراح از آندوسکوپ یا میکروسکوپ برای برداشتن دیسک پاره استفاده میکند. این تکنیک نسبت به دیسککتومی سنتی آسیب کمتری به عضله وارد میکند.
دیسککتومی گردنی خلفی:
جراح یک برش 1-2 اینچی در پشت گردن شما ایجاد میکند. جراح عضلات را کنار میزند تا به دیسک برسد.. مهرههای استخوانی نمایان میشوند. بخشی از قوس استخوانی برداشته میشود تا به ریشه عصب و فضای دیسک برسد. بخش پاره شده ی دیسک، برداشته میشود.. فضاهایی که ریشههای عصبی از طریق آن از ستون فقرات خارج میشوند، معمولاً برای جلوگیری از تحت فشار قرارگرفتن درآینده انجام میشوند.
آزمایشات بالینی
آزمایشهای بالینی، مطالعات تحقیقاتی هستند که در آن درمانهای جدید از جمله داروها، تشخیصها، روشهای درمانی بر روی افراد آزمایش میشوند تا ببینند آیا آنها بیخطر و مؤثر هستند یا خیر. تحقیقات همیشه برای بهبود استاندارد مراقبتهای پزشکی انجام میشود.
کمردرد 8 نفر از 10 نفر را در دوره ای از زندگی تحت تاثیر قرار میدهد و معمولا در عرض 6 هفته برطرف میشود. نگرش ذهنی مثبت، فعالیت منظم، و بازگشت سریع به کار، همه عناصر بسیار مهم بهبود هستند. پزشک شما میتواند برای مدت زمان محدودی نسخههایی را برای چنین فعالیتهایی تجویز کند.
کلید جلوگیری از عود، پیشگیری است:
تکنیکهای مناسب بلند کردن
وضعیت مناسب در هنگام نشستن، ایستادن، حرکت و خوابیدن
برنامه ورزشی مناسب برای تقویت عضلات ضعیف شکم و جلوگیری از آسیب مجدد
فتق دیسک کمر زمانی اتفاق میافتد که مرکز ژلمانند دیسک از یک ناحیه ضعیف در دیواره بیرونی سخت پاره میشود، شبیه به پرکردگی دونات ژلهای خارج میشود. درد پشت یا پا بیحسی یا سوزن سوزن شدن رخ میدهد. درمان با استراحت، مسکن، تزریق نخاعی و فیزیوتراپی اولین قدم برای بهبودی است. اکثر افراد در 6 هفته بهبود می یابند و به فعالیت عادی باز می گردند. اگر علائم ادامه یابد، ممکن است جراحی توصیه شود.
آناتومی دیسکها
ستون فقرات شما از 24 استخوان متحرک به نام مهره تشکیل شدهاست. قسمت کمری ستون فقرات بیشتر وزن بدن را تحمل میکند. 5 مهره کمر با شماره L1 تا L5 وجود دارد. مهرهها توسط دیسکهای بالشتکی از هم جدا میشوند که به عنوان ضربه گیر عمل میکنند و از ساییدگی مهرهها به یکدیگر جلوگیری میکنند. حلقه بیرونی، دارای نوارهای فیبری است که بین بدن هر مهره متصل میشود.
هر دیسک دارای یک مرکز پر از ژل به نام هسته است. یک جفت عصب نخاعی از نخاع خارج شده و به بدن شما منشعب میشود. نخاع و اعصاب نخاعی شما به عنوان یک «تلفن» عمل میکنند و به پیامها اجازه میدهند بین مغز و بدن شما به عقب و جلو حرکت کنند تا حس را منتقل کنند و حرکت را کنترل کنند.
فتق دیسک
فتق دیسک کمر چیست؟
فتق دیسک کمر زمانی اتفاق میافتد که مرکز ژل مانند دیسک شما از طریق پارگی در دیواره سخت دیسک (حلقه) پاره میشود. مواد ژل باعث تحریک اعصاب ستون فقرات شما میشود و چیزی شبیه به تحریک شیمیایی ایجاد میکند. درد ناشی از التهاب عصب نخاعی و تورم ناشی از فشار فتق دیسک کمر است. با گذشت زمان، فتق تمایل به کوچک شدن پیدا میکند و ممکن است تسکین جزئی یا کامل درد را تجربه کنید. در بیشتر موارد، اگر کمردرد یا پا درد برطرف شود، در حدود 6 هفته برطرف خواهد شد.
