برآمدگی دیسک کمر یا لغزندگی دیسک کمر یا اسپوندیلولیستزیس (Spondylolisthesis) یکی از عوارض ستون فقرات است. برآمدگی دیسک معمولاً با لغزندگی رو به جلو یا عقب یک مهره نسبت به مهره بعدی رخ می دهد. سرخوردن رو به جلوی مهره بالایی روی مهره پایینی آنترولیستزیس گفته می‌شود. حال آن که سر خوردن رو به عقب به اصطلاح رترولیستزیس گفته می‌شود.

بهتر است قبل از ایجاد عوارض، با کلینیک درد مهرگان مشورت فرمایید.

نشانه های بیرون زدگی دیسک

هنگامی که یک دیسک در قسمت پایین ستون فقرات شما برآمده یا پاره می شود، ممکن است در ناحیه کمر و یا پای خود احساس درد کنید. برای اینکه علت اصلی دیسک کمر خود را شناسایی کنید سه علت مهم آن را بیان می‌کنیم:

1. در هنگام نشستن
   فعالیتی که فشار زیادی بر دیسک‌های تحتانی ستون فقرات شما وارد می‌کند نشستن است. اگر فتق یا برآمدگی دیسک کمر دارید، این افزایش فشار در داخل دیسک ممکن است باعث برجسته‌تر شدن برآمدگی شود. همچنین ممکن است هنگام نشستن کمردرد شما را تشدید کند.

بیرون زدگی دیسک

1. انتشار درد به پا (سیاتیک)
   دیسک‌های کمر شما معمولاً در ناحیه خلفی (پشت) و یا جانبی (سمت راست یا چپ) که در مجاورت ریشه‌های عصبی نخاعی شما قرار دارد، فتق یا برآمدگی دیسک کمر دارند. فتق دیسک ممکن است از طریق یکی یا چند مورد زیر این ریشه‌های عصبی را تحت تأثیر قرار دهد:
   • فشار بر عصب: هنگام نشت برآمدگی دیسک یا محتوای داخلی به بیرون، مستقیماً روی ریشه عصبی  فشار می‌آورد.
   • تحریک شیمیایی: هنگامی که فتق دیسک مواد تحریک کننده شیمیایی اسیدی را از مواد دیسک خارج می‌کند، ممکن است باعث التهاب و تحریک در ناحیه اطراف ریشه عصب شود.
     سپس عملکرد ریشه عصبی آسیب‌دیده تغییر می‌کند و ممکن است درد سوزشی همراه با بی‌حسی، ضعف یا سوزن سوزن شدن در جلو و یا پشت ران، ساق و یا پای خود احساس کنید. به این علائم معمولاً سیاتیک می‌گویند. علائم و نشانه های سیاتیک معمولاً روی یک پا تأثیر می گذارد.
2. درد تشدید توسط فعالیت‌های خاص
   کمردرد و یا سیاتیک ممکن است زمانی که فعالیت‌های خاصی انجام می‌دهید بدتر شود، مانند:
   • خم شدن به جلو یا پایین آوردن سر
   • بلند کردن یک جسم سنگین
   • هل دادن یا کشیدن یک جسم سنگین
   • سرفه کردن
   • عطسه کردن

برآمدگی دیسک گردن

دیسک برآمده در ستون فقرات گردنی می‌تواند در هر یک از مهره‌هایی که ستون فقرات بالایی را تشکیل می‌دهند، رخ دهد که به‌عنوان C1 تا C7 توصیف می‌شود. این وضعیت زمانی رخ می دهد که فشاری که در قسمت داخلی دیسک های گردن قرار دارد، لایه بیرونی دیسک های بین مهره ای را کشیده و باعث برآمدگی آن ها می شود. دیسک C5-6 شایع ترین محل برآمدگی دیسک ستون فقرات گردنی است که به دنبال آن برآمدگی های C6-7 و سپس C4-5 قرار دارد.

درد رادیکولر ناشی از عصب سیاتیک

دیسک های برآمده گردن می توانند علائمی مانند درد، بی حسی، گزگز و ضعف را ایجاد کنند که از طریق گردن، شانه ها، بازوها، دست ها و انگشتان تابش می کند. این دیسکها همچنین می تواند منجر به میلوپاتی و آسیب به نخاع شود. این مشکل، اختلال در راه رفتن، مشکل در انجام حرکات ظریف و سنگینی در پاها می‌دهد.

دیسک برآمده قفسه سینه

ستون فقرات قفسه سینه از استخوان ترقوه تا انتهای قفسه سینه گسترش یافتهاست. قسمت توراسیک از 12 مهره با برچسب T1-T12 تشکیل شده است. اگرچه برآمدگی دیسک در این ناحیه نادر است، اما می‌تواند علائمی مانند درد در قسمت بالای کمر را ایجاد کند که به معده و قفسه سینه می‌رسد.

برآمدگی دیسک قفسه سینه با مشکلات گوارشی، ریوی یا قلبی اشتباه تشخیص داده می شود. به همین دلیل است که برای تشخیص دقیق، مشورت سریع با یک پزشک متخصص بسیار حیاتی است.

دیسک برآمده کمر

دیسک‌های برآمده در قسمت پایین کمر یا ستون فقرات کمری می‌توانند از طریق مهره‌های L1-L5 که از کمر تا بالای باسن امتداد دارند، ایجاد شوند. آنها در این ناحیه بسیار شایع هستند و می توانند منجر به علائمی مانند درد پا، بی حسی در پاها، پاها یا انگشتان پا، کمردرد حاد و سایر علائم شوند. تقریباً 90 درصد از دیسک‌های برآمده در L4-L5 و L5-S1 رخ می‌دهند و باعث ایجاد درد در عصب L5 یا S1 می‌شوند که به سمت پایین عصب سیاتیک تابش می‌کند. دیسک برآمده در قسمت 4 و 5 کمری (L4-L5) معمولاً باعث گیرافتادگی عصب L5 می شود.

در ستون فقرات کمری، علائم به طور گسترده ای با مهره های خاصی که تحت تاثیر قرار می گیرند متفاوت است. علامت های L1 یا L2 شامل درد در ناحیه کمر و کشاله ران و/یا دردی است که به قسمت جلویی بالایی و داخل ران تابش می‌کند. علائم L3 یا L4 شامل درد در قسمت پایین کمر و/یا دردی است که به عضلات چهارسر ران در جلوی ران تابش می‌کند. علائم L5 شامل درد در قسمت پایین کمر و/یا درد در قسمت بیرونی ساق پا تا انگشتان پا است که ممکن است شامل بی حسی، ضعف و گزگز باشد.

بهبود برآمدگی دیسک کمر

درد لغزندگی دیسک کمر معمولاً سریع ظاهر می‌شود. در بیشتر موارد، هیچ دلیل مشخصی برای درد وجود ندارد، مانند یک آسیب خاص یا فعالیت شدید بدنی. با این حال، درد ناگهانی احساس می‌شود.

این وضعیت می‌تواند بسیار دردناک باشد، اما برای اکثر افراد، علائم آن خیلی طول نمی‌کشد. تقریباً 90 درصد از افرادی که لغزندگی دیسک کمر دردناک را تجربه می‌کنند،

طی 6 هفته خوب می‌شوند  و دیگر درد را احساس نمی‌کنند، حتی اگر هیچ درمان پزشکی برای آن دریافت نکرده باشند.

