تنگی کانال نخاعی می‌تواند باعث ایجاد درد متناوب کمر، بازو یا پاهای شما بشود. علایمی که در این مقاله ذکر می‌شود ممکن است نشان دهنده تنگی کانال نخاعی باشد.

تنگی کانال نخاعی زمانی اتفاق می‌افتد که دهانه‌های استخوانی اعصاب نخاعی (فورامن) و یا طناب نخاعی (کانال مرکزی) باریک شوند. این باریک شدن ممکن است طناب نخاعی و یا اعصاب نخاعی شما را فشرده کند و در نقاط مختلف ستون فقرات شما ایجاد شود. تنگی کانال نخاعی وضعیتی است که بیشتر در افراد بالای 60 سال رخ می دهد و با افزایش سن بدتر می‌شود.

علامت‌های تنگی کانال نخاعی

در اینجا 6 علامت و نشانه معمولی وجود دارد که اگر مشکوک هستید که درد شما ناشی از تنگی کانال نخاعی است باید مراقب آنها باشید. بسته به نوع و محل تنگی، یک یا چند علامت ممکن است تجربه شود.

1.لنگیدن نوروژنیک

هنگامی که اعصاب کمر فشرده می‌شوند، ممکن است لنگیدن عصبی را در پاهای خود تجربه کنید. که معمولاً دارای ویژگی های زیراست:

.درد و یا بی حسی مداوم در پاها درهنگام ایستادن

• افزایش درد ویا بی حسی در پاها هنگام راه رفتن در فواصل متغیر و یا هنگام خم شدن ستون فقرات به عقب
• مشکل درانجام تمرینات یا فعالیت های عمودی
• بهبود یا رفع درد و یا بی حسی با استراحت

درد لنگیدن نوروژنیک معمولاً زمانی که ستون فقرات خود را به جلو خم می‌کنید (مانند زمانی که به سبد خرید یا واکر تکیه داده‌اید، چمباتمه زدن، نشستن و خم شدن به جلو) تسکین می‌یابد.

پزشک شما احتمالاً باید این درد را از لنگش عروقی که می تواند لنگش عصبی را تقلید کند، متمایز کند

2.سیاتیک

فشرده شدن ریشه های عصبی در قسمت پایین کمر ممکن است منجر به رادیکولوپاتی(تیر کشیدن) کمری یا سیاتیک شود البته بسته به ریشه های عصبی آسیب دیده. سیاتیک به صورت درد و ضعف عصبی است که معمولاً در یک پا احساس می‌شود.

بسته به ریشه‌های عصبی آسیب دیده، درد ممکن است در ناحیه کمر، باسن، ران، ساق پا ایجاد شود. احساس سوزن سوزن شدن، گزگز، ضعف ویا بی حسی نیز ممکن است در نواحی تحت تاثیر درد رخ دهد.

3. افتادگی پا

فشردگی ریشه‌های عصبی L4 و L5 در قسمت تحتانی ستون فقرات ممکن است باعث ضعف حرکتی در پای شما و در نتیجه افتادن پا شود. در نتیجه، فرد ممکن است به طور غیرارادی پای خود را بکشد یا تمایل به زمین خوردن در هنگام تلاش برای راه رفتن را داشته باشد.

فشردگی ریشه عصبی S1 ممکن است باعث ضعف در حین راه رفتن روی انگشتان پا شود.

 4.مشکلات راه رفتن

تنگی کانال نخاعی بسته به محل آن در ستون فقرات می‌تواند راه رفتن را به طرق مختلف تحت تاثیر قرار دهد، به عنوان مثال:

• تنگی کانال نخاعی (در ناحیه کمر) ممکن است به دلیل افتادگی پا باعث مشکلات راه رفتن شود. این عارضه همچنین ممکن است باعث ضعف در عضلات ران و ساق پا، مانند عضلات چهارسر ران و ساق پا شود.
• تنگی کانال نخاعی (درناحیه گردن) همراه با فشردگی طناب نخاعی ممکن است باعث ایجاد مشکل در حفظ تعادل در حین راه رفتن، به خصوص در تاریکی شود.

تغییرات در راه رفتن ممکن است درابتدا به‌ قدری ظریف باشد که نتوان متوجه آن شد. با گذشت زمان، این وضعیت ممکن است با کاهش چشمگیری روبرو شود.

5.تیرکشیدن درد دربازو

تنگی‌کانال نخاعی ممکن است باعث سوزش خفیف تا متوسط ​​یا درد شوک مانند در گردن، شانه و یا بازو شود. احساسات غیر طبیعی، مانند گزگز، خزیدن، و یا بی‌ حسی ممکن است در هر دو دست احساس شود. بازوها و دست ها ممکن است احساس ضعف کنند.

