تنگی کانال نخاعی کمری چیست؟
تنگی کانال نخاعی به فرآیند باریک شدن اشاره دارد که اعصاب نخاعی را منقبض یا “خفه می‌کند”. علت تنگی ستون فقرات در ناحیه کمری معمولاً با تغییرات دژنراتیو، همچنین به عنوان اسپوندیلوز شناخته می‌شود، که در نتیجه افزایش سن رخ می‌دهد.
معمولاً، تنگی کانال نخاعی کمری زمانی رخ می‌دهد که اسپوندیلوز باعث ایجاد یک یا چند مورد از تغییرات زیر در ستون فقرات شود:
- تغییرات در مفاصل فاست، مفاصل کوچک و تثبیت کننده واقع بین و پشت مهره‌ها، که با انحطاط بزرگتر می‌شوند و ریشه‌های عصبی نخاعی مجاور را فشرده می‌کنند.
- کم آبی دیسک‌های ستون فقرات، در نتیجه فروپاشی مواد نرم داخلی و ژله مانند، فضای موجود برای اعصاب نخاعی را کاهش می‌دهد.
- ضخیم شدن رباط‌های نخاعی در داخل کانال مهره ای که منجر به ایجاد نیروهای فشاری بر روی نخاع و اعصاب نخاعی می‌شود.
اگر تغییرات دژنراتیو منافذ استخوانی ستون فقرات را باریک کرده باشد و بافت‌های عصبی مانند اعصاب نخاعی، نخاع یا دم اسبی را تحت تاثیر قرار داده باشد، ممکن است تنگی در ستون فقرات کمری تشخیص داده شود.
تنگی کانال نخاعی در قسمت پایین کمر در افراد بالای 60 سال شایع‌تر است و معمولاً قسمت پایینی ستون فقرات کمری را تحت تأثیر قرار می‌دهد، سطوح نخاعی L3 تا L5، که باعث انتشارعلائم به پا می‌شود.
در مراحل اولیه، این تغییرات اغلب علائم درد یا گرفتگی در پاها، به ویژه با فعالیت را ایجاد می‌کند. با گذشت زمان، درد ممکن است ثابت یا شدیدتر شود. علائم اضافی مانند بی حسی و ضعف نیز ممکن است رخ دهد.
انواع تنگی ستون فقرات کمری
هنگامی که تنگی کانال نخاعی کمری بر روی اعصاب نخاعی تأثیر می‌گذارد که از سوراخ‌های استخوانی در هر طرف پایین ستون فقرات عبور می‌کنند، این وضعیت به عنوان تنگی روزنه شناخته می‌شود. باریک شدن ستون فقرات که به کانال نخاعی نفوذ می‌کند نیز ممکن است که به آن تنگی کانال مرکزی می‌گویند. تنگی کانال فورامینال و مرکزی می‌تواند همزمان رخ دهد و باعث ایجاد علائم همپوشانی شود.
نمای رادیولوژیک تنگی کانال نخاعی
هنگامی که تنگی کانال نخاعی کمری همراه با تنگی در سطوح مختلف، مانند ستون فقرات گردنی (گردن) یا ستون فقرات قفسه سینه (وسط کمر) رخ می‌دهد، به آن تنگی پشت سر هم می‌گویند.
بسته به محل تنگی، عناصر عصبی مختلف مانند ریشه‌های عصبی نخاعی، نخاع یا دم اسب (اعصابی که از نخاع فرود می‌آیند) ممکن است فشرده شوند که منجر به ترکیبی از علائم می‌شود. این علائم معمولاً شامل درد، سوزن سوزن شدن، بی حسی و ضعف در قسمت پایین بدن است (اما محدود به آن نمی‌شود) که به صورت مشکل در راه رفتن ظاهر می‌شود.
علائم بارز تنگی ستون فقرات کمری
علامت مشخصه تنگی کانال نخاعی کمری در ستون فقرات کمری افزایش درد در پاها همراه با راه رفتن است (لنگش عصبی یا لنگش کاذب)، که می‌تواند به طور قابل توجهی سطح فعالیت فرد را کاهش دهد. افراد مبتلا به تنگی معمولاً در حالت استراحت راحت هستند اما نمی‌توانند بدون ایجاد درد در پا راه طولانی بروند. زمانی که می‌نشینند یا به جلو خم می‌شوند ظرف 5 تا 10 دقیقه تسکین درد حاصل می‌شود. درگیری ریشه عصب نخاعی ممکن است باعث ایجاد درد شدیدتر و شدیدتر در ساق پا شود.
علائم تنگی کانال نخاعی کمری به کندی ایجاد می‌شود. با پیشرفت بیماری، علائم ممکن است بدتر شده، بیمار ناتوان شود. برای هر فرد، شدت و مدت علائم تنگی کانال متفاوت است. بر اساس بافت(های عصبی) آسیب دیده است.
علائم رایج ممکن است شامل یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:
- درد رادیکولار(تابشی) : فشردگی یا تحریک ریشه عصبی که منجر به درد ساق پا می‌شود، که معمولاً از پایین کمر به باسن و ساق پا در یک طرف حرکت می‌کند که معمولاً سیاتیک نامیده می‌شود.
- رادیکولوپاتی کمری: فشردگی یا تحریک ریشه عصبی که منجر به گزگز، ضعف یا بی حسی می‌شود که از قسمت پایین کمر به باسن و ساق پا در یک طرف تابش می‌کند.