علائم لغزندگی دیسک کمر و زمان مراجعه به پزشک

به گفته دکتر محید نجفی مدیر کلینیک درد مهرگان در صورت مشاهده این 3 نشانه به پزشک مراجعه کنید. پزشک کلینیک درد مهرگان ممکن است ترکیبی از درمان‌های غیرجراحی مانند داروهای تسکین‌دهنده درد و یک برنامه فیزیوتراپی و همچنین ارجاع به فوق تخصص درد ‌برای تزریق‌های کمری با هدایت تصویر را برای کمک به کاهش التهاب و تسکین درد توصیه کند.

اگر مشکلی در کنترل حرکات روده و یا مثانه، بی‌حسی در قسمت داخلی ران و ناحیه تناسلی خود و یا مشکل در شروع ادرار دارید، فوراً با پزشک خود مشورت کنید.

این علائم و نشانه‌ها ممکن است نشان دهنده سندرم دم اسبی باشد، یک اورژانس پزشکی جدی، که با برخی فتق های شدید دیسک کمر امکان پذیر است.

مترجم: دکتر محید نجفی متخصص بیهوشی و درد، مدیر کلینیک درد مهرگان

تسکین درد دیسک کمر برای هرکسی متفاوت و ممکن است برای درمان از روشهای مختلفی استفاده شود. فتق دیسک کمر ممکن است باعث ایجاد دردی شود که به صورت تیز، سوزش یا تیر کشنده  از قسمت پایین کمر، از مسیر باسن و پایین پا (سیاتیک) توصیف می‌شود.

نکات مهم جهت تسکین درد دیسک کمر

در اینجا 5 نکته کمتر شناخته شده برای کمک به تسکین درد و ایجاد احساس بهتر در شما آورده شده است:

گرما و سرما درمانی می‌تواند به کاهش اسپاسم و درد عضلانی کمک کند

اعمال گرما و یا سرما درمانی در قسمت پایین کمر می‌تواند اسپاسم عضلانی را که معمولاً با فتق دیسک کمر وجود دارد کاهش دهد. گرما به شل شدن سفتی عضلانی که باعث اسپاسم می‌شود، افزایش جریان خون و بهبود خاصیت ارتجاعی بافت همبند کمک می‌کند. سرما دمای بافت محلی را کاهش می‌دهد که اثر ضد درد و ضد التهابی ایجاد می‌کند و در نتیجه درد را کاهش می‌دهد.

• • برای کاهش گرفتگی عضلانی، کیسه یا حوله گرم را در قسمت پشت خود بگذارید و این کار را صبحها یا قبل از انجام حرکات کششی ورزشی اعمال کنید.
  • سعی کنید یک پد گرم کننده یا کمپرس گرم را به صورت دوره ای در طول روز روی کمر خود قرار دهید. (حتما از یک سد فیزیکی مانند دستمال پارچه ای برای جلوگیری از آسیب حرارتی استفاده کنید).
  • همین روش را می‌توان با یک کیسه یخ بعد از کشش، ورزش یا ماساژ برای تسکین درد استفاده کرد (حتما از یک سد فیزیکی مانند حوله پارچه ای استفاده کنید تا از آسیب سرمایی جلوگیری کنید).
  • سایر وسایل انتقال گرما عبارتند از پوشش حرارتی چسبنده (حرارت مداوم و سطح پایین را در طی چندین ساعت فراهم می کند)، حمام گرم و یا دوش گرفتن در پایان روز.

به توصیه دکتر مجید نجفی چندین گزینه را امتحان کنید و ببینید چه چیزی برای شما بهتر است. نوع وسیله ایجاد کننده گرما و نحوه استفاده از آن اغلب به اولویت شخصی بستگی دارد.

فعالیت بدنی متوسط و آزاد شدن اندورفین

اگرچه ممکن است غیر منطقی به نظر برسد، اما در صورت داشتن فتق دیسک کمر، فعال ماندن می تواند درد را تسکین دهد. هنگامی که ورزش می کنید، بدن اندورفین ترشح می‌کند که به طور طبیعی می تواند خلق و خوی شما را بهبود بخشد و درک درد را کاهش دهد.
اکثر افراد مبتلا به فتق دیسک کمر قادر به تحمل فعالیت های کم هستند مانند:

• • پیاده روی در بیرون یا روی تردمیل
  • استفاده از مربی در تمرین سبک
  • دوچرخه سواری با دوچرخه دراز کشیده

اگر درد شما شدید است، ممکن است بخواهید یک فعالیت داخل  آب مانند آب درمانی را امتحان کنید. فعالیت‌های داخل  آب اغلب توصیه می‌شود زیرا شناور بودن در آب با گرانش مقابله می کند و تحمل بار روی دیسک های ستون فقرات شما را کاهش می‌دهد. پزشکان متخصص و فوق تخصص کلینیک درد مهرگان ممکن است یک برنامه فیزیوتراپی در آب یا شنا را به شما پیشنهاد دهد.

تاثیر برخی از موقعیت های خواب در تسکین درد دیسک کمر

درد ناشی از فتق دیسک کمر می تواند در طول شب بدتر شود. یا برعکس ممکن است هنگام خوابیدن در وضعیتی که فشار از ستون فقرات کاهش می یابد، راحت بخوابید. چند گزینه خوب عبارتند از:

• • از یک بالش زیر زانو برای کمک به کاهش فشار در قسمت پایین کمر استفاده کنید
  • به پهلو دراز بکشید و یک بالش بین زانوهای خود قرار دهید تا ستون فقرات شما صاف و باسن شما متعادل بماند.

موقعیت خواب ترجیحی شما و قرار دادن بالش احتمالاً با توجه به محل فتق دیسک شما تعیین می شود. چند بالش و موقعیت مختلف را امتحان کنید تا ببینید چه چیزی برای شما بهتر است.

کاهش درد سیاتیک با روش مک کنزی

روش مکنزی یکی از انواع فیزیوتراپی است که شامل رویکرد خاصی برای ورزش است. برای درد فتق دیسک کمر، هدف این است که درد را از ساق پا (سیاتیک) دور کنید و آن را بیشتر در قسمت پایین کمر متمرکز کنید.

• • علائم خاص شما معمولاً تعیین می کند که فیزیوتراپیست کدام تمرینات را با روش مک کنزی پیشنهاد می کند.
  • پس از اینکه علائم شما از پای شما خارج شد، رویکرد معمولاً به توانبخشی طولانی مدت برای تقویت کمر و سایر گروه های عضلانی کلیدی تغییر می کند.

حتی پس از کاهش درد فتق دیسک کمر، برنامه تقویت و کشش کمر باید ادامه یابد تا خطر بازگشت درد کمر کاهش یابد.

تاثیر آزادسازی میوفاشیال یا ماساژ بر  کاهش درد

در حالی که درد میوفاشیال ممکن است منبع اصلی درد کمر نباشد، ممکن است یک منبع ثانویه از درد ناشی از فتق دیسک کمر و همچنین ساختارهای دیگر باشد. این موضوع می‌تواند با وضعیت نامناسب و عدم تحرک بدتر شود. رهاسازی میوفاشیال نوعی درمان دستی است که نشان داده شده است کمردرد را بهبود می‌بخشد. در حالی که تمرینات وضعیتی و رهاسازی میوفاشیال را می‌توان در فیزیوتراپی آغاز کرد، روش هایی وجود دارد که می توان در این مدت در خانه انجام داد.