6.از دست دادن مهارت‌های حرکتی ظریف

تنگی کانال نخاعی در ستون فقرات گردنی ممکن است در انجام کارهایی که شامل مهارت های حرکتی ظریف دست است، مانند بستن دکمه های پیراهن، مشکل ایجاد کند. در مراحل پیشرفته ممکن است نوشتن با مشکل مواجه شود و در نهایت در دست گرفتن خودکار غیرممکن شود.

اگر این علائم آشنا به نظر می‌رسد، با پزشک خود مشورت کنید، زیرا تنگی کانال نخاعی ممکن است بدون درمان بدتر شود.

علائم هشدار و علائم تنگی نخاعی

به ندرت، تنگی شدید کانال نخاعی ممکن است باعث علائم هشدار، مانند بی‌اختیاری روده ویا مثانه، بی حسی در قسمت داخلی ران‌ها و ناحیه تناسلی و یا ضعف شدید در هر دو پا شود.

این علائم نشان دهنده یک بیماری جدی پزشکی مانند سندرم دم اسب است که باید برای جلوگیری از از دست دادن دائمی عملکرد در پاها، فورا درمان شود.

مطالعه کنید: جراحی لامینکتومی کمری در تنگی کانال نخاعی

گزینه‌های درمان تنگی کانال نخاعی

تشخیص دقیق توسط یک پزشک متخصص برای تعیین علت زمینه ای تنگی‌کانال نخاعی ضروری است. بسته به علت و شدت آن، پزشک ممکن است درمانهای غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، داروهای تسکین دهنده درد و یا اصلاح فعالیت را پیشنهاد کند. گاهی ممکن است روش‌های کم تهاجمی مانند تزریق استروئید اپیدورال توصیه شود. جراحی به ندرت به عنوان درمان خط اول توصیه می شود مگر اینکه علائم شدید یا نقص عصبی وجود داشته باشد.

تماشا کنید:

دسته‌ای ازاعصاب نخاعی از قسمت تحتانی ستون فقرات شروع شده وبه سمت پاها ختم می‌شود. هنگامی که ریشه‌های عصبی (بخشی از عصب در هنگام خروج از ستون فقرات) این اعصاب نخاعی تحریک یا فشرده شوند، پا درد می تواند رخ دهد. اگر عصب در نزدیکی لگن، زانو یا در پای شما فشرده شود، پا درد نیز ممکن است رخ دهد.

این مقاله فهرستی از علل رایج درد پا و نکات مفیدی را ارائه می‌دهد تا به شما در درک منشاء پا‌درد کمک کند.

پا درد ناشی از مشکل در ستون فقرات

تحریک یا فشردگی ریشه عصبی در ستون فقرات کمری یا ساکرال (کمر) ممکن است باعث شود که درد سیاتیک به پایین ساق پا و داخل پا کشیده شود. به طور خاص، فشرده شدن ریشه عصبی S1 که سیاتیک کلاسیک نیز نامیده می‌شود، می‌تواند باعث ایجاد درد در قسمت بیرونی شود.

ریشه‌های عصبی ممکن است به دلایل مختلفی فشرده یا تحریک شوند. نمونه‌های رایج عبارتند از:

1. فتق دیسک کمر: نشت محتویات داخلی دیسک بین مهره‌ای
2. بیماری دژنراتیو دیسک کمر: تغییرات مرتبط با افزایش سن که باعث باریک شدن و کوچک شدن دیسک می‌شود.
3. لغزش مهره بر روی مهره زیر آن(Spondylolisthesis)
4. تنگی ستون فقرات کمری: باریک شدن دهانه‌های استخوانی برای اعصاب نخاعی و یا طناب نخاعی

ناتوانی در بلند کردن قسمت جلوی پا یا زمین خوردن مکرر هنگام راه رفتن ممکن است به دلیل وضعیتی به نام افتادگی پا باشد. این وضعیت معمولاً به دلیل فشرده شدن ریشه عصبی L5 ایجاد می‌شود. به ندرت، فشردگی ریشه‌های عصبی L4 و یا S1 ممکن است باعث افتادگی پا شود.‌

پا درد ناشی از فشرده شدن اعصاب در لگن، زانو یا ساق پا زمانی که اعصاب در امتداد مسیر خود در لگن، زانو یا ساق تحت فشار قرار می‌گیرند یا آسیب می‌بینند، می‌تواند رخ دهد. مثلا:

