اگر سیاتیک ناشی از فتق دیسک کمر دارید، درمان سیاتیک معمولاً با روش‌های غیرجراحی شروع می‌شود و شامل ترکیبی ازمواردی است که تصمیم بگیرید که آیا جراحی سیاتیک اجرا کنید یا خیر؟ تصمیم گیری برای انجام عمل جراحی هرگز آسان نیست.

فیزیوتراپی، داروها، تزریق‌های درمانی و درمان‌های جایگزین است.

در اینجا چند نکته مفید بر اساس تحقیقات پزشکی از آزمایشات جراحی در مورد موفقیت کلی جراحی برای سیاتیک آورده شده است.

جراحی‌ سیاتیک معمولاً پس از آزمودن درمان‌های غیرجراحی در نظر گرفته می‌شود.

در حالی که هیچ دستورالعمل قطعی برای اندیکاسیون‌های جراحی‌ سیاتیک وجود ندارد، معیارهای زیر ممکن است پزشکان را ترغیب کند تا جراحی را به بیماران خود توصیه کنند:

• هنگامی که درمان‌های سیاتیک غیرجراحی، مانند داروهای خوراکی، فیزیوتراپی، و تزریق استروئید اپیدورال به مدت 6 تا 8 هفته (یا بیشتر) بدون هیچ موفقیتی امتحان شده باشد.
• هنگامی که علائم عصبی، مانند بی‌حسی یا ضعف پیشرفت می‌کند ویا با فعالیت‌های روزانه تداخل می‌کند.

جراحی‌ سیاتیک معمولاً زمانی در نظر گرفته می‌شود که یک بیماری قابل درمان با جراحی در قسمت تحتانی کمر، مانند فتق دیسک، تنگی نخاع، یا اسپوندیلولیستزیس وجود داشته باشد. اگر سیاتیک ناشی از کیست، تومور یا نخاع باشد، جراحی توصیه می‌شود.

تسکین فوری درد و تاثیر طولانی مدت آن می‌تواند متفاوت باشد.

چند مطالعه بالینی که درمان‌های جراحی و غیرجراحی سیاتیک را با هم مقایسه کرده‌اند، تسکین بیشتر علائم و بهبود عملکرد را برای مواردی که جراحی کرده‌اند نشان داده‌اند. درمان‌های غیرجراحی معمولاً یکسان هستند.

نوع جراحی‌ سیاتیک و علت پزشکی زمینه‌ای نقش مهمی در نتیجه جراحی دارد. تکنیک‌های جدیدتر از روش‌های کم تهاجمی مانند میکرودیسککتومی برای فتق دیسک و لامینکتومی با هدایت آندوسکوپی برای تنگی نخاع استفاده می‌کنند. روش‌های کمتر تهاجمی معمولاً در مقایسه با جراحی‌های باز زمان بهبودی سریع‌تر و عوارض پس از جراحی کمتری دارند.

جراحی‌ سیاتیک نسبتا بی‌خطر است اما ممکن است خطراتی داشته باشد.

در حالی که جراحی‌ سیاتیک به طور معمول باعث تسکین درد در کاندیدهای انتخاب شده مناسب می‌شود، حدود 8 درصد از افرادی که تحت این جراحی قرار می‌گیرند ممکن است نیاز به جراحی دوم در عرض 2 سال داشته باشند.

هنگامی که جراحی‌ سیاتیک نمی‌تواند تسکین دهد، معمولاً به دلیل یک یا چند مورد از عوامل زیر است:

• تشخیص اولیه نادرست
• عوارض بعد از جراحی
• عوامل روانشناسی
• سلامت کلی بیمار
• مهارت جراح

نتیجه جراحی‌ سیاتیک ناموفق پس از اصلاح ناهنجاری ساختاری نیز امکان پذیر است. به عنوان مثال، جراح با موفقیت فتق دیسک را تصحیح می کند، اما بیمار ممکن است درد مداوم یا بدتر را تجربه کند، که نشان می‌دهد ممکن است درد در ابتدا از فتق دیسک نشات نگرفته باشد.