• • از یک توپ لاکراس یا عصای ماساژ برای اعمال فشار بر روی نقاط دردناک یا ماشه ای در ناحیه کمر استفاده کنید.
  • هنگامی که یک نقطه دردناک یا ماشه ای روی کمرتان شناسایی شد، فشار را به مدت 1 تا 2 دقیقه ثابت نگه دارید تا عضله آزاد شود.
  • این مراحل را برای نقاط ماشه ای متعدد در ناحیه کمر تکرار کنید.
  • این تکنیک ممکن است در ابتدا درد را بدتر کند زیرا فشار بر عضلات ملتهب وارد می‌شود. استفاده از سرما درمانی (یخ) پس از رهاسازی میوفاشیال برای کاهش درد بسیار توصیه می شود.

در حالی که درد اکثر دیسک های کمری معمولاً در 6 هفته برطرف می‌شود، شما می خواهید در این مدت آن را مدیریت کنید و کنترل درد خود را به دست بگیرید. این نکات ممکن است برای همه کارساز نباشد، و ممکن است قبل از یافتن آنچه برای کمک به تسکین درد فتق دیسک کمر شما بهترین کار را انجام می دهد، زمان ببرد.

مترجم دکتر مجید نجفی متخصص بیهوشی و درد، مدیر کلینیک درد مهرگان

دیسک ستون فقرات به عنوان یک محور الاستیک قوی برای هر بخش مفصلی از ستون فقرات عمل می‌کند. این قسمت ثبات را فراهم و دامنه حرکت نسبتاً وسیعی را در تمام جهات در قسمت پایین کمر و گردن امکان‌پذیر می‌کند. اما زمانی که دیسک شروع به از دست دادن قدرت و انعطاف پذیری خود می کند، باعث ایجاد یک‌ سری از علائم دردناک و  ناتوان کننده می شود.

این مقاله درباره تمام مشکلان دیسک صحبت می کند و برجسته ترین نکاتی که باید در مورد مشکلات دیسک کمر بدانید را مرور می کند.

دیسک ستون فقرات چیست؟

دیسک های ستون فقرات شبیه استوانه گرد و در بالا و پایین صاف هستند. ضمناً به طور محکم به مهره های بالا و پایین آنها متصل می شوند. دیسک ها تا حدودی انعطاف پذیر هستند. آنها باعث جذب ضربه روی ستون فقرات می شوند.

به دلیل فشارهای زیادی که به کمر و گردن وارد می شود و تغییرات ناشی از افزایش سن، دیسک مستعد آسیب است.

• هنگامی پارگی دیسک در قسمت تحتانی ستون فقرات، منجر به کمردرد، پا درد و سایر علائم مانند بی حسی و ضعف شود.
• در گردن، مشکل دیسک می تواند منجر به درد و علائم در گردن، شانه، بازو و احتمالاً در دست شود.

مشکلات دیسک ممکن است به دلایل مختلف به طور اشتباه درک شوند. پزشکان متخصص ستون فقرات، همیشه در مورد علل درد مربوط به دیسک ستون فقرات اتفاق نظر ندارند. اما بیماران در درک این موضوع پیچیده مشکل دارند.

بسیاری از اصطلاحات تا حدودی به جای یکدیگر برای توصیف یک مشکل دیسک کمر استفاده می شوند. مانند عصب فشرده شده، دیسک تحلیل رفته، دیسک لغزیده، فتق دیسک، برآمدگی دیسک و غیره.

درد دیسک ستون فقرات در مقایسه با درد ریشه عصبی

ده ها اصطلاح برای توصیف مشکلات دیسک استفاده می شود. اما در واقع تنها دو دسته اصلی از مشکلات برای دیسک وجود دارد:

بیماری دژنراتیو دیسک ستون فقرات

اگر درد در خود دیسک ایجاد شود، بیمار درد محوری یا تیرکشنده را تجربه خواهد کرد. این وضعیت می‌تواند به عنوان بخشی از فرآیند پیری رخ دهد که در آن دیسک‌های ستون فقرات شروع به خشک شدن می‌کنند و در نتیجه مقداری از انعطاف‌پذیری و جذب شوک خود را از دست می‌دهند. به عنوان بخشی از این فرآیند، بخش داخلی دیسک روی هم‌می خوابد و بالشتک کم قطر تری بین مهره‌های استخوانی در ستون فقرات ایجاد می‌کند و قسمت بیرونی دیسک ممکن است دچار پارگی‌های کوچک شود که همگی می‌توانند باعث درد شوند.

علت دقیق درد ایجاد شده توسط دیسک هنوز بحث برانگیز است، اما می تواند هم یک واکنش بیوشیمیایی و هم یک جزء بیومکانیکی وجود داشته باشد.

در سایت کلینیک درد‌مهرگان، اصطلاحی که به طور مداوم برای توصیف این نوع درد استفاده می شود “بیماری دیسک دژنراتیو” است.

فتق دیسک کمر

اگر مشکل دیسک کمر باعث درد ریشه عصبی شود یا درد در امتداد یکی از اعصابی که از ستون فقرات خارج می شود حرکت کند، به آن درد رادیکولار می گویند. اگر مواد داخلی دیسک، هسته نرم، از دیسک نشت کند (یا «فتق» کند) و ریشه عصب را لمس کند، ممکن است این اتفاق بیفتد. مواد داخل دیسک به شدت التهاب زا هستند و هرگونه تماس با عصب می تواند باعث درد شود.

درد و سایر علائم، مانند بی‌حسی، گزگز یا ضعف، معمولاً در طول مسیر عصب حرکت می‌کنند، به طوری که دیسکی که در قسمت پایین ستون فقرات فتق می‌کند باعث ایجاد درد در امتداد عصب سیاتیک از طریق پشت ساق پا می‌شود. فتق دیسک ستون فقرات گردنی باعث ایجاد دردی می شود که در بازو پخش می شود.

در سایت کلینیک درد مهرگان، اصطلاحی که به طور مداوم برای توصیف این نوع درد استفاده می شود «فتق دیسک» است.

صرف نظر از اینکه مشکل دیسک چه نامیده می شود – مثلا لغزش دیسک، دیسک برآمده، دیسک تحلیل رفته و غیره – برای بیمار بسیار مهم است که بفهمد آیا درد در خود دیسک ایجاد می شود یا اینکه درد در امتداد عصب است.

تشخیص دقیق علت درد بیمار برای تعیین گزینه های درمانی مناسب مورد نیاز است. برای بحث دقیق تر، به تشخیص مشکلات دیسک مراجعه کنید.

مترجم دکتر مجید نجفی متخصص بیهوشی و درد، کلینیک درد مهرگان

دیسک بین مهره‌ای L3-L4 که در وسط ستون فقرات کمری قرار دارد، نقش مهمی در تحمل وزن بالاتنه و محافظت از دم اسب (اعصابی که از طناب نخاعی پایین می‌آیند) دارد. در حالی که بخش حرکتی L3-L4 در مقایسه با دیسک های پایین تر احتمال آسیب کمتری دارد، ممکن است در معرض تخریب، ضربه و مشکلات مربوط به دیسک باشد.

این مقاله آناتومی بخش حرکتی L3-L4، مشکلات بالقوه ای که ممکن است در این ناحیه رخ دهد و گزینه های درمانی را مرور می کند.

در صورت داشتن مشکلات دیسک، تنگی کانال نخاعی یا سیاتیک، با ما تماس بگیرید 22873994-021

آناتومی بخش حرکتی ستون فقرات L3-L4

قطعه حرکتی L3-L4 شامل ساختارهای زیر است:

مهره های L3 و L4

هر مهره از یک بدنه مهره در جلو و یک قوس مهره در پشت با ویژگی های زیر تشکیل شده است:

دیسک های بین مهره ای

• ارتفاع بدنه مهره L3 در جلو و عقب برابر است. L4 در جلو نسبت به عقب بلندتر است.
• قوس مهره دارای 3 برآمدگی استخوانی است: یک اسپاینوس پروسس در وسط و دو استخوان عرضی در دو طرف. L3 بلند ترین اسپاینوس پروسس را در ناحیه کمر دارد.
• ناحیه بین اسپاینوس پرپسس و ترنسورس پروسس را لامینا می گویند. ناحیه بین ترنسورس پروسس و جسم مهره را پدیکل می نامند.

مهره های L3 و L4 در پشت توسط یک جفت مفاصل فاست (مفاصل zygapophyseal) به هم متصل می شوند که توسط غضروف مفصلی پوشانده شده اند تا حرکات ظریف بین سطوح مفصلی را فراهم کنند.

دیسک بین مهره‌ای L3-L4

یک دیسک ساخته شده از یک هسته نرم و ژلاتینی (nucleus pulposus) که توسط لایه های سختی از بافت فیبری احاطه شده است (annulus fibrosus) بین بدنه های مهره L3 و L4 قرار دارد. این دیسک عملکردهای بالشتکی و ضربه‌گیر را برای محافظت از مهره‌ها از ساییدگی در برابر یکدیگر در طول حرکات ستون فقرات فراهم می‌کند.

عصب بخش نخاعی L3

ریشه های عصبی نخاعی L3 از طریق سوراخ های استخوانی کوچک (فورامینای بین مهره ای) در سمت چپ و راست کانال بخش نخاعی از دم اسبی خارج می شوند. عصب L3 نواحی خاصی از پوست و عضلات اندام تحتانی را عصب دهی می کند.

• درماتوم L3 ناحیه ای از پوست است که از طریق عصب نخاعی L3 حس آن قسمت از پوست را دریافت می کند و قسمت جلوی ران و قسمت داخلی ساق را شامل می شود.
• میوتوم L3 گروهی از عضلات است که توسط عصب نخاعی L3 کنترل می‌شود و شامل بخش‌هایی از ماهیچه‌های خاص در لگن، ران و ساق پا است.

بخش حرکتی L3-L4 یک محفظه استخوانی برای محافظت از اعصاب دم اسب و سایر ساختارهای ظریف فراهم می کند.

دیسک پاره

مشکلات احتمالی در دیسک بین مهره‌ای L3-L4

مشکلات احتمالی که ممکن است در قطعه حرکتی دیسک بین مهره‌ای L3-L4 رخ دهد عبارتند از:

آرتروز

دیسکهای L3-L4 معمولاً در معرض فشار چرخشی مکرر هستند، که ممکن است باعث ایجاد آرتروز در این مفاصل شود و در نتیجه درد مفصل فاست ایجاد شود.

اسپوندیلولیستزیس دژنراتیو

تغییرات مرتبط با افزایش سن در مفاصل فاست ممکن است منجر به لغزش رو به جلو مهره L3 نسبت به L4 شود.

مشکلات دیسک

دیسک بین مهره‌ای L3-L4 ممکن است به دلیل تغییرات مرتبط با سن یا در اثر تروما دچار انحطاط یا فتق شود.

این دیسک، هنگامی که در معرض ترومای حاد قرار می گیرد، بخش حرکتی L3-L4 به ندرت ممکن است دچار دررفتگی مفصل فاست، شکستگی و یا آسیب به دم اسبی شود. به ندرت، تومورها و عفونت ها ممکن است بر بخش حرکتی L3-L4 تأثیر بگذارند.

علائم و نشانه های ناشی از L3-L4

بخش حرکتی L3-L4 ممکن است باعث درد عضلانی، درد دیسکوژنیک، درد رادیکولار (ریشه عصبی) و یا رادیکولوپاتی (درد تیر کشنده) شود که معمولاً کمر و یا پاها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

دکتر مجید نجفی می گوید هنگامی که عصب بخش نخاعی L3 درگیر می شود، علائم زیر ممکن است رخ دهد:

• درد شدید، معمولاً به صورت تیر کشنده و یا احساس سوزش که ممکن است در ران و یا قسمت داخلی ساق ایجاد شود.
• بی حسی در ران و یا قسمت داخلی ساق
• ضعف در هنگام حرکت دادن ران و یا زانو در جهات مختلف.
• احساسات غیر طبیعی، مانند احساس سوزن سوزن شدن و یا سوزن سوزن شدن.

این علائم معمولا در یک پا تجربه می شود. به ندرت ممکن است هر دو پا با هم درگیر شوند.

آسیب به دم اسبی را سندرم دم اسب می گویند. این سندرم با ضعف، بی حسی، گزگز و یا فلج در هر دو پا مشخص می شود. همچنین ممکن است کاهش یا از دست دادن کامل کنترل روده و یا مثانه وجود داشته باشد. اقدام فوری پزشکی توسط جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات کلینیک درد مهرگان در این شرایط برای حفظ عملکرد پا بسیار مهم است.

درمان‌های غیرجراحی اغلب ابتدا برای درمان بیماری‌های ناشی از دیسک بین مهره‌ای L3-L4 انجام می‌شود، به‌جز سندرم دم اسب که باید با جراحی فوری مشورت شود. در موارد نادر، ممکن است جراحی در نظر گرفته شود.

دکتر مجید نجفی متخصص بیهوشی و درد، کلینیک درد مهرگان

جراحی فیوژن فیکس کردن بین کمری قدامی ALIF برای اولین بار توسط دکتر کلوارد در دهه 1950 انجام شد. وی این عمل جراحی را برای درمان کمردرد برای شرایط دژنراتیو (آرتروز) ستون فقرات انجام داد. روش کلوارد به دلیل نرخ های نسبتاً بالای شکست عمل (30 تا 40 درصد) مورد پسند قرار نگرفت.

با این حال در دهه 1990 به دلیل ظهور وسایل تیتانیومی جدید، فضای دیسک بهتر نگه داشته می شد. همین امر باعث می شد امکان همجوشی بالاتری فراهم باشد. با توجه به این موارد محبوبیت مجددی برای جراحی فیوژن بین مهره ای قدامی (از جلو) ایجاد شد.

کاربردهای مدرن  ALIF

امروژه جراحی فیوژن هنوز به عنوان یک تکنیک فیکساسیون ستون فقرات به طور گسترده در دسترس است. اما این نوع روش اغلب با رویکرد خلفی (همجوشی قدامی و خلفی ) ترکیب می‌شود. زیرا امکان تثبیت سفت‌تر نسبت به روش قدامی به تنهایی وجود دارد.

• در مواردی که بی ثباتی زیادی وجود ندارد، جراحی فیوژن به تنهایی می تواند کافی باشد. به طور کلی، این در موارد بیماری دژنراتیو (آرتروز) دیسک یک سطحی، که در آن فروپاشی فضای دیسک زیادی وجود دارد صادق است.
• برای بیمارانی که دیسک «بلند» دارند. یا برای بیمارانی که دچار بی ثباتی هستند (مانند اسپوندیلولیستزیس)، یک رویکرد قدامی برای همجوشی ستون فقرات ممکن است ثبات کافی را ایجاد نکند. در این موقعیت‌های بالینی، فیوژن بین‌ مهره ای قدامی کمر ممکن است با ابزار و فیوژن خلفی (از پشت) تکمیل تا حمایت بیشتری از سطح ذوب شده ستون فقرات فراهم شود. برای اطلاعات بیشتر، به جراحی فیوژن ستون فقرات برای اسپوندیلولیستزیس  مراجعه کنید.

شرح جراحی فیوژن بین بدن قدامی کمر

فیوژن بین بادی کمری قدامی (ALIF) مشابه فیوژن بین بادی کمری خلفی (PLIF) است. با این تفاوت که در ALIF، فضای دیسک با نزدیک شدن به ستون فقرات از طریق شکم به جای از طریق کمر، جوش می‌خورد. در روش ALIF یک برش سه اینچی تا پنج اینچی در سمت چپ شکم ایجاد می‌شود و عضلات شکم به پهلو جمع می‌شوند.

عضله قدامی شکم در خط وسط (رکتوس ابدومینیس) به صورت عمودی قرار دارد. پس نیازی به برش ندارد و به راحتی به پهلو جمع می شود. محتویات شکم در داخل یک کیسه بزرگ (صفاق) قرار دارد که می تواند جمع شود. بنابراین جراح ستون فقرات بدون اینکه وارد شکم شود، به جلوی ستون فقرات دسترسی پیدا می کند.

همچنین یک روش ترانس صفاقی کمتر محبوب وجود دارد که از طریق شکم به ستون فقرات دسترسی دارد. این امر عوارض غیرضروری زیادی به این روش می‌افزاید و بنابراین کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اگرچه قبلاً علاقه زیادی به تکمیل روش آندوسکوپی برای جراحی فیوژن وجود داشت، اما به دلیل اینکه عروق بزرگ (آئورت و ورید اجوف) را در معرض خطر بسیار زیادی قرار می داد، تا حد زیادی رها شده است.

این رگ‌های خونی بزرگ که تا پاها ادامه می‌یابد در بالای ستون فقرات قرار دارند، بنابراین بسیاری از جراحان ستون فقرات این جراحی را همراه با جراح عروقی که رگ‌های خونی بزرگ را پایش می‌کند انجام می‌دهند. پس از اینکه رگ‌های خونی کنار گذاشته شدند، مواد دیسک برداشته می‌شود و فیکساسیون انجام میشود.

مزایای جراحی فیوژن

روش جراحی فیوژن از این جهت سودمند است که بر خلاف روش PLIF و ناودانی خلفی جانبی، هم عضلات پشت و هم اعصاب دست نخورده باقی می مانند.

مزیت دیگر این است که قرار دادن پیوند استخوان در جلوی ستون فقرات، آن را تحت فشار قرار می دهد و استخوان در حال فشرده سازی تمایل به جوش خوردن بهتر دارد.

در نهایت، یک ایمپلنت بسیار بزرگتر را می توان از طریق یک رویکرد قدامی وارد کرد، و این باعث پایداری اولیه بهتر ساختار فیوژن می شود.

جایگزینی دیسک مصنوعی ADR یا فیوژن ستون فقرات گاهی اوقات به عنوان جایگزینی کامل دیسک یا TDR شناخته می‌شود. جراحی کمر برای بیمارانی که از کمردرد بی وقفه رنج می برند گزینه مناسبی است. ضمناً اگر حداقل شش ماه درمان غیرجراحی یا کم تهاجمی کمکی نکرده باشد. همچنین اگر درد و سایر علائم انجام فعالیت های روزمره را دشوار می کند، عمل می تواند گزینه ای برای انجام این کار باشد. در مورد تسکین درد و بازیابی توانایی فرد برای عملکرد. برای بیمارانی که در این شرایط قرار دارند، این مقاله مروری است بر دو مدل جراحی که امروزه انجام میشود:

درمان بیماری دژنراتیو دیسک کمر به روش سنتی

رویکرد سنتی برای درمان درد و یا ناتوانی ناشی از بیماری دژنراتیو دیسک کمر، فیوژن ستون فقرات است. این جراحی شامل ایجاد یک اتصال استخوانی مستقیم بین مهره های اطراف دیسک (های) دردناک است. تسکین درد با توقف حرکت دیسک (های) دردناک اتفاق می افتد.

یکی دیگر از گزینه های جراحی برای درمان دیسک کمر دردناک در ایالات متحده، تعویض دیسک مصنوعی است.

با جایگزینی دیسک مصنوعی، این روش برای کاهش درد با برداشتن دیسک دردناک طراحی شده است. حرکت در آن بخش ستون فقرات با استفاده از ایمپلنت پروتز حفظ می‌شود. این از نظر تئوری بیشتر شبیه به جراحی های مصنوعی مفصل ران و زانو است. جراحان ارتوپد بیش از 40 سال است که از آن برای حفظ حرکت و تسکین درد مفاصل درگیر آرتروز شدید  استفاده می کنند. با این حال، تفاوت قابل توجهی در این است که تنها یکی از سه مفصل موجود در هر سطح مهره‌ها در حال تعویض است. در حالی که مفصل ران یا زانو،کل مفصل معمولاً جایگزین می‌شود.

جراحی فیوژن ستون فقرات

جراحی فیوژن هنوز شایع‌ترین عمل جراحی است و بسیاری از بیماران واجد شرایط تعویض دیسک نخواهند بود زیرا تنها می‌تواند انواع محدودی از ضایعات  دیسک را درمان کند.

برخی از ملاحظات برای انواع خاصی از فیوژن و برای تعویض دیسک مصنوعی یکسان است. به عنوان مثال، یک رویکرد قدامی (از جلو) هم برای فیوژن بین مهره ای  قدامی کمر و هم برای تعویض دیسک مصنوعی استفاده می شود، به این معنی که خطرات و عوارض احتمالی برای این جنبه از هر دو جراحی مشابه است. با این حال، در بیشتر موارد، ملاحظات منحصر به فردی برای هر نوع جراحی وجود دارد، و به بیماران توصیه می شود که در هنگام بررسی دو جراحی تا حد امکان آموزش ببینند و گزینه های خود را به طور کامل با پزشک معالج خود در میان بگذارند.

جراحی تنها راه درمان نیست

با این حال، قبل از در نظر گرفتن هر نوع جراحی، بیماران مبتلا به کمردرد مزمن ابتدا باید به خاطر داشته باشند که همه دردها با جراحی قابل درمان نیستند. شکست درمان غیر جراحی به این معنی نیست که جراحی لزوماً مرحله بعدی است. ارزیابی با ام آر آی و اشعه ایکس ممکن است برای نظر جراح کافی باشد، اما آزمایش‌های دیگری از جمله سی تی اسکن و دیسکوگرافی تحریک‌آمیز ممکن است برای تعیین اینکه آیا جراحی مناسب است و آیا فیکساسیون ستون فقرات و جایگزینی دیسک مصنوعی گزینه‌هایی هستند، ممکن است لازم باشد.

برای کمک به بیماران برای درک بهتر گزینه های خود، این مقاله برخی از ملاحظات مهم تر را برای هر یک از دو نوع اصلی جراحی کمر برای بیماری دیسک دژنراتیو کمر بیان می کند.

دژنراتیو دیسک کمر معمولاً به دلیل فشار روی ماهیچه‌های حمایت کننده از ستون فقرات و التهاب در اطراف فضای دیسک ایجاد می شود.

انحطاط به دلیل ساییدگی و پارگی دیسک ستون فقرات ناشی از افزایش سن رخ می دهد و ممکن است توسط آسیب، شیوه زندگی، و احتمالاً با استعداد ژنتیکی به درد مفاصل یا اختلالات اسکلتی عضلانی تسریع شود. بیماری دژنراتیو دیسک به ندرت از یک ضربه بزرگ مانند تصادف رانندگی شروع می شود. به احتمال زیاد به دلیل آسیب کم انرژی به دیسک است.

علل بیماری دژنراتیو دیسک کمر

کمردرد مرتبط با بیماری دژنراتیو دیسک کمر معمولاً از یک یا هر دو منبع زیر ایجاد می‌شود:

• التهاب، زیرا پروتئین های موجود در فضای دیسک اعصاب اطراف را تحریک می کنند – هم عصب کوچک در فضای دیسک و هم اعصاب بزرگتر که به پاها می روند (عصب سیاتیک).
• ناپایداری غیرطبیعی ریز حرکت، زمانی که حلقه های بیرونی دیسک به نام فیبروز حلقوی فرسوده می شوند و نمی توانند فشار وارده بر ستون فقرات را به طور موثر جذب کنند و در نتیجه حرکت در امتداد بخش مهره ای ایجاد می شود.

در طی یک دوره زمانی طولانی، درد ناشی از بیماری دیسک دژنراتیو کمر در نهایت به جای بدتر شدن تدریجی کاهش می یابد. این تسکین درد به این دلیل اتفاق می‌افتد که دیسک کاملاً تحلیل رفته دیگر هیچ پروتئین التهابی ندارد (که می‌تواند باعث درد شود) و معمولاً در یک موقعیت ثابت فرو می‌رود و حرکت ریز که باعث ایجاد درد می‌شود را از بین می‌برد.

آبشار دژنراتیو دیسک کمر

هنگامی که صفحه انتهایی دیسک آسیب می بیند، خون رسانی به دیسک ها به خطر می افتد و منجر به کمبود مواد مغذی و اکسیژن می‌شود که برای بازسازی بافت های آسیب دیده ضروری هستند. وقتی یک استرس یا آسیب رخ می دهد، دیسک می تواند به سرعت در فرآیندی به نام آبشار دژنراتیو شروع به فرسودگی کند.

آبشار دژنراتیو فرآیندی آهسته است که معمولاً برای 10 تا 30 سال ادامه می یابد و معمولاً از چرخه زیر تشکیل می شود:

• استرس یا آسیب اولیه ممکن است رخ دهد که باعث درد حاد می شود که ممکن است شدید باشد. سفتی و محدودیت تحرک ممکن است بلافاصله پس از آسیب اولیه یا فشار وارده به دیسک رخ دهد. در بسیاری از موارد، هیچ آسیب واضحی وجود ندارد که باعث شروع علائم شود.
• سپس بخش آسیب دیده ستون فقرات تحت یک دوره طولانی بی ثباتی نسبی قرار می گیرد. با کاهش ارتفاع دیسک، ماهیچه‌ها، رباط‌ها و مفاصل فاست اطراف فضای دیسک به تدریج تنظیم می‌شوند تا دوباره ستون فقرات را تثبیت کنند. در طول این مرحله، شعله ورهای دوره ای کمردرد متوسط یا شدید وجود دارد.
• هنگامی که بخش ستون فقرات تثبیت می شود، درد و سایر علائم کاهش می یابد.

شایع است که کمردرد ناشی از بیماری دژنراتیو دیسک کمر در سنین 30 تا 40 سالگی شدیدتر از 60 سالگی است.

عوامل خطرناک

دژنراتیو دیسک کمر

علل سبک زندگی که بر سلامت کلی تأثیر می گذارند می توانند بر دیسک های ستون فقرات تأثیر بگذارند. عوامل خطر بیماری دژنراتیو دیسک عبارتند از:

• سابقه خانوادگی کمردرد یا اختلالات اسکلتی عضلانی
• فشار بیش از حد به کمر ناشی از ورزش، بلند کردن مکرر اثاثیه سنگین، یا کارهای پر زحمت
• فشار بر روی دیسک های ستون فقرات کمری به دلیل نشستن طولانی مدت و/یا وضعیت نامناسب
• عدم حمایت از دیسک ها به دلیل ضعف عضلات مرکزی
• چاقی
• سیگار کشیدن، یا هر شکلی از مصرف نیکوتین

انحطاط دیسک بخش شایع پیری است، اما همه افراد دچار درد یا علائم قابل توجهی نمی شوند. علائم معمولاً زمانی بروز می کنند که بی ثباتی ستون فقرات، تنش عضلانی و احتمالاً تحریک ریشه عصبی رخ می دهد.

علت درد دژنراتیو دیسک تحلیل رفتن دیسک ستون فقرات همیشه منجر به درد یا علائم دیگر نمی شود. دیسک به خودی خود عصب دهی بسیار کمی دارد. درد معمولاً زمانی رخ می دهد که دیسک در حال تحلیل، بر دیگر ساختارهای ستون فقرات تاثیر بگذارد. (مانند ماهیچه ها، مفاصل یا ریشه های عصبی)

علت درد مرتبط با دژنراتیو دیسک

درد مرتبط با بیماری دژنراتیو دیسک معمولاً از دو عامل اصلی ناشی می شود:

التهاب

پروتئین های التهابی از فضای داخلی دیسک می توانند با تحلیل رفتن دیسک به بیرون نشت کنند. این پروتئین ها باعث تورم در ساختارهای ستون فقرات اطراف می شوند. این التهاب می تواند تنش عضلانی، اسپاسم عضلانی و حساسیت موضعی در پشت یا گردن ایجاد کند. اگر ریشه عصبی ملتهب شود، درد و بی‌حسی ممکن است به بازو و شانه (که رادیکولوپاتی گردنی در موارد انحطاط دیسک گردن نامیده می‌شود) یا به باسن یا ساق پا (به نام رادیکولوپاتی کمری، در موارد دژنراسیون دیسک کمر) منتشر شود.

ناپایداری ریز و حرکت غیر طبیعی

بالشتک و تکیه گاه دیسک معمولاً با تحلیل رفتن لایه بیرونی دیسک (فیبروز حلقوی) کاهش می یابد. این عوامل منجر به حرکات کوچک و غیر طبیعی بین مهره ها می شوند. ریزحرکاتی اینچنینی می توانند باعث تنش و تحریک در عضلات، مفاصل و یا ریشه های عصبی اطراف شوند. زیرا بخش ستون فقرات به تدریج ناپایدارتر می شود و باعث دردهای متناوب شدیدتر می شود.

هم التهاب و هم ناپایداری ریز حرکتی می توانند باعث اسپاسم عضلات کمر یا گردن شوند. اسپاسم عضلانی تلاش بدن برای تثبیت ستون فقرات است. تنش و اسپاسم عضلانی می‌تواند بسیار دردناک باشد و تصور می‌شود که باعث شعله‌ور شدن درد شدید مرتبط با بیماری دژنراتیو دیسک می‌شود.

عوارض انحطاط دیسک در ستون فقرات

پس از بررسی علت دژنراتیو دیسک کمر به عوارض آن می پردازیم. درد علت بیماری دژنراتیو دیسک در درجه اول مربوط به دیسک ستون فقرات است، اما به احتمال زیاد سایر قسمت های ستون فقرات را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. دو یافته که بیشتر با دیسک دردناک مرتبط است عبارتند از:

فرسایش صفحه انتهایی غضروفی

مانند سایر مفاصل بدن، هر بخش از مهره ها مفصلی است که غضروف در آن وجود دارد. در بین دیسک ستون فقرات و هر مهره، لایه ای از غضروف قرار دارد که به عنوان صفحه انتهایی شناخته می شود. صفحه انتهایی دیسک ستون فقرات را ساندویچ می کند و به عنوان دروازه ای برای ورود و خروج اکسیژن و مواد مغذی به دیسک عمل می کند. همانطور که دیسک فرسوده می شود و صفحه انتهایی شروع به فرسایش می کند، این جریان تغذیه به خطر می افتد، که می تواند انحطاط دیسک را تسریع کند. همانطور که دیسک این فرآیند را طی می کند، فضای دیسک جمع می شود.

فروپاشی فضای دیسک

زمانی که دیسک تحلیل می‌رود، فضای دیسک فرو می‌ریزد و فشار بی‌رویه ای  بر عضلات اطراف وارد می‌کند، زیرا از ستون فقرات حمایت می‌کنند و فضای بین مهره‌ها را کوتاه می‌کند، که منجر به ریز حرکت اضافی و بی‌ثباتی ستون فقرات می‌شود.

فرآیندهای دژنراتیو معمولاً به تدریج پیشرفت می کنند و نه یکباره. فرسایش صفحه انتهایی و فروپاشی فضای دیسک می تواند به بی ثباتی ستون فقرات، تنش در عضلات اطراف و درد موضعی و ریشه عصبی بیافزاید.

گردن درد و کمر درد در اغلب موارد در عرض 2 تا 6 هفته برطرف می‌شود و درد حاد محسوب می‌شود.شایع‌ترین علت کمردرد یا گردن درد حاد آسیب عضلانی است که در آن فیبرهای عضلانی بیش از حد کشیده شده و پاره می‌شوند. آسیب عضلانی ممکن است در اثر استفاده بیش از حد، مانند بلند کردن اجسام سنگین، و همچنین در اثر حرکات تکراری که فشار مداوم بر عضلات پشت یا گردن وارد می‌کند، ایجاد شود.

در حالی که آسیب عضلانی ممکن است مشکل جدی به نظر نرسد، درد ناشی از آن می‌تواند شدید باشد. اکثر آسیب‌های عضلانی و درد گردن و یا کمردرد با استفاده از درمان‌هایی مانند داروهای مسکن بدون نسخه، گرما یا یخ‌درمانی یا تمرین‌های کششی در عرض ۶ هفته کاهش می‌یابند.

علل شایع گردن درد و کمر درد مزمن

تغییرات اساسی در آناتومی و مکانیک ستون فقرات معمولاً علت اصلی درد گردن یا کمردرد مزمن است.

شایع‌ترین منبع کمردرد مزمن دیسک ستون فقرات کمری است – یک ساختار محکم و فیبری که به عنوان رباط بین مهره‌ها عمل می‌کند. دیسک ستون فقرات می‌تواند باعث ایجاد درد در موارد زیر شود:

فتق دیسک کمر

فتق دیسک زمانی اتفاق می‌افتد که قسمت داخلی نرم و ژل مانند دیسک برآمده یا به بیرون نشت می‌کند و عضلات، مفاصل یا ریشه‌های عصبی مجاور را تحریک می‌کند. این اتفاق معمولاً باعث درد شدید و خنجری در پشت پاها (سیاتیک) می‌شود که معمولاً از کمردرد بارزتر است.

ترتیب مهره های کمری ستون فقرات

بیماری دژنراتیو دیسک کمر

ساییدگی دیسک‌های ستون فقرات که باعث کمر درد و در برخی مواقع باعث درد گردن مزمن می‌شود، بیماری دیسک دژنراتیو کمر نامیده می‌شود. این وضعیت به طور معمول باعث ایجاد کمردرد مزمن می‌شود که به طور متناوب برای چند روز یا چند هفته قبل از بازگشت به حالت عادی شعله ور می‌شود.

گردن درد و کمر درد مزمن ناشی از مشکلات مفاصل و مهره‌ها

آرتروز

استئوآرتریت ستون فقرات شامل ساییدگی و پارگی در مفاصل فاست است که باعث ایجاد اصطکاک بیش از حد در هنگام پیچاندن یا خم شدن ستون فقرات می‌شود. این اصطکاک می‌تواند منجر به خارهای استخوانی شود. این اختلال ریشه عصب را فشرده می‌کند و درد سیاتیک و حتی گردن درد ایجاد می‌کند. علائم دیگر شامل سفتی و حساسیت در اطراف مفصل است. استئوآرتریت در بزرگسالان بالای 60 سال شایع‌تر است.

اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک

مفصل ساکروایلیاک استخوان‌های لگن را به استخوان خاجی، یک استخوان مثلثی شکل در پایه ستون فقرات، متصل می‌کند. هنگامی که مفصل ساکروایلیاک حرکت بسیار یا خیلی کمی را تجربه می‌کند، ممکن است باعث درد در لگن، لگن و کمر شود.

اسپوندیلولیستزیس

یک وضعیت ستون فقرات که زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از مهره‌ها روی مهره زیر آن به جلو می‌لغزد. دیسک و مفاصل در بخش ستون فقرات را تحت فشار قرار می‌دهد. لغزش ناشی از شکستگی در پشت مهره است. کمردرد، گردن درد، سفتی و درد پا، بی‌حسی و یا ضعف از علائم شایع اسپوندیلولیستزیس هستند.

تنگی کانال نخاعی در گردن درد و کمر درد

باریک شدن کانال نخاعی به دلیل خار استخوان، فتق دیسک یا سایر عوامل تحریک طناب نخاعی برای دردهای مزمن کمر و گردن حتی می تواند باعث درد پا (سیاتیک) شود. در حالی که کمردرد و درد گردن ممکن است با تنگی کانال نخاعی رخ دهد، معمولاً به اندازه درد ساق پا ناشی از تحریک ریشه عصبی شدید نیست. تنگی کانال نخاع در بزرگسالان بالای 60 سال شایع تر است.

تنگی کانال نخاعی

عوامل سلامتی و شیوه زندگی

عللی که خطر ابتلا به گردن درد و یا کمردرد را افزایش می‌دهند، شامل فعالیت‌هایی است که فشار زیادی بر ستون فقرات وارد می‌کند. مانند بلند کردن اجسام سنگین، ضربه ناگهانی، یا ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت.

سیگار کشیدن

سیگار کشیدن (یا هر نوع مصرف نیکوتین)، سن بالا و چاقی نیز از عوامل خطر برای گردن درد و یا کمردرد هستند.

دکتر مجید نجفی، مدیر کلینیک درد مهرگان

تزریق اپیدورال بسته به عوامل مختلفی می‌تواند در افراد مختلف میزان موفقیت متفاوتی داشته باشد. در حالی که برخی از بیماران تسکین درد قابل توجهی را تجربه می‌کنند، دیگران ممکن است هیچ تسکین دردی را از این روش تجربه نکنند. اثرات تزریق ممکن است کوتاه مدت باشد. مانند یک هفته، یا ممکن است برای یک سال ادامه یابد.

عوامل موثر بر موفقیت تزریق اپیدورال

اثربخشی اپیدورال به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله:

شرایط زمینه‌ای

این درمان تزریقی معمولاً در مدیریت کمردرد با انتشار درد به ساق پا یا سیاتیک در مقایسه با کمردرد به تنهایی مؤثرتر است. در حالی که تزریق ممکن است برای درمان کمردرد غیر رادیکولار (غیر انتشاری به پا) و موضعی نیز استفاده شود. اما اثربخشی آن ممکن است کم باشد.

مسیر اداره

طبق تحقیقات مسیرهای ترنس فورامینال و اینترلامینار ممکن است نتایج مؤثرتری نسبت به مسیر دمی (کودال)به دست آورند.

نوع استروئید

استروئیدهای کم محلول یا ذرات معلق، مانند متیل پردنیزولون یا تریامسینولون، مدت اثر طولانی دارند. استروئیدهای محلول در آب یا غیر ذرات، مانند دگزامتازون، ایمن تر از استروئیدهای ذرات معلق در نظر گرفته می‌شوند. اما تمایل دارند اثر کوتاه مدت داشته باشند.

گاهی ممکن است این تزریق همراه با یک برنامه توانبخشی جامع برای افزایش احتمال تسکین درد طولانی مدت و بازگشت به فعالیت‌های روزمره استفاده شود.

عوامل دیگری هم ممکن است بر نتیجه این درمان تأثیر بگذارد. این عوامل عبارتند از: مهارت و تجربه پزشک در انجام تزریق، استفاده از فلوروسکوپی هدایت شده و سلامت عمومی بیمار. این درمان همچنین ممکن است در درمان درد حاد (در مقایسه با علائم مزمن) موثرتر باشد.

میزان موفقیت تزریق استروئید اپیدورال برای درمان چند بیماری رایج در زیر بحث شده است.

نرخ موفقیت برای سیاتیک

سیاتیک، که از نظر پزشکی به عنوان رادیکولوپاتی کمری (درد انتشاری از کمر به پا) شناخته می شود، دردی عصبی است که از عمق باسن منشا می‌گیرد و به سمت ران و یا ساق پا می‌رسد. سیاتیک معمولاً زمانی ایجاد می‌شود که فتق دیسک یا باریک شدن دهانه استخوانی برای اعصاب نخاعی (تنگی کانال نخاعی سوراخ) ریشه عصبی در ستون فقرات کمری را تحت فشار قرار دهد.

نتایج کارآزمایی بالینی در درمان درد سیاتیک با تزریق اپیدورال دارای میزان موفقیت زیر است:

فتق دیسک کمر

تجزیه و تحلیل چندین کارآزمایی بالینی بزرگ نشان داد که 40٪ تا 80٪ از بیماران بیش از 50٪ بهبود درد سیاتیک و نتیجه عملکردی را از 3 ماه تا یک سال که 1 تا 4 تزریق در آن سال انجام شد، تجربه کردند.

تنگی کانال نخاعی فورامینال

در یک گروه مطالعه متشکل از 60 شرکت کننده، درد سیاتیک در 87 درصد از بیماران مبتلا به تنگی خفیف تا متوسط و 42 درصد از بیماران با تنگی شدید تسکین یافت. درمان شامل 1 تزریق بود و اثرات آن تا 3 ماه ادامه داشت

سایر شرایط مانند کیست ستون فقرات یا ضخیم شدن رباط که باعث فشردگی عصب نخاعی و درد عصب رادیکولار در پاها می شود نیز ممکن است هنگام درمان با این تزریق ها نتایج مشابهی داشته باشد.

میزان موفقیت برای کمردرد موضعی (که به پا ها انتشار نداشته باشد)

کمردرد موضعی معمولاً به دلیل تغییرات التهابی در بافت‌های نرم ستون فقرات یا دیسک های کمر ایجاد می‌شود.

در مطالعه‌ای که شامل 120 شرکت‌کننده مبتلا به کمردرد موضعی بود، درمان با 4 تزریق در یک بازه زمانی 1 ساله بیش از 50 درصد بهبود درد و نتیجه عملکردی را در 68 درصد بیماران نشان داد.12 مطالعات دیگر تسکین درد را برای 2 سال گزارش کرده‌اند. زمانی که 6 تزریق در این مدت فاصله داشت و انجام شد

میزان موفقیت لنگش نوروژنیک

لنگش نوروژنیک که با احساس درد در هر دو پا در حین راه رفتن در فواصل متغیر مشخص می‌شود، معمولاً با تزریق دو طرفه استروئید اپیدورال ترانس فوامینال (در هر دو طرف ستون فقرات) درمان می‌شود.

مطالعه‌ای که شامل 22 شرکت‌کننده بود نشان داد که 30 درصد بیماران در 1 ماه، 53 درصد در 3 ماه، و 44 درصد در 6 ماه پس از دریافت تزریق‌های دوطرفه، تسکین درد را تجربه کردند. و در این مدت داده شده است.

دستورالعمل تعداد و دفعات تزریق اپیدورال

تحقیقات نشان می‌دهد که در صورت رعایت معیارهای زیر ممکن است تزریق اضافی انجام شود:

• بیش از 50% کاهش درد پس از اولین تزریق تجربه شد
• اثر اولین تزریق پس از مدت قابل توجهی کاهش یافت

دستورالعمل‌های رایج توصیه می‌کنند که اگر بیش از 4 تزریق استروئید اپیدورال در یک سال نیاز باشد، وضعیت زمینه‌ای باید با روش‌های درمانی دیگر مدیریت شود.

برای بهبود نتیجه کلی عمل و کاهش خطر عوارض جانبی، استفاده از یک سوزن بلانت، فلوروسکوپی زنده و تجویز دوز آزمایشی کوچک در ابتدا ممکن است مفید باشد.

ترکیب تزریق اپیدورال با فیزیوتراپی

یک برنامه فیزیوتراپی هدایت شده ممکن است با درمان تزریق استروئید اپیدورال برای یک نتیجه بهتر ترکیب شود که شما می توانید در فیزوتراپی مرکز مهرگان این خدمات را دریافت کنید. مطالعات نشان می‌دهد که ترکیب فیزیوتراپی با درمان تزریقی فتق دیسک ممکن است کیفیت تسکین درد و رضایت کلی در بیمار را بهبود بخشد. با فیزیوتراپی؛ بدون تأثیر مستقیم بر مقادیر تسکین درد.