• نوروپاتی پرونئال، وضعیتی که در آن عصب پرونئال در نزدیکی زانو فشرده شده یا آسیب می‌بیند، ممکن است باعث پا‌درد و افتادگی پا در هنگام حرکت دادن پا شود.
• نوروپاتی سیاتیک یا آسیب به عصب سیاتیک در ناحیه لگن ممکن است باعث درد پا در امتداد بالای پا با درجاتی از ضعف شود.
• سندرم تونل تارسال یا اختلال عملکرد عصب تیبیال در تونل تارسال مچ پای داخلی ممکن است باعث ایجاد درد شدید در ناحیه مچ پا و در امتداد کف پا شود.
• گیر افتادن عصب سورال می تواند در ساق پا یا نزدیک مچ پا رخ دهد و به طور معمول باعث درد تیرکشنده در امتداد قسمت بیرونی مچ پا و پا می‌شود.

علاوه بر این، ممکن است میخچه روی پوست اطراف انگشتان پا ایجاد شود. میخچه به مرور زمان در نتیجه اصطکاک بیش از حد رشد می‌کند و می‌تواند اعصاب مجاور را فشرده کند و باعث درد و سایر علائم شود. یکی دیگر از دلایل احتمالی درد عصبی در ، پا، نوروم مورتون است که ضخیم شدن بافت اطراف عصب پا است.

مطالعه کنید: عصب کشی مفاصل ستون فقرات

چگونه منشا پا درد خود را تشخیص دهید؟

با وجود تمام دلایل احتمالی درد عصبی در پا، تشخیص دقیق علت اصلی آن ممکن است دشوار باشد. در اینجا چند علامت مفید وجود دارد که به شما کمک می کند منبع پا درد خود را شناسایی کنید:

• پا‌درد ناشی از ضربه اخیر به کمر، لگن، زانو یا مچ پا ممکن است به نشان دادن محل آسیب عصبی کمک کند.
• پا‌درد به دلیل فشردگی ریشه عصبی یا سیاتیک ممکن است با علائم دیگری مانند درد، بی‌حسی و یا ضعف در باسن، ران و ساق پا همراه باشد. و به طور معمول یک پا را در یک زمان تحت تاثیر قرار می‌دهد.
• پا‌درد که پس از پوشیدن چکمه یا کفش تنگ ایجاد می‌شود، ممکن است نشان‌دهنده فشردگی عصب پرونئال یا سورال در نزدیکی زانو یا مچ پا باشد.
• پا‌درد که پس از تزریق لگن یا جراحی لگن ایجاد می‌شود ممکن است نشان دهنده نوروپاتی سیاتیک باشد.

درد عصبی در پا همچنین ممکن است به دلیل آسیب عصبی ناشی از شرایط سیستمیک مانند دیابت یا مولتیپل اسکلروزیس رخ دهد.

پیچ خوردن، خم شدن یا ضربه مستقیم به مچ پا و پا ممکن است به استخوان‌های پا، مفصل مچ پا، رگ‌های خونی، ماهیچه‌ها و یا تاندون‌ها آسیب برساند و باعث درد پا شود.

تماشا کنید: کلینیک درد مهرگان

برای ویزیت به قسمت ویزیت غیر حضوری سایت مهرگان مراجعه کنید

مهم است که برای تشخیص دقیق علت پا‌درد با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. درمان برای پا‌درد می‌تواند بسیار متفاوت باشد و باید در جهت رفع علت اصلی باشد. نه فقط پنهان کردن علائم، برای مثال: فتق دیسک کمر ممکن است به گرما درمانی و ورزش نیاز داشته باشد، در حالی که میخچه روی انگشت پا اغلب با کفش‌های مخصوص و آب گرم درمان می‌شود.

روش تشخیص دیسک کمر و فرآیند آن برای هر دو بیماری دژنراتیو دیسک و فتق دیسک شامل طیف وسیعی از روش ها است. این روش ها دیسک را به عنوان منبع درد تأیید می نماید. همچنین مکانیک و آناتومی و علت بروز درد را تأیید می کند.

بررسی تاریخچه پزشکی و علائم خاص

فرآیند و روش تشخیص دیسک معمولاً با یک تاریخچه پزشکی جمع آوری شده و بررسی علائم فعلی شروع می شود. بررسی کامل علائم شامل موارد زیر است:

• محل درد، از جمله اینکه آیا محدود به گردن یا پشت است یا اینکه شامل درد بازو یا پا می شود
• شرحی از احساس درد، مانند سوزش، احساس تیر کشنده، یا ضربه زدن
• فعالیت ها، پوزیشن ها یا درمان های خاص باعث بهتر یا بدتر شدن درد می شوند یا نه

دانستن یک پیش زمینه پزشکی کامل می تواند سایر شرایط احتمالی را که ممکن است باعث درد شوند را رد یا شناسایی کند. سابقه پزشکی ممکن است شامل اطلاعاتی در مورد مشکلات و بیماریهای مزمن فرد، تشخیص های قبلی و درمان های گذشته و اثربخشی آنها باشد. معمولاً اطلاعات مربوط به عادات خواب، رژیم غذایی و ورزش نیز جمع آوری می شود.