مطالعه کنید: جراحی فتق دیسک
ممکن است از اصطلاحات مختلفی برای توصیف فتق دیسک کمر استفاده شود. برآمدگیدیسک زمانی اتفاق میافتد که حلقه دیسک دست نخورده باقی بماند، اما بیرونزدگی را تشکیل میدهد که میتواند به اعصاب فشار وارد کند. فتق دیسک زمانی رخ میدهد که حلقه دیسک ترک خورده یا پاره میشود. این پارگی به مرکز پر از ژل اجازه میدهد به بیرون رانده شود. گاهی اوقات فتق آنقدر شدید است که یک قطعه آزاد ایجاد میشود. یعنی یک قطعه کاملاً از دیسک جدا شده، در کانال نخاعی قرار میگیرد.
بیشتر فتق دیسک کمر در ستون فقرات کمری اتفاق میافتد، جایی که اعصاب نخاعی از بین مهرههای کمری خارج میشوند و سپس دوباره به هم میپیوندند تا عصب سیاتیک را تشکیل دهند که از پایین پای شما میگذرد.
علائم فتق دیسک کمر چیست؟
علائم فتق دیسک کمر بسته به محل فتق و پاسخ به درد، بسیار متفاوت است. اگر فتق دیسک کمر دارید، دردی را احساس میکنید. این درد از ناحیه کمر، پایین یک یا هر دو پا، و گاهی اوقات به پاها منتشر می شود. ممکن است دردی مانند شوک الکتریکی را احساس کنید که چه در حالت ایستاده، راه رفتن یا نشستن شدید است. فعالیتهایی مانند خم شدن، بلند کردن، چرخاندن و نشستن ممکن است باعث افزایش درد شود. خوابیدن به پشت با زانوهای خم شده راحتترین حالت است. زیرا فشار رو به پایین روی دیسک را کاهش میدهد.
گاهی اوقات درد با بیحسی و گزگز در ساق یا پای شما همراه است. ممکن است دچار گرفتگی یا اسپاسم عضلانی در پشت یا ساق پا شوید.
علاوه بر درد، ضعف عضلات پا، یا از دست دادن رفلکس زانو یا مچ پا هم به وجود میآید. در موارد شدید، ممکن است دچار افتادگی پا (هنگام راه رفتن پای شما میافتد) یا از دست دادن کنترل روده یا مثانه. اگر ضعف شدید پا یا مشکل در کنترل عملکرد مثانه یا روده دارید، باید فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید.
فتق دیسک کمر
علت فتق دیسک کمر چیست؟
دیسکها ممکن است به دلیل آسیب و بلند کردن نامناسب، بیرون زدگی یا فتق ایجاد کنند یا میتوانند خود به خود ایجاد شوند. پیری نقش مهمی دارد. با افزایش سن، دیسکهای شما خشک میشوند و سختتر میشوند. دیواره بیرونی فیبری سخت دیسک ممکن است ضعیف شود. هسته ژل مانند ممکن است از طریق پارگی در دیواره دیسک، برآمده یا پاره شود و هنگام لمس عصب باعث ایجاد درد شود. ژنتیک، سیگار کشیدن و تعدادی از فعالیتهای شغلی و تفریحی منجر به انحطاط زودرس میشود.
فتق دیسک کمر چهکسانی را بیشتر تحت تاثیر قرار میدهد؟
این بیماری در افراد 30 تا 40 ساله شایعتر است، اگرچه افراد میانسال و مسنتر اگر درگیر فعالیتهای بدنی شدید باشند کمی بیشتر در معرض خطر هستند. فتق دیسک کمر کمر یکی از شایعترین علل کمردرد است که با درد پا همراه است و 15 برابر بیشتر از فتقدیسک گردن رخ میدهد. فتقدیسک در 8% مواقع در ناحیه گردن و تنها 1 تا 2% مواقع در ناحیه فوقانی تا وسط پشت (سینه) رخ می دهد.
تشخیص فتقدیسک
هنگامی که برای اولین بار درد را تجربه کردید، با پزشک خانواده خود مشورت کنید. پزشک شما یک تاریخچه پزشکی کامل میگیرد تا علائم شما، هرگونه آسیب یا شرایط قبلی را درک کند و تعیین کند که آیا عادت های سبک زندگی باعث ایجاد درد میشود یا خیر. سپس یک معاینه فیزیکی برای تعیین این مورد انجام میشود که منبع درد و تست هرگونه ضعف یا بی حسی عضلانی است.
پزشک شما ممکن است یک یا چند مورد از مطالعات تصویربرداری زیر را تجویز کند: اشعه ایکس، اسکن MRI، میلوگرام، سی تی اسکن یا EMG. بر اساس نتایج، ممکن است برای درمان به متخصص مغز و اعصاب، ارتوپد یا جراح مغز و اعصاب ارجاع داده شوید.
اسکن رزونانس مغناطیسی (MRI)
سی تی اسکن
یک اشعه ایکس تخصصی است که در آن رنگ از طریق یک شیر نخاعی به کانال نخاعی تزریق می شود. سپس یک فلوروسکوپ اشعه ایکس تصاویر تشکیل شده توسط رنگ را ثبت می کند. رنگ مورد استفاده در میلوگرام در عکس اشعه ایکس سفید نشان داده می شود. و به پزشک اجازه می دهد تا نخاع و کانال را با جزئیات مشاهده کند. میلوگرامها میتوانند عصب را در اثر فتق دیسک، رشد بیش از حد استخوان، تومورهای نخاعی و آبسه نشان دهند. سی تی اسکن ممکن است به دنبال این آزمایش انجام شود.
یک آزمایش غیرتهاجمی است که از پرتو اشعه ایکس و کامپیوتر برای ایجاد تصاویر دو بعدی از ستون فقرات شما استفاده میکند. ممکن است ماده حاجب تزریق شده به جریان خون انجام شود یا نشود. این تست به ویژه برای تایید اینکه کدام دیسک آسیب دیده مفید است.
الکترومیوگرافی (EMG) و مطالعات هدایت عصبی (NCS).
تست EMG فعالیت الکتریکی عضلات شما را اندازه گیری میکند. سوزنهای کوچکی در ماهیچههای شما قرار داده میشود و نتایج بر روی دستگاه مخصوص ثبت میشود. NCS مشابه است، اما اندازه گیری میکند که اعصاب شما چگونه سیگنال الکتریکی را از یک انتهای عصب به انتهای دیگر منتقل میکنند. این تست ها میتوانند آسیب عصبی و ضعف عضلانی را تشخیص دهند.
اشعه ایکس مهره های استخوانی را در ستون فقرات شما مشاهده میکند و میتواند به پزشک شما بگوید که آیا هر یک از آنها خیلی به هم نزدیک هستند یا تغییرات آرتروز، خار استخوانی یا شکستگی دارید. تشخیص فتق دیسک تنها با این آزمایش امکان پذیر نیست.
چه درمانهایی در دسترس هستند؟
درمان غیرجراحی محافظه کارانه اولین گام برای بهبودی است و ممکن است شامل دارو، استراحت، فیزیوتراپی، تمرینات خانگی، آب درمانی، تزریق استروئید اپیدورال (ESI)، دستکاری کایروپراکتیک و مدیریت درد باشد. با رویکرد تیمی به درمان، 80 درصد از افراد مبتلا به کمردرد در حدود 6 هفته بهبود مییابند و به فعالیت عادی باز میگردند. اگر به درمان محافظه کارانه پاسخ ندهید، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند.
درمانهای غیر جراحی فتق دیسک کمر
خودمراقبتی:
در بیشتر موارد، درد ناشی از فتق دیسک ظرف چند روز بهبود مییابد و در عرض 4 تا 6 هفته کاملا برطرف میشود. محدود کردن فعالیت، یخ یا گرما درمانی و مصرف داروهای بدون نسخه به بهبودی شما کمک میکند.
دارو:
ممکن است پزشک مسکنها، داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، شلکنندههای عضلانی و استروئیدها را تجویز کند.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند آسپرین، ناپروکسن (Alleve، Naprosyn)، ایبوپروفن (Motrin، Nuprin، Advil)، و سلکوکسیب (Celebrex)، برای کاهش التهاب و تسکین درد استفاده میشوند.
مسکنها، مانند استامینوفن (تیلنول)، میتوانند درد را تسکین دهند، اما اثرات ضد التهابی NSAIDها را ندارند. استفاده طولانی مدت از مسکنها و NSAIDها ممکن است باعث زخم معده و همچنین مشکلات کلیوی و کبدی شود.
شل کنندههای عضلانی، مانند متوکاربامول (روباکسین)، کاریسوپرودول (سوما) و سیکلوبنزاپرین (فلکسیریل)، ممکن است برای کنترل اسپاسم عضلانی تجویز شوند.
ممکن است استروئیدها برای کاهش تورم و التهاب اعصاب تجویز شوند. داروها به صورت خوراکی در دوز کاهش یافته در یک دوره پنج روزه مصرف میشوند. این مزیت تسکین تقریباً فوری درد در یک دوره 24 ساعته را دارد.