تصمیم گیری در مورد اینکه چه زمانی می‌خواهید جراحی‌ سیاتیک کنید یک تصمیم شخصی است. مطالعه در مورد انواع جراحی و مراقبت‌های غیرجراحی در دسترس برای وضعیت پزشکی خود، و تحقیق دقیق در مورد جراح، به شما کمک می‌کند تا تصمیمی آگاهانه بگیرید که برای شما مناسب‌تر است.

اگر به درد‌سیاتیک مبتلا هستید می‌توانید با شماره تلفن‌های کلینیک درد مهرگان تماس حاصل فرمایید.

لغزش‌ دیسک به دیسک بین مهره‌ای از ستون فقرات گفته می‌شود که شکل و یا قوام طبیعی خود را از دست داده‌است. شکل تغییر یافته زمانی اتفاق می‌افتد که مواد نرم داخلی دیسک (نوکلئوس پالپوزوس) از پوشش فیبری خارجی آن (آنولوس فیبروز) بیرون زده یا نشت کند.

لغرش دیسک چیست؟

دیسک‌های بین مهره‌ای شما ضربه گیر ستون فقرات هستند و به انتقال یکنواخت بارها کمک می‌کنند. هنگامی که لغزش‌ دیسک رخ می‌دهد، کل بخش حرکتی، از جمله مهره‌های مجاور، بافت همبند، رگ‌های خونی و اعصاب ممکن است تحت تاثیر قرار گیرد.

چگونه لغزش دیسک رخ می‌دهد

دو دلیل رایج برای لغزش‌ دیسک عبارتند از:

• انحطاط طبیعی دیسک، که باعث می‌شود هسته پالپوس کمتر هیدراته شده و با افزایش سن ضعیف شود.
• ضربه به دیسک، که ممکن است به دلیل بلند کردن بار سنگین با استفاده از وضعیت نادرست یا نیروهای خارجی، مانند آسیب شلاق رخ دهد.

به ندرت، اختلالات بافت همبند ستون فقرات یا تغییر در شکل مهره‌های ستون فقرات، مانند ساقه‌های کوتاه، ممکن است باعث ایجاد دیسک لغزنده شود.

دیسک‌های حاوی در مقابل دیسک‌های غیرقابل کنترل

اگر هسته پالپوزوس به طور کامل در خارج از دیسک نشت کند، به آن دیسک غیرمحافظه می‌گویند.

مطالعه کنید: دژنراتیو دیسک کمر و عوامل بیماری

انواع درد ناشی ازلغزش‌ دیسک

لغزش دیسک ممکن است باعث درد در ناحیه موضعی مانند گردن یا پشت شما یا در یک مکان دور مانند بازو یا پا شود.

برخی از دیسک‌های لغزنده ممکن است باعث درد نشوند. ممکن است فتق دیسک بدون درد باشد و یا خود به خود بدون درمان برطرف شود.

درد عصب

فتق معمولاً در قسمت  پشت دیسک اتفاق می‌افتد، جایی که فیبروز حلقوی نسبتاً نازک‌تر است. این قسمت از دیسک نیز به ریشه‌های عصبی نخاعی نزدیک است و می تواند این موارد را شامل شود:

• فشرده سازی مکانیکی این ریشه‌های عصبی، که بسته به محل فشرده سازی ممکن است منجر به درد عصبی یا ضعف در بازو یا پای شما شود.
• تحریک شیمیایی ریشه‌های عصبی به دلیل نشت مواد التهابی از هسته پالپوس
• در فتق شدید دیسک، فشردگی طناب نخاعی یا دم اسبی ممکن است رخ دهد.

درد موضعی مزمن در لغزش‌ دیسک

لغزش‌ دیسک ممکن است باعث درد موضعی و مزمن، مانند کمردرد یا گردن درد شود. به این نوع درد، درد دیسکوژنیک نیز می‌گویند.