معاینه فیزیکی به عنوان یک روش تشخیص دیسک کمر

یک معاینه فیزیکی برای تشخیص درد دیسک ممکن است شامل یک یا چند معاینه زیر باشد:

لمس دیسک کمر

لمس (احساس با دست) ساختارهای خاص می تواند به شناسایی منبع درد کمک کند. به عنوان مثال، بدتر شدن درد هنگام فشار به ستون فقرات ممکن است نشان دهنده حساسیت ناشی از یک دیسک آسیب دیده باشد.

تست های حرکتی

آزمایش هایی که دامنه حرکتی ستون فقرات را ارزیابی می کنند ممکن است شامل خم کردن گردن یا بالاتنه به جلو، عقب یا به پهلو باشد. علاوه بر این، اگر بالا بردن یک پا در جلوی بدن باعث تشدید درد ساق پا شود، می تواند نشان دهنده فتق دیسک کمر باشد (تست بالا بردن  مستقیم پا).

قدرت عضلانی

یک معاینه عصبی ممکن است برای ارزیابی قدرت عضلانی و تعیین اینکه آیا ریشه عصبی توسط فتق دیسک فشرده شده است انجام شود. آزمایش قدرت عضلانی ممکن است شامل نگه داشتن بازوها یا پاها در کنار یا جلوی بدن برای بررسی لرزش، آتروفی عضلانی یا سایر حرکات غیر طبیعی انجام شود.

تست رفلکس

تحریک ریشه عصبی می تواند رفلکس ها را در بازوها یا پاها کاهش دهد. تست رفلکس شامل ضربه زدن به نواحی خاص با چکش رفلکس است. اگر واکنش کم یا بدون واکنش باشد، ممکن است نشان دهنده فشرده شدن ریشه عصبی در ستون فقرات باشد.

برخی از تست های معاینه فیزیکی ممکن است برای رد یا تایید تشخیصی که با علائم گزارش شده در تاریخچه پزشکی مطابقت دارد استفاده شود.

تست های تشخیصی دیسک کمر

ممکن است یک آزمایش تشخیصی برای تایید مشکل دیسک کمر و یا برای به دست آوردن اطلاعات اضافی مانند محل فتق دیسک کمر و ریشه های عصبی درگیر درخواست شود. آزمایشات تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

سی تی اسکن یا میلوگرام

اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) شامل یک عکس اشعه ایکس از بدن است که با کامپیوتر تصویر را به بخش های مقطع ستون فقرات مجدداً فرمت می کند. گاهی اوقات یک میلوگرام در طول سی تی اسکن انجام می شود که در آن رنگ رادیوگرافی به آن ناحیه تزریق می شود تا جزئیات بیشتری در مورد ساختارهای ستون فقرات ارائه شود.

اسکن ام آر آی

تصویربرداری مغناطیسی (MRI) ارزیابی حساس و دقیقی از اعصاب ستون فقرات و آناتومی، از جمله تراز دیسک، ارتفاع، هیدراتاسیون، و پیکربندی ارائه می دهد.

دیسکوگرام

اگر درمان جراحی دیسک در نظر گرفته شود، ممکن است دیسکوگرام برای تأیید اینکه کدام دیسک دردناک است توصیه شود. در این آزمایش، رنگ رادیوگرافی به دیسک تزریق می شود تا درد در دیسک از فشار تزریق رنگ ایجاد شود.

• توجه به این نکته مهم است که یافته های آزمایش در اسکن MRI یا سایر تست های تشخیصی به خودی خود یک تشخیص نیستند. یافته های معاینه فیزیکی و بررسی علائم باید با MRI یا سایر یافته های آزمایش مطابقت داشته باشد تا علت درد به طور دقیق شناسایی شود.
• تنها در این صورت می توان یک برنامه درمانی موثر تجویز کرد، خواه مستلزم درمان عصب فشرده شده از فتق دیسک کمر، درد دیسک ناشی از بیماری دژنراتیو دیسک، یا شرایط دیگر باشد.

دکتر مجید نجفی متخصص درد کلینیک درد مهرگان