خطر ابتلا به آرتروز شانه همراه با درد و محدودیت‌های فیزیکی با افزایش سن افزایش می‌یابد. اما یک آسیب، مانند دررفتگی شانه، می‌تواند منجر به آرتروز شانه حتی در افراد

جوان شود. در اینجا اطلاعاتی در مورد علل و درمان آرتروز شانه ارائه شده‌است. در ادامه بخوانید تا بدانید که آرتروز شانه چگونه می‌تواند بر دامنه حرکتی و توانایی شما برای انجام کارهای روزمره تأثیرا بگذارد و راه‌هایی برای درمان و مدیریت این بیماری کشف کنید.

مطالعه کنید: درد گردن و شانه همزمان به چه علت است؟

استئوآرتریت چیست؟

استئوآرتریت (همچنین به عنوان بیماری دژنراتیو مفصل شناخته می‌شود)زمانی رخ می‌دهد که غضروفی که بالای استخوان‌ها را می‌پوشاند، به نام غضروف مفصلی، تحلیل می‌رود یا فرسوده می‌شود. این باعث تورم، درد، و گاهی اوقات ایجاد استئوفیت،خار استخوانی می‌شود. زمانی که انتهای دو استخوان به هم ساییده می‌شود.

آرتروز شانه چیست؟

شانه از دو مفصل تشکیل شده‌است، مفصل آکرومیوکلاویکولار (AC) و مفصل گلنوهومرال. مفصل AC نقطه‌ای است که استخوان ترقوه یا ترقوه با آکرومیون، که نوک تیغه شانه‌است، برخورد می‌کند. مفصل گلنوهومرال نقطه‌ای است که بالای استخوان بازو یا استخوان بازو با تیغه شانه یا کتف برخورد می‌کند. استئوآرتریت بیشتر در مفصل AC دیده می‌شود.

چه کسانی به آرتروز شانه مبتلا می‌شوند؟

استئوآرتریت اغلب در افراد بالای 50 سال رخ می‌دهد. در افراد جوان تر، استئوآرتریت می‌تواند ناشی از آسیب یا ضربه، مانند شکستگی یا دررفتگی شانه باشد که به عنوان آرتریت پس از سانحه شناخته می‌شود. آرتروز شانه نیز ممکن است ارثی باشد.

 علائم آرتروز شانه چیست؟ 

مانند بسیاری از انواع آرتروز، درد یک علامت کلیدی است. فرد مبتلا به آرتریت شانه احتمالاً هنگام حرکت دادن شانه و پس از حرکت شانه دچار درد می‌شود. حتی ممکن است فرد هنگام خواب درد داشته باشد.  علامت دیگر ممکن است محدوده حرکتی محدود باشد. این محدودیت زمانی قابل مشاهده است که می‌خواهید بازوی خود را حرکت دهید. همچنین می‌تواند مشخص باشد که کسی بازوی شما را برای ارزیابی دامنه حرکتی حرکت می‌دهد. 

آرتروز شانه چگونه تشخیص داده می‌شود؟

برای تشخیص آرتروز شانه، پزشک یک تاریخچه پزشکی می‌گیرد و یک معاینه فیزیکی برای ارزیابی درد، حساسیت، و از دست دادن حرکت و بررسی سایر علائم در بافت‌های اطراف انجام می‌دهد. در این مرحله، پزشک ممکن است بتواند تشخیص دهد که آیا عضله نزدیک مفصل علائم آتروفی یا ضعف ناشی از عدم استفاده دارد یا خیر.

آزمایشاتی که ممکن است برای تشخیص آرتروز شانه تجویز شوند عبارتند از:

• اشعه ایکس
• آزمایش خون، عمدتاً برای بررسی آرتریت روماتوئید، اما همچنین برای حذف سایر بیماری‌ها
• برداشتن مایع سینوویال، مایع روان کننده در پوشش (سینوویوم) مفصل، برای تجزیه و تحلیل
• اسکن‌های ام آر آی

مطالعه کنید: آرتروز گردن چیست؟

آرتروز شانه چگونه درمان می‌شود؟

اولین درمان‌های آرتروز، از جمله آرتروز شانه، شامل جراحی نمی‌شود. این درمان‌ها عبارتند از: 