ناپایداری بخش حرکتی

لغزش دیسک به دلیل انحطاط ممکن است باعث بی ثباتی در بخش حرکتی ستون فقرات شود که منجر به درد و افزایش یا کاهش پزشک می‌تواند لغزش‌ دیسک را به دقت تشخیص دهد و سایر علل درد مشابه مانند تومور، شکستگی یا عفونت را رد کند. تشخیص تحرک می‌شود.صحیح همچنین به تدوین یک برنامه درمانی موثر برای کنترل علائم و جلوگیری از پیشرفت آسیب عصبی یا نخاع کمک می‌کند.

تماشا کنید: عمل لیزری دیسک

زمانی که کمر درد به دلیل مشکل دیسک ستون فقرات ایجاد می‌شود، منشأ درد یا ناشی از تحریک عصب توسط یک دیسک بیرون زده یا از خود دیسک است. تمایز بین این دو می تواند باعث سردرگمی شود، زیرا پزشکان ممکن است از اصطلاحات مختلفی برای توصیف مشکل استفاده کنند، مانند لغزش دیسک، بیرون زدگی دیسک، فشار دادن عصب، و یا دیسک تحلیل رفته.

دردعصبی فشرده

هنگامی که دیسک ستون فقرات باعث فشرده سازی مکانیکی، تحریک یا التهاب ریشه عصبی مجاور می‌شود، این دیسک نیست که درد می‌کند، بلکه درد عصبی ناشی از نفوذ دیسک است. کمر درد ناشی از گرفتگی ریشه عصبی در قسمت پایین کمر شما می‎تواند در طول مسیر عصب به پای شما تابیده شده و مشکلات عصبی مانند بی‌حسی، ضعف، گزگز و یا احساس سوزن سوزن شدن ممکن است رخ دهد.

این نوع کمر درد از نظر پزشکی رادیکولوپاتی نامیده می شود. هنگامی که رادیکولوپاتی به دلیل تحریک یا فشرده شدن ریشه‌های عصبی خاص در قسمت پایین کمر (L4  تا S3 ) رخ می‌دهد، معمولاً به آن سیاتیک می‌ گویند.

گرفتگی اعصاب می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• فتق دیسک
• تنگی کانال نخاعی
• خارهای استخوانی که در نتیجه آرتروز ایجاد می‌شوند.

در حالی که کمتر شایع است، گرفتگی عصب ممکن است به دلیل شرایط دیگری مانند تومور، عفونت یا اسپوندیلولیستزیس نیز ایجاد شود.

مطالعه کنید: فتق دیسک کمر

درد دیسک دژنره شده

اگر منبع کمر درد شما دیسک بین مهره‌ای باشد، به آن کمردرد دیسکوژنیک می گویند. دیسک ستون فقرات ممکن است به دلیل ساییدگی یا ضربه تخریب شده و با مکانیسم‌های زیر باعث درد شود:

• التهاب با تحلیل رفتن دیسک، پروتئین‌های التهابی ممکن است در فضای دیسک آزاد شوند. یک دیسک تحلیل رفته نیز ممکن است دچارفتق شود و باعث نشت محتویات التهابی داخلی آن شود. این عوامل التهابی ممکن است اعصاب مجاور را تحریک کرده یا ملتهب کنند و باعث درد شوند.
• انقباض دژنراسیون ممکن است باعث از دست رفتن آب در دیسک شود و در نتیجه محتوای مایع از بین برود و چروکیده شود. درجه انقباض دیسک می‌تواند باعث باریک شدن کانال نخاعی شود و منجر به رادیکولوپاتی شود.
• ناپایداری بخش حرکت، انحطاط دیسک همچنین می‌تواند باعث ناپایدار شدن بخش ستون فقرات شود و در مقاومت در برابر حرکت در ستون فقرات موثر نباشد.