تزریق اپیدورال
: این روش تحت فلوروسکوپی اشعه ایکس انجام میشود و شامل تزریق کورتیکواستروئیدها و یک عامل بی حس کننده به فضای اپیدورال ستون فقرات است. دارو در کنار ناحیه دردناک برای کاهش تورم و التهاب اعصاب تزریق میشود. حدود 50 درصد از بیماران پس از تزریق اپیدورال متوجه تسکین میشوند، اگرچه نتایج موقتی هستند. ممکن است برای رسیدن به اثر کامل تزریقهای مکرر انجام شود. مدت زمان تسکین درد متفاوت است و هفتهها یا سالها طول میکشد. تزریقات همراه با فیزیوتراپی یا برنامه ورزشی خانگی انجام میشود.
تزریق اپیدورال
فیزیوتراپی:
هدف فیزیوتراپی این است که به شما کمک کند هر چه زودتر به فعالیت کامل بازگردید و از آسیب مجدد جلوگیری کنید. فیزیوتراپیستها میتوانند به شما روشهای صحیح وضعیت بدنی، بلند کردن و راه رفتن را آموزش دهند و برای تقویت عضلات کمر، ساق پا و شکم با شما همکاری خواهند کرد. آنها همچنین شما را تشویق به کشش و افزایش انعطاف پذیری ستون فقرات و پاهای خود میکنند. ورزش و تمرینات تقویتی عناصر کلیدی درمان شما هستند و باید بخشی از تناسب اندام مادام العمر شما شوند.
درمانهای جامع:
در برخی از بیماران طب سوزنی، طب فشاری، تغییرات تغذیه رژیم غذایی، مدیتیشن و بیوفیدبک در مدیریت درد و همچنین بهبود سلامت کلی مفید است.
درمانهای جراحی فتق دیسک کمر
اگر علائم شما با درمان های محافظه کارانه بهبود قابل توجهی نداشته باشد، جراحی برای فتق دیسک کمر، به نام دیسککتومی، ممکن است یک گزینه باشد. در صورت مشاهده علائم آسیب عصبی مانند ضعف یا از دست دادن احساس در پاها، ممکن است جراحی نیز توصیه شود.
عمل جراحی دیسک
دیسککتومی میکرو جراحی: جراح یک برش 1 تا 2 اینچی در وسط کمر شما ایجاد میکند. این برش برای رسیدن به دیسک آسیب دیده انجام میشود. ماهیچهها را باز میکنند تا مهره نمایان شود. بخشی از استخوان برداشته میشود تا ریشه عصب و دیسک نمایان شود. بخشی از دیسک پاره شده که به عصب نخاعی فشار میآورد، با استفاده از ابزارهای مخصوص به دقت برداشته میشود. حدود 80 تا 85 درصد از بیماران با موفقیت پس از دیسککتومی بهبود مییابند و میتوانند در عرض 6 هفته به کار عادی خود بازگردند.
دیسککتومی میکروآندوسکوپی با حداقل تهاجمی: جراح یک برش کوچک در پشت ایجاد میکند. لولههای کوچکی به نام گشادکننده با افزایش قطر برای بزرگ کردن تونل به مهره استفاده میشود. بخشی از استخوان برداشته میشود تا ریشه عصب و دیسک نمایان شود. جراح، دیسک پاره شده را برمیدارد. این تکنیک نسبت به دیسککتومی سنتی آسیب کمتری به عضله وارد میکند.
آزمایشات بالینی
کارآزماییهای بالینی، مطالعات تحقیقاتی هستند که در آن درمانهای جدید داروها، تشخیصها، رویهها و سایر درمانها بر روی افراد آزمایش میشوند تا ببینند آیا آنها بیخطر و مؤثر هستند یا خیر. تحقیقات همیشه برای بهبود استاندارد مراقبتهای پزشکی انجام میشود. اطلاعات مربوط به کارآزماییهای بالینی فعلی، از جمله واجد شرایط بودن، پروتکل، و مکان آنها در وب یافت میشود.
عضلات لگن
بهبودی و پیشگیری
کمردرد 8 نفر از 10 نفر را در دورهای از زندگی تحت تاثیر قرار میدهد و معمولا در عرض 6 هفته برطرف میشود. نگرش ذهنی مثبت، فعالیت منظم، و بازگشت سریع به کار، همه عناصر بسیار مهم بهبود هستند. پزشک شما می تواند برای مدت زمان محدودی نسخههایی را برای چنین فعالیتهایی تجویز کند.
کلید جلوگیری از عود، پیشگیری است:
تکنیکهای مناسب بلند کردن
وضعیت مناسب در هنگام نشستن، ایستادن، حرکت و خوابیدن
برنامه ورزشی مناسب برای تقویت عضلات ضعیف شکم و جلوگیری از آسیب مجدد