- لنگش نوروژنیک: فشردگی طناب نخاعی که باعث ایجاد یک الگوی متقارن درد می‌شود که هر دو پا را هنگام راه رفتن یا ایستادن برای مدت طولانی تحت تاثیر قرار می‌دهد. نقایص عصبی، مانند از دست دادن هماهنگی، عدم تعادل راه رفتن، بی حسی، و ضعف که هر دو پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد نیز ممکن است رخ دهد.
برای اکثر افراد، علائم تنگی کمر در نوسان است، با دوره‌هایی با علائم شدیدتر و برخی با علائم کمتر یا هیچ. علائم به تدریج ایجاد می‌شوند و میتوانند به مرور زمان منجر به درد مزمن و ضعف عضلانی شوند. همچنین ممکن است تنگی ستون فقرات کمری بدون علامت باشد.
چگونه تنگی در کانال نخاعی کمری رخ می‌دهد
علت اکثر تشخیص‌های تنگی کانال نخاعی کمری تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات (اسپوندیلوز) ناشی از افزایش سن می‌باشد. این وضعیت ممکن است در اثر تروما، شرایط متابولیک، عفونت‌ها یا جراحی قبلی ستون فقرات نیز ایجاد شود.
تنگی کانال نخاعی ممکن است در بدو تولد نیز وجود داشته باشد که به آن تنگی مادرزادی نخاعی می‌گویند.
تنگی ستون فقرات کمری
اغلب، یک رویداد یا آسیب خاص باعث تنگی ستون فقرات کمری نمی‌شود، این وضعیت در طول زمان ایجاد می‌شود. خطر تنگی ستون فقرات کمری با افزایش سن افزایش می‌یابد. این بیماری در افراد بالای 60 سال شایع تر است. علائم اولیه ممکن است شامل گرفتگی یا ناراحتی در پاها بعد از یک پیاده روی طولانی یا احساس بی حسی یا درد پا پس از ایستادن طولانی مدت باشد. در مراحل بعدی، علائم ممکن است به درد شدیدتر پاها تبدیل شود که در حین راه رفتن تشدید می‌شود.
تنگی ستون فقرات کمری معمولاً یک دوره استاندارد ندارد و ممکن است لزوماً با گذشت زمان شدیدتر نشود. سیر این وضعیت حتی برای بیماران مبتلا به همان نوع تنگی متغیر است.
با گذشت زمان، علائم ممکن است بهبود یابد، بدتر شود یا متناوب با شعله ور شدن گاه به گاه و درد مرتبط با فعالیت باشد.
زمانی که تنگی ستون فقرات کمری جدی است، در حالی که نادر است، ممکن است تنگی کانال نخاعی منجر به عوارض جدی شود. هنگامی که تنگی کمر طناب نخاعی و دم اسب را تحت فشار قرار می‌دهد، توجه فوری پزشکی ضروری است.
علائم و نشانه ها
علائم و نشانه‌هایی که نشان دهنده فشرده شدن این بافت‌ها هستند شامل یک یا چند مورد از موارد زیر است:
- کمردرد شدید تقریبا غیرقابل تحمل
- درد شدید تیز، تیرکشنده و سوزش در پاها
- ضعف پیشرونده در یک یا هر دو پا
- بی حسی قسمت داخلی ران یا اطراف ناحیه مقعد
- احتباس ادرار
- از دست دادن کنترل روده و مثانه
این علائم ممکن است نشان دهنده سندرم دم اسبی باشد. فشرده شدن اعصاب دم اسبی یا نشانگان مخروط مدولاریس، فشرده شدن قسمت انتهایی طناب نخاعی نیز همین علائم را دارند. این سندروم‌ها برای حفظ عملکرد پا نیاز به مداخله پزشکی فوری دارند.
تنگی ستون فقرات کمری می‌تواند علائم خفیف تا جدی ایجاد کند و بر زندگی روزمره تأثیر بگذارد. ابتدا درمان‌های غیرجراحی امتحان می‌شود. در صورتی که علائم شدید باشد و باعث اختلال عملکردی قابل توجهی شود، ممکن است بیمار تصمیم به جراحی بگیرد.
مانند بسیاری از بیماری‌های ستون فقرات، متخصصان مراقبت‌های بهداشتی میتوانند در مورد طیف وسیعی از درمان‌های غیرجراحی و جراحی توصیه کنند، و این انتخاب بیمار است که تصمیم بگیرد چگونه وضعیت خود را مدیریت کند. عناصر اساسی تقریباً هر برنامه درمانی تنگی کمر شامل دارو، فیزیوتراپی، ورزش و مدیریت وزن است. در صورت بدتر شدن علائم و تداخل با تحرک و زندگی روزمره بیمار درمان متفاوت است. ممکن است درمان‌های تهاجمی‌تر، مانند تزریق استروئید اپیدورال یا جراحی در نظر گرفته شود. درمان جراحی در صورت شدید بودن علائم، بهبود بهتری را نشان می‌دهد. تنگی ستون فقرات کمری شایع‌ترین نشانه برای جراحی ستون فقرات در بیماران بالای 65 سال است.
جهت دریافت اطلاعات بیشتر به سایت کلینیک درد مهرگان مراجعه فرمایید.