هنگامی که بدن تلاش می کند تا با التهاب، بی ثباتی و درد مقابله کند، ممکن است عضلات ناحیه دچار اسپاسم شوند که می‌تواند باعث درد شدید و تیرکشنده شود و کمردرد را بدتر کند. درد ناشی از دیسک تحلیل رفته ممکن است موضعی باشد یا ممکن است به ساق پای شما سرایت کند (رادیکولوپاتی).

روی علت کمر درد خود تمرکز کنید

با تمرکز برعلت اصلی درد، بر خلاف تسکین علائم، بهترین شانس را برای یافتن یک برنامه درمانی مناسب برای تسکین طولانی مدت خواهید داشت. پزشک می‌تواند آزمایش‌های بالینی و تشخیصی مربوطه را برای تأیید علت دقیق درد شما و تنظیم یک برنامه درمانی دقیق انجام دهد.

اگر در حال حاظر از کمردرد شدید رنج می‌بیرید می‌توانید از طریق ویزیت غیر حضوری کلینیک درد مهرگان با پزشکان ما در ارتباط باشید.

برآمدگی دیسک کمر یا لغزندگی دیسک کمر یا اسپوندیلولیستزیس (Spondylolisthesis) یکی از عوارض ستون فقرات است. برآمدگی دیسک معمولاً با لغزندگی رو به جلو یا عقب یک مهره نسبت به مهره بعدی رخ می دهد. سرخوردن رو به جلوی مهره بالایی روی مهره پایینی آنترولیستزیس گفته می‌شود. حال آن که از سر خوردن رو به عقب با اصطلاح رترولیستزیس یاد می‌شود.

نشانه های بیرون زدگی دیسک

هنگامی که یک دیسک در قسمت پایین ستون فقرات شما برآمده یا پاره می شود، ممکن است در ناحیه کمر و یا پای خود احساس درد کنید. در اینجا سه علامت ویژه بیرون زدگی دیسک آورده شده تا علت اصلی مشکل برآمدگی دیسک کمر خود را شناسایی کنید:

1. در هنگام نشستن
   فعالیتی که فشار زیادی بر دیسک‌های تحتانی ستون فقرات شما وارد می‌کند نشستن است. اگر فتق یا برآمدگی دیسک کمر دارید، این افزایش فشار در داخل دیسک ممکن است باعث برجسته‌تر شدن برآمدگی شود. همچنین ممکن است هنگام نشستن کمردرد شما را تشدید کند.
2. انتشار درد به پا (سیاتیک)
   دیسک‌های کمر شما معمولاً در ناحیه خلفی (پشت) و یا جانبی (سمت راست یا چپ) که در مجاورت ریشه‌های عصبی نخاعی شما قرار دارد، فتق یا برآمدگی دیسک کمر دارند. فتق دیسک ممکن است از طریق یکی یا چند مورد زیر این ریشه‌های عصبی را تحت تأثیر قرار دهد:
   • فشرده سازی مستقیم: هنگام نشت برآمدگی دیسک یا محتوای داخلی به بیرون، مستقیماً روی ریشه عصبی نخاعی در محل خروج از کانال نخاعی فشار می‌آورد.
   • تحریک شیمیایی: هنگامی که فتق دیسک مواد تحریک کننده شیمیایی اسیدی را از مواد دیسک خارج می‌کند، ممکن است باعث التهاب و تحریک در ناحیه اطراف ریشه عصب شود.
     سپس عملکرد ریشه عصبی آسیب‌دیده تغییر می‌کند و ممکن است درد سوزشی همراه با بی‌حسی، ضعف یا سوزن سوزن شدن در جلو و یا پشت ران، ساق و یا پای خود احساس کنید. به این علائم معمولاً سیاتیک می‌گویند. علائم و نشانه های سیاتیک معمولاً روی یک پا تأثیر می گذارد.
3. درد تشدید شده توسط فعالیت‌های خاص
   کمردرد و یا سیاتیک ممکن است زمانی که فعالیت‌های خاصی انجام می‌دهید بدتر شود، مانند:
   • خم شدن به جلو یا پایین آوردن سر
   • بلند کردن یک جسم سنگین
   • هل دادن یا کشیدن یک جسم سنگین
   • سرفه کردن
   • عطسه کردن

بهبود برآمدگی دیسک کمر

درد لغزندگی دیسک کمر معمولاً سریع ظاهر می‌شود. در بیشتر موارد، هیچ دلیل مشخصی برای درد وجود ندارد، مانند یک آسیب خاص یا فعالیت شدید بدنی. با این حال، درد ناگهانی احساس می‌شود.

این وضعیت می‌تواند بسیار دردناک باشد، اما برای اکثر افراد، علائم آن خیلی طول نمی‌کشد. تقریباً 90 درصد از افرادی که لغزندگی دیسک کمر دردناک را تجربه می‌کنند، طی 6 هفته خوب می‌شوند  و دیگر درد را احساس نمی‌کنند، حتی اگر هیچ درمان پزشکی برای آن دریافت نکرده باشند.

علائم لغزندگی دیسک کمر و زمان مراجعه به پزشک

به گفته دکتر محید نجفی مدیر کلینیک درد مهرگان در صورت مشاهده این 3 نشانه برآمدگی دیسک کمر به پزشک متخصص جراحی ستون فقرات مراجعه کنید. پزشک کلینیک درد مهرگان ممکن است ترکیبی از درمان‌های غیرجراحی مانند داروهای تسکین‌دهنده درد و یک برنامه فیزیوتراپی و همچنین ارجاع به فوق تخصص درد ‌برای تزریق‌های کمری با هدایت تصویر را برای کمک به کاهش التهاب و تسکین درد توصیه کند.

اگر مشکلی در کنترل حرکات روده و یا مثانه، بی‌حسی در قسمت داخلی ران و ناحیه تناسلی خود و یا مشکل در شروع ادرار دارید، فوراً با پزشک خود مشورت کنید. این علائم و نشانه‌ها ممکن است نشان دهنده سندرم دم اسبی باشد، یک اورژانس پزشکی جدی، که با برخی فتق های شدید دیسک کمر امکان پذیر است.

مترجم: دکتر محید نجفی متخصص بیهوشی و درد، مدیر کلینیک درد مهرگان

سیاه شدن دیسک و عمل جراحی آن موضوعی است که نیاز به مطالعه دقیق قبل از جراحی دارد. تعدادی از بیماران از طریق مراقبت های غیرجراحی تسکین درد نیافته اند. این دسته کیفیت زندگی و توانایی عملکردشان به دلیل تحلیل رفتن بدون علامت دیسک کاهش یافته است. اینها باید خود را آموزش داده و در مورد مزایا و خطرات هر نوع جراحی با پزشک خود صحبت کنند. در صورت امکان، گرفتن نظر دوم از یک جراح دارای اعتبار مشابه ممکن است برای به دست آوردن یک دیدگاه جامع تا حد ممکن در مورد آنچه که جراحی مستلزم آن است، مفید باشد، و برای تایید این که رویکردهای غیرجراحی تمام شده اند و جراحی را به عنوان مرحله مناسب بعدی باقی می گذارد.

در این مقاله از سری مقالات بلاگ مهرگان به این موضوع می پردازیم. همچنین برای دیدن ویدیوهای بیشتر در این زمینه به کانال ما در آپارات سر بزنید.

مزایای جراحی

علاوه بر بهبود احتمالی کیفیت زندگی، برخی دیگر از مزایای جراحی نیز وجود دارد:

• هنگامی که دیسک به عنوان منبع درد شناسایی شد، جراحی مستقیماً آن منبع را با برداشتن دیسک تحلیل رفته درمان می کند. مداخلات غیرجراحی بر مدیریت درد و بهبود عملکرد کمر تمرکز دارند، اما روند پاتولوژیک انحطاط دیسک را معکوس نمی کنند.
• تکنیک ها و دستگاه های جراحی به تکامل خود ادامه می دهند تا نتایج روش ها بهبود یابد. تکنیک های فیوژن کمتر تهاجمی، دیسک های مصنوعی، تکنیک های جدیدتر برداشت استخوان و جایگزین های پیوند استخوان، پیشرفت های واقعی هستند که گزینه های جراحی را برای بیماران گسترش می دهند.

دو نوع جراحی اصلی برای درمان درد و علائم ناشی از تحلیل رفتن دیسک کمر وجود دارد: عمل فیوژن ستون فقرات و تعویض دیسک مصنوعی.

عمل فیوژن ستون فقرات

فیوژن کمر برای تثبیت یا توقف حرکت بخش مهره ای که دیسک تحلیل رفته در آن قرار دارد طراحی شده است. این عمل شامل دسترسی به ناحیه عمل از طریق یک برش پشت و یا جلو (که هر دو به عضلات و رباط های متحرک نیاز دارند) و معمولاً قرار دادن سخت افزار (مانند پیچ های پدیکول) همراه با قفس بین تنی، فاصله دهنده یا پیوند استخوانی ساختاری) به طور موقت در حالی که فیوژن در حال بهبود است، بخش آسیب دیده را بی حرکت میکند.

از نظر بیولوژیکی، فیوژن کمری از مکانیسم ترمیم شکستگی بدن استفاده می کند تا به استخوان اجازه دهد تا در بخش دیسک تحلیل رفته رشد کند. اغلب، پیوند استخوان در جایی قرار می گیرد که دیسک آسیب دیده توسط جراح برداشته شده است تا فیوژن بین مهره ها تحریک شود. استخوان می تواند از تاج ایلیاک (لگن) بیمار یا از جسد از طریق بانک استخوان خارج شود، و گاهی اوقات ممکن است از یک ماده تحریک کننده مانند استخوان مصنوعی استفاده شود.

تعویض دیسک مصنوعی

جایگزینی دیسک مصنوعی (ADR) که گاهی اوقات جایگزینی دیسک کامل (TDR) نامیده می شود، یک روش جدیدتر و تا حدودی پیچیده تر از فیوژن است.

جراحی تعویض دیسک مصنوعی شامل مراحل زیر است:

• دسترسی به بخش مهره آسیب دیده با ایجاد یک برش در دیواره تحتانی شکم.
• کار کردن پشت کیسه محتویات شکم بدون ایجاد مزاحمت.
• برداشتن دیسک تحلیل رفته.
• بازیابی ارتفاع دیسک جمع شده.
• حرکت مجدد بخش با آزاد کردن رباط های منقبض شده در اطراف دیسک.
• و قرار دادن دیسک مصنوعی در موقعیت صحیح.

این نوع جراحی چندین سال است که در برخی کشورها در دسترس بوده است و در ایالات متحده در سال 2004 (Charite) و دیگری در سال 2006 (ProDisc) در دسترس قرار گرفت.

برای هر دو نوع جراحی، مهم است که منبع درد قبل از انجام یک برنامه جراحی مشخص شود. کمردرد می تواند از منابع مختلفی ناشی شود، و حتی با آزمایش های تشخیصی قدرتمند امروزی، همیشه نمی توان منبع درد ناتوان کننده فرد را مشخص کرد. کمردرد می تواند ناشی از آسیب شناسی استخوان ها، رباط ها، مفاصل فاست، اعصاب و دیسک‌ها باشد. علاوه بر شرح حال و معاینه فیزیکی، باید از تست های تشخیصی تنها به عنوان بخشی از کار استفاده شود. تجربه بالینی جراح، قضاوت و مهارت های بین فردی نیز بخش های مهمی از این فرآیند است.