• استراحت دادن به مفصل شانه که می‌تواند به این معنی باشد که فرد مبتلا به آرتریت باید نحوه حرکت بازو را در حین انجام فعالیت‌های روزمره تغییر دهد. به عنوان مثال، فرد ممکن است به جای لباسی که روی سرش می‌رود، لباسی بپوشد که جلوی زیپ را بالا می‌برد.
•  مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا آسپرین. این داروها که NSAIDs نیز نامیده می‌شوند، التهاب و درد را کاهش می‌دهند. با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که می‌توانید این داروها را با خیال راحت مصرف کنید.
• انجام فیزیوتراپی طبق دستور پزشک
• انجام تمرینات دامنه حرکتی: این تمرینات به عنوان تلاشی برای افزایش انعطاف پذیری استفاده می‌شود. 
• اعمال حرارت مرطوب
• گذاشتن یخ روی شانه: یخ را به مدت 20 دقیقه دو یا سه بار در روز برای کاهش التهاب و درد استفاده کنید
• استفاده از سایر داروهای تجویز شده توسط پزشک. برای مثال، این‌ها ممکن است شامل تزریق کورتیکواستروئیدها باشد
  
• مصرف مکمل‌های غذایی گلوکزامین و کندرویتین. بسیاری از مردم می‌گویند که با این مکمل‌ها تسکین می‌یابند.

شواهد در مورد اینکه این اقدامات واقعا کمک می‌کنند یا خیر متناقض است. شما باید در مورد استفاده از آنها با پزشک خود صحبت کنید زیرا ممکن است مکمل‌ها با سایر داروها تداخل داشته باشند. 

اگر درمان‌های غیرجراحی مؤثر واقع نشد، جراحی‌هایی در دسترس هستند. مانند هر جراحی دیگری، خطرات و عوارض بالقوه خاصی از جمله عفونت یا مشکلات بیهوشی وجود دارد.

درمان‌های جراحی آرتروز شانه عبارتند از:

• تعویض مفصل شانه (آرتروپلاستی کامل شانه)
• تعویض مفصل شانه با یک مفصل مصنوعی معمولا برای درمان آرتروز مفصل گلنوهومرال انجام می‌شود.
• جایگزینی سر استخوان بازو یا استخوان بازو (همی آرتروپلاستی) این گزینه نیز برای درمان آرتریت مفصل گلنوهومرال استفاده می‌شود.
•  برداشتن یک قطعه کوچک از انتهای استخوان ترقوه (آرتروپلاستی رزکسیون). این گزینه رایج ترین جراحی برای درمان آرتریت مفصل AC و مشکلات روتاتور کاف مرتبط است. پس از برداشتن انتهای استخوان، فضا با بافت اسکار پر می‌شود.

مفصل لگن می‌تواند حرکات مکرر و مقدار زیادی سایش را تحمل کند و باعث درد لگن شود. این مفصل گوی و کاسه (بزرگترین مفصل بدن) به گونه‌ای با هم قرار می‌گیرد که امکان حرکت مایع را فراهم می‌کند.

هر زمان که از لگن استفاده می‌کنید (مثلاً برای دویدن)، یک بالشتک غضروفی به جلوگیری از اصطکاک کمک می‌کند زیرا استخوان لگن در حفره خود حرکت می‌کند. مفصل ران علیرغم دوام آن، تخریب ناپذیر نیست. با افزایش سن و استفاده، غضروف ممکن است فرسوده شود یا آسیب ببیند. ماهیچه‌ها و تاندون‌های مفصل لگن ممکن است بیش از حد مورد استفاده قرار گیرند. استخوان‌های لگن می‌توانند در حین سقوط یا آسیب‌های دیگر بشکنند. هر یک از این شرایط می‌تواند منجر به درد لگن شود. اگر باسن شما درد می‌کند، در اینجا خلاصه‌ای از آنچه ممکن است باعث ناراحتی شما شود و چگونگی تسکین درد مفصل هیپ آورده شده است.

مطالعه کنید: درد پایین کمر و لگن چرا به وجود می‌آید؟

شرایطی که معمولاً باعث لگن درد می‌شوند عبارتند از:

آرتریت در درد لگن:

استئوآرتریت و روماتیسم مفصلی از شایع‌ترین علل درد لگن هستند، به ویژه در افراد مسن. آرتریت منجر به التهاب مفصل ران و تجزیه غضروفی می‌شود که استخوان‌های لگن شما را متحرک می‌کند. درد به تدریج بدتر می‌شود.

تورم مفصل در درد لگن:

افراد مبتلا به ورم مفاصل نیز احساس سفتی می‌کنند و دامنه حرکتی آنها کاهش یافته است.

 شکستگی لگن:

با افزایش سن، استخوان‌ها می‌توانند ضعیف و شکننده شوند. احتمال شکستگی استخوان‌های ضعیف در هنگام زمین خوردن بیشتر است.

شکستگی بورسیت:

بورسا کیسه‌های مایعی هستند که بین بافت‌هایی مانند استخوان، ماهیچه‌ها و تاندون‌ها یافت می‌شوند. آنها اصطکاک ناشی از مالش این بافت‌ها را کاهش می‌دهند. هنگامی که بورس‌ها ملتهب می‌شوند، می‌توانند باعث درد شوند. التهاب بورس‌ها معمولاً به دلیل فعالیت‌های مکرر است که بیش از حد کار می‌کند یا مفصل ران را تحریک می‌کند. 

تاندونیت:

تاندون‌ها نوارهای ضخیمی از بافت هستند که استخوان‌ها را به ماهیچه‌ها متصل می‌کنند. تاندونیت التهاب یا تحریک تاندون‌ها است. معمولاً ناشی از استرس مکرر ناشی از استفاده بیش از حد است.

 کشیدگی عضله یا تاندون:

فعالیت‌های مکرر می‌تواند بر عضلات، تاندون‌ها و رباط‌هایی که از مفصل لگن حمایت می‌کنند فشار وارد کند. هنگامی که آنها به دلیل استفاده بیش از حد ملتهب می‌شوند، می‌توانند باعث درد شوند و از عملکرد طبیعی لگن جلوگیری کنند. 

پارگی لابرال لگن:

این یک شکاف در حلقه غضروف (به نام لابروم) است که لبه بیرونی حفره مفصل ران شما را دنبال می‌کند. همراه با بالشتک کردن مفصل ران، لابروم شما مانند یک مهر و موم لاستیکی یا واشر عمل می‌کند تا به نگه داشتن توپ در بالای استخوان ران به طور ایمن در حفره لگن شما کمک کند. ورزشکاران و افرادی که حرکات چرخشی مکرر انجام می‌دهند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این مشکل هستند.

سرطان‌ها:

تومورهایی که از استخوان شروع می‌شوند یا به استخوان گسترش می‌یابند، می‌توانند باعث درد لگن و همچنین سایر استخوان‌های بدن شوند.

نکروز آواسکولار (که استئونکروز نیز نامیده می‌شود). این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که جریان خون به استخوان لگن کند می‌شود و بافت استخوانی می‌میرد. اگرچه می‌تواند استخوان‌های دیگر را تحت تاثیر قرار دهد، نکروز آواسکولار اغلب در لگن اتفاق می‌افتد. ممکن است در اثر شکستگی یا دررفتگی لگن یا استفاده طولانی مدت از استروئیدهای با دوز بالا (مانند پردنیزولون)، ایجاد شود.

مطالعه کنید: تزریق اپیدورال لگن برای درد مفید است؟

علائم درد در لگن

علائم درد لگن بسته به شرایطی که باعث درد لگن شده است، ممکن است این ناراحتی را در موارد زیر احساس کنید:درد در داخل مفصل ران، کشاله ران، خارج از مفصل ران، باسن

گاهی اوقات درد سایر نواحی بدن، مانند پشت یا کشاله ران (در اثر فتق)، می‌تواند به باسن نیز سرایت کند. ممکن است متوجه شوید که درد شما با فعالیت بدتر می‌شود، به خصوص اگر ناشی از آرتریت باشد. همراه با درد، ممکن است دامنه حرکتی شما کاهش یابد. برخی از افراد به دلیل درد مداوم لگن دچار لنگی می‌شوند.

تسکین درد ناحیه لگن

اگر درد لگن شما ناشی از کشیدگی عضله یا تاندون، استئوآرتریت یا تاندونیت باشد، معمولاً می‌توانید آن را با یک مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن یا یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن تسکین دهید. درمان‌های آرتریت روماتوئید همچنین شامل داروهای ضد التهابی تجویزی مانند کورتیکواستروئیدها، داروهای ضد روماتیسمی اصلاح‌کننده بیماری (DMARDs) مانند متوترکسات و سولفاسالازین و داروهای بیولوژیک است که سیستم ایمنی را هدف قرار می‌دهند.

 راه دیگر برای تسکین درد لگن این است که چند بار در روز یخ را به مدت حدود 15 دقیقه روی آن ناحیه نگه دارید. سعی کنید تا حد امکان به مفصل آسیب دیده استراحت دهید تا زمانی که احساس بهتری پیدا کنید. همچنین ممکن است سعی کنید منطقه را گرم کنید. حمام یا دوش آب گرم می‌تواند به آماده سازی عضلات شما برای تمرینات کششی که می‌تواند درد را کاهش دهد کمک کند.

مطالعه کنید: تزریق مفصل ران برای تسکین درد

اگر به آرتروز مبتلا هستید، ورزش مفصل ران با تمرینات کم ضربه، کشش و تمرینات مقاومتی می‌تواند درد را کاهش دهد و تحرک مفصل را بهبود بخشد. به عنوان مثال، شنا یک ورزش بدون ضربه خوب برای آرتروز است.

فیزیوتراپی همچنین می‌تواند به افزایش دامنه حرکتی شما کمک کند. هنگامی که آرتروز آنقدر شدید می‌شود که درد شدید می‌شود یا مفصل ران تغییر شکل می‌دهد، تعویض کامل مفصل ران (آرتروپلاستی) ممکن است مورد توجه قرار گیرد. افرادی که لگن خود را می‌شکنند گاهی برای رفع شکستگی یا تعویض مفصل ران نیاز به جراحی دارند. اگر دردتان برطرف نشد، یا اگر متوجه تورم، قرمزی یا گرما در اطراف مفصل شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.

اگر از درد لگن رنج می‌برید می‌توانید از خدمات کلینیک فوق تخصصی لگن مهرگان استفاده کنید

زانو درد که نمی‌توان آن را با یک آسیب فیزیکی ردیابی کرد، ممکن است به دلیل مشکل در ناحیه کمر شما ایجاد شود. عضلات اطراف زانو توسط اعصابی که از قسمت پایین ستون فقرات شما منشا می‌گیرند، نیرو می‌گیرد. تحریک یا فشرده شدن این اعصاب در منشا نخاعی آنها باعث علائمی می‌شود که معمولاً به عنوان سیاتیک شناخته می‌شود که ممکن است شامل زانو درد و یا ضعف باشد.

این درد ممکن است از علائم سیاتیک باشد.

علائم رایج زانو درد که ممکن است در هنگام سیاتیک تجربه کنید عبارتند از:

• احساس گرما، درد شدید، یا درد مبهم در جلو، پهلو و یا پشت زانو
• ناتوانی در تحمل وزن روی زانو
• کمانش بیرون دادن از زانو
• ضعف در هنگام دراز کردن زانو (تلاش برای صاف کردن پای خود)

هنگامی که زانو درد بخشی از علائم سیاتیک شما باشد، ممکن است درد در باسن، ران، ساق پا و یا پا نیز تجربه کنید. درد تقریباً همیشه یک پا را در یک زمان تحت تأثیر قرار می‌دهد، بنابراین درد زانو در سیاتیک معمولاً روی هر دو زانو با هم تأثیر نمی‌گذارد.

سیاتیک معمولاً ناشی از یک بیماری پزشکی است که کمر شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این شرایط زمینه‌ای ممکن است بر دیسک‌های ستون فقرات، ریشه‌های عصبی، مفاصل یا بافت‌های نرم مانند ماهیچه‌ها تأثیر بگذارد.

رادیکولوپاتی L4 (تیرکشیدن درد)

اگر سیاتیک دارید، یکی از دلایل احتمالی علائم زانو‌‌ درد شما ممکن است فشردگی ریشه عصب نخاعی L4 باشد،رادیکولوپاتی L4علل رایج برای فشرده شدن این ریشه عصبی فتق دیسک یا تنگی نخاع در قسمت پایین کمر شما است.

هنگامی که ریشه عصبی L4 تحت تاثیر قرار می‌گیرد، ممکن است در ران و ساق پا نیز درد داشته باشید.

عضلات همسترینگ سفت

یکی دیگر از دلایل احتمالی درد زانو ناشی از سیاتیک، سفت شدن عضلات همسترینگ، گروهی از عضلات واقع در پشت ران است. هنگامی که همسترینگ شما سفت است، ثبات در قسمت پایین کمر کاهش می‌یابد، انحنای طبیعی ستون فقرات شما تغییر می‌کند و استرس در مفاصل ستون فقرات شما ایجاد می‌شود.

این تغییرات ممکن است باعث کمردرد و سفتی شود و دردی از ناحیه کمر به زانو و ساق پا منتشر شود.

اگر زانو‌ درد شما به دلیل سیاتیک ایجاد شده باشد، پزشک معمولاً روی درمان علت زمینه‌ای تمرکز می‌کند. علائم سیاتیک معمولاً با خودمراقبتی و مدیریت پزشکی درمان می‌شوند. درمان های پزشکی معمولاً شامل داروهای تسکین دهنده درد، فیزیوتراپی هدایت شده و برنامه های ورزشی ویا تزریق استروئید اپیدورال است.

درد زانو که ممکن است شبیه درد سیاتیک باشد

ممکن است درد زانو شما به دلیل آسیب عصبی یا مفصلی غیر از علل معمولی سیاتیک باشد، اما ممکن است مانند درد عصب سیاتیک باشد. دو مثال رایج در زیر مورد بحث قرار گرفته است.

رادیکولوپاتی مهره L3 یا انتشار درد در آن

فتق دیسک کمر یا تنگی ستون فقرات کمری که باعث فشرده شدن ریشه عصبی L3 در ناحیه میانی کمر شما می‌شود ممکن است باعث درد و ضعف زانو شود. همچنین ممکن است در قسمت جلوی ران، پهلوی باسن و ناحیه کشاله ران درد داشته باشید

سندرم استرس کشکک رانی

احساس سوزش تیز در اطراف لبه‌های کاسه زانو ممکن است به دلیل سندرم استرس کشکک رانی (زانوی دونده) باشد، وضعیتی که کشکک زانو به طور غیر طبیعی روی انتهای استخوان ران (فمور) ساییده می شود.

در حالی که این وضعیت معمولاً در سایر نواحی مانند ران یا ساق پا باعث درد نمی‌شود، احساس سوزش و داغ در زانو همراه با ضعف ناشی از آن ممکن است با سیاتیک اشتباه گرفته شود.

اگر زانو درد شما با مراقبت از خود فروکش نکرد وبر فعالیت‌های روزمره زندگی شما تأثیر گذاشت، یا به مرور زمان بدتر شد، برای انجام یک کار تشخیصی با پزشک خود مشورت کنید. همچنین مشکلات کمر که باعث سیاتیک می‌شود نیز ممکن است منجر به زانو درد شود، بنابراین حتماً همه علائم خود را به پزشک ذکر کنید، که به مشخص کردن منشا علت زمینه‌ای کمک می‌کند.

بیشتر بدانید:سیاتیک

زمانی که کمر درد به دلیل مشکل دیسک ستون فقرات ایجاد می‌شود، منشأ درد یا ناشی از تحریک عصب توسط یک دیسک بیرون زده یا از خود دیسک است. تمایز بین این دو می تواند باعث سردرگمی شود، زیرا پزشکان ممکن است از اصطلاحات مختلفی برای توصیف مشکل استفاده کنند، مانند لغزش دیسک، بیرون زدگی دیسک، فشار دادن عصب، و یا دیسک تحلیل رفته.

دردعصبی فشرده

هنگامی که دیسک ستون فقرات باعث فشرده سازی مکانیکی، تحریک یا التهاب ریشه عصبی مجاور می‌شود، این دیسک نیست که درد می‌کند، بلکه درد عصبی ناشی از نفوذ دیسک است. کمر درد ناشی از گرفتگی ریشه عصبی در قسمت پایین کمر شما می‎تواند در طول مسیر عصب به پای شما تابیده شده و مشکلات عصبی مانند بی‌حسی، ضعف، گزگز و یا احساس سوزن سوزن شدن ممکن است رخ دهد.

این نوع کمر درد از نظر پزشکی رادیکولوپاتی نامیده می شود. هنگامی که رادیکولوپاتی به دلیل تحریک یا فشرده شدن ریشه‌های عصبی خاص در قسمت پایین کمر (L4  تا S3 ) رخ می‌دهد، معمولاً به آن سیاتیک می‌ گویند.

گرفتگی اعصاب می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• فتق دیسک
• تنگی کانال نخاعی
• خارهای استخوانی که در نتیجه آرتروز ایجاد می‌شوند.

در حالی که کمتر شایع است، گرفتگی عصب ممکن است به دلیل شرایط دیگری مانند تومور، عفونت یا اسپوندیلولیستزیس نیز ایجاد شود.

مطالعه کنید: فتق دیسک کمر

درد دیسک دژنره شده

اگر منبع کمر درد شما دیسک بین مهره‌ای باشد، به آن کمردرد دیسکوژنیک می گویند. دیسک ستون فقرات ممکن است به دلیل ساییدگی یا ضربه تخریب شده و با مکانیسم‌های زیر باعث درد شود:

• التهاب با تحلیل رفتن دیسک، پروتئین‌های التهابی ممکن است در فضای دیسک آزاد شوند. یک دیسک تحلیل رفته نیز ممکن است دچارفتق شود و باعث نشت محتویات التهابی داخلی آن شود. این عوامل التهابی ممکن است اعصاب مجاور را تحریک کرده یا ملتهب کنند و باعث درد شوند.
• انقباض دژنراسیون ممکن است باعث از دست رفتن آب در دیسک شود و در نتیجه محتوای مایع از بین برود و چروکیده شود. درجه انقباض دیسک می‌تواند باعث باریک شدن کانال نخاعی شود و منجر به رادیکولوپاتی شود.
• ناپایداری بخش حرکت، انحطاط دیسک همچنین می‌تواند باعث ناپایدار شدن بخش ستون فقرات شود و در مقاومت در برابر حرکت در ستون فقرات موثر نباشد.

هنگامی که بدن تلاش می کند تا با التهاب، بی ثباتی و درد مقابله کند، ممکن است عضلات ناحیه دچار اسپاسم شوند که می‌تواند باعث درد شدید و تیرکشنده شود و کمردرد را بدتر کند. درد ناشی از دیسک تحلیل رفته ممکن است موضعی باشد یا ممکن است به ساق پای شما سرایت کند (رادیکولوپاتی).

روی علت کمر درد خود تمرکز کنید

با تمرکز برعلت اصلی درد، بر خلاف تسکین علائم، بهترین شانس را برای یافتن یک برنامه درمانی مناسب برای تسکین طولانی مدت خواهید داشت. پزشک می‌تواند آزمایش‌های بالینی و تشخیصی مربوطه را برای تأیید علت دقیق درد شما و تنظیم یک برنامه درمانی دقیق انجام دهد.

اگر در حال حاظر از کمردرد شدید رنج می‌بیرید می‌توانید از طریق ویزیت غیر حضوری کلینیک درد مهرگان با پزشکان ما در ارتباط باشید.

بررسی اجمالی درد دنبالچه

درد دنبالچه در پایین ستون فقرات، ناحیه‌ای به نام دنبالچه است. درد می‌تواند ناشی از زمین خوردن، زایمان، نشستن زیاد یا در موارد نادر تومور باشد. تشخیص اغلب شامل رد سایر شرایطی است که باعث درد در نزدیکی دنبالچه می‌شود. زخم دنبالچه ممکن است هفته‌ها تا ماه‌ها طول بکشد تا بهبود یابد. اکثر بیماران با نشستن روی یک بالشتک شکل دار، فیزیوتراپی و تزریق استروئید به مفصل بهبود می‌یابند.

درد دنبالچه یا کوکسیداینیا چیست؟

دنبالچه که در پایه ستون فقرات قرار دارد از 3 تا 5 مهره استخوانی تشکیل شده است. با رباط ها و ماهیچه‌های قوی به ساکروم می‌چسبد.

درد در دنبالچه بسته به وسعت و علت آسیب از خفیف تا شدید متغیر است. درد حاد به طور ناگهانی رخ می دهد و معمولاً طی چند روز تا چند هفته بهبود می یابد. درد مزمن ممکن است کسل کننده و دردناک باشد. ناشی از التهاب است و بیش از سه ماه ادامه دارد.

علائم درد دنبالچه چیست؟

درد دنبالچه معمولا در ناحیه بین باسن به وجو می‌آید. به خصوص هنگام نشستن می‌تواند دردناک باشد. برخی افراد در سوار شدن به ماشین مشکل دارند. درد ممکن است همیشه احساس شود یا با فعالیت‌هایی که بر روی دنبالچه فشار وارد می کند، مانند: دوچرخه سواری یا اسب سواری، بدتر شود. درد همچنین هنگام حرکت از حالت نشسته به حالت ایستاده یا بالعکس می‌تواند بدتر شود.

علت ایجاد درد دنبالچه چه می‌تواند باشد؟

دنبالچه ممکن است در اثر افتادن ناگهانی، زایمان، خم شدن بیش از حد هنگام نشستن، دررفتگی جزئی یا خار استخوانی آسیب ببیند. چاقی خطر درد را افزایش می دهد، زیرا فشار بیشتری را روی استخوان دنبالچه وارد می‌کند. درد همچنین می تواند بدون دلیل شناخته شده ایجاد شود. در زنان بیشتر از مردان رخ می‌دهد و می‌تواند در هر سنی رخ دهد.

روش تشخیص درد دنبالچه چیست؟

ارزیابی شامل تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی است. پزشک متخصص درمان درد دنبالچه تمام اطلاعاتی را که ارائه می‌دهید، از جمله سابقه آسیب، محل درد و مشکلات ایستادن یا نشستن را در نظر می‌گیرد. ممکن است از شما خواسته شود در موقعیت‌های مختلف بایستید یا حرکت کنید و به جایی که احساس درد می‌کنید اشاره کنید.

آزمایشات خاص به تعیین اینکه آیا دنبالچه منشا درد شماست یا خیر کمک می‌کند. معاینه رکتوم می‌تواند به رد احتمال کیست کمک کند. ممکن است برای کمک به تشخیص و بررسی مشکلات بالای ستون فقرات، مطالعات تصویربرداری مانند اشعه ایکس، CT  یا MRI تجویز شود. سایر بیماری‌هایی که می‌توانند شبیه درد دنبالچه یا کوکسیدینیا باشند عبارتند از سیاتیک، زونای باسن، ساکروایلییت یا شکستگی.

مطالعه کنید: تزریق اپیدورال لگن

چه درمان‌هایی برای این بیماری در دسترس هستند؟

درمان غیر جراحی:

یک “بالشتک راحتی” با شکلی که یک بریدگی زیر دنبالچه دارد، اغلب اولین خط درمان است. اگر حرکات روده باعث افزایش درد شود، تغییرات رژیم غذایی (افزایش فیبر) و نرم‌کننده‌های مدفوع می‌تواند مفید باشد. برخی از بیماران ممکن است به داروهای ضد التهاب خوراکی یا چسب‌های موضعی، کرم‌ها یا پماد ضد درد نیاز داشته باشند.

فیزیوتراپی:

فیزیوتراپیست می‌تواند یک درمان کششی برای کاهش سفتی عضلات اطراف دنبالچه ایجاد کند. آنها همچنین می‌توانند تکنیک‌های موبیلیزاسیون را در اطراف دنبالچه و لگن برای کمک به کاهش درد ناشی از جای زخم یا سفتی انجام دهند. تمریناتی را در خانه برای تقویت ناحیه دنبالچه و کف لگن انجام دهید.

ورزش عضلات دنبالچه:

به پشت دراز بکشید و هر دو زانو را خم کنید. ماهیچه‌های شکم خود را در حالی که ناف را به سمت ستون فقرات فرو برده‌اید، سفت کنید ولی نفس خود را حبس نکنید. 15 تکرار، 5-10 ثانیه نگه دارید، 3 بار در روز.

تمرینات کگل:

ماهیچه‌های کف لگن خود را منقبض کنید انگار می‌خواهید جلوی جریان ادرار را بگیرید. عضلات کف لگن را منقبض و بلند کنید. 15 تکرار، 2-4 ثانیه نگه دارید، 3 بار در روز

تزریق مفاصل:

استروئیدها می توانند برای کاهش تورم و التهاب اعصاب درد دنبالچه مفید باشند. تزریق مفاصل یک روش کم تهاجمی است که در آن پزشک یک کورتیکواستروئید و یک داروی بی‌حس کننده ضد درد را به مفصل دردناک تزریق می‌کند. نتایج معمولا موقتی هستند، اما اگر تزریق مفید باشد، می‌توان آن را تا 3 بار در سال تکرار کرد. (جهت مشاوره برای درمان درد دنبالچه می‌توانید از طریق شماره مستقیم کلینیک درد مهرگان تماس بگیرید.)

بلوک عصبی:

تزریق به اعصاب بلوک یا به طور خاص‌تر، بلوک‌های گانگلیونی یکی از روش‌های مفید درمان درد دنبالچه می‌باشد. تزریق‌های موفقیت‌آمیز نشان می‌دهد که می‌توانید از عصب‌کشی با فرکانس رادیویی یا آر اف سود ببرید. روشی که از جریان الکتریکی برای از بین بردن رشته‌های عصبی حامل سیگنال‌های درد در مفصل استفاده می‌کند.

جراحی باز برای درمان درد دنبالچه:

در موارد نادر، اگر درمان‌های غیرجراحی و تزریق‌ها باعث تسکین درد نشوند، برداشتن دنبالچه با جراحی توصیه می‌شود.

مطالعه کنید: تزریق بلوک عصبی

پیشگیری از ایجاد درد دنبالچه

شما می‌توانید با اتخاذ وضعیت مناسب، با اجتناب از نشستن طولانی مدت و با اجتناب یا به حداقل رساندن فعالیت دردناک، از ناحیه دنبالچه محافظت کنید. انجام ندادن حرکاتی که باعث درد می‌شود، نگرش مثبت، فعالیت منظم و بازگشت سریع به کار از عناصر مهم بهبودی هستند. اگر در ابتدا نمی‌توانید وظایف شغلی معمول خود را انجام دهید، شغل خود را برای مدتی محدود تغییر دهید.

راه‌های پیشگیری از بازگشت درد دنبالچه:

•          وضعیت مناسب در هنگام نشستن، ایستادن، حرکت کردن
•          ورزش منظم همراه با کشش و تقویت
•          تجهیزات و روش‌های مناسب در صورت شرکت در ورزش‌های سنگین
•          استفاده از کمربند ایمنی در سفر
•          یک محل کار استاندارد
•          تغذیه خوب، وزن مناسب، کاهش چربی بدن
•          تکنیک‌های کنترل استرس و آرامش
•          سیگار کشیدن ممنوع

ویدئو را تماشا کنید: چرا تزریق اپیدورال مفید است؟

اگر به هر دلیلی دچار درد دنبالچه هستید، برای درمان آن می‌توانید با کلینیک فوق تخصصی درد مهرگان تماس بگیرید. یا با شماره مستقیم 02122873994 تماس بگیرید.

بیماری دژنراتیو دیسک کمر و عوارض آن از قبیل پارگی دیواره دیسک، تضعیف مرکز دیسک، فروریزش هسته، تشکیل خار استخوان، و غیره می باشد. اما دژنراتیو دیسک کمر یکی از شایع ترین علل کمردرد، گردن درد و همچنین یکی از مشکلاتی است که ممکن است یک روز هر انسانی را درگیر کند.

به عبارت ساده، بیماری دژنراتیو دیسک به علائم کمردرد یا گردن درد ناشی از ساییدگی و پارگی دیسک‌های ستون فقرات اشاره دارد. در برخی موارد، بیماری دژنراتیو دیسک باعث ضعف، بی‌حسی، و درد شدید تیرکشنده در بازوها یا پاها (درد رادیکولار) می‌شود. بیماری دژنراتیو دیسک معمولاً شامل یک درد مزمن با شدت کم، همراه با دوره‌های متناوب درد شدیدتر است.

انحطاط دردناک دیسک در گردن (ستون فقرات گردنی) و قسمت پایین کمر (کمر) شایع است. این نواحی از ستون فقرات بیشترین تحرک و استرس را متحمل می شوند و بیشتر مستعد تخریب دیسک هستند.

بیماری دژنراتیو دیسک کمر نام اشتباهی است

اصطلاح دژنراتیو به طور قابل درک به این معنی است که علائم با افزایش سن بدتر می‌شوند. با این حال، این اصطلاح به علائم اشاره نمی‌کند، بلکه فرآیند تحلیل رفتن دیسک در طول زمان را توصیف می‌کند.

علیرغم آنچه از نام آن پیداست، بیماری دژنراتیو دیسک یک بیماری نیست، بلکه وضعیتی است که در آن ساییدگی و پارگی طبیعی و مرتبط با افزایش سن روی دیسک باعث درد، بی‌ثباتی و سایر علائم می‌شود. این وضعیت معمولاً منجر به ناتوانی طولانی مدت نمی‌شود و بیشتر موارد را می‌توان با استفاده از روش‌های درمانی غیر جراحی درمان کرد.

به عقیده پزشکان کلینیک درد مهرگان، درست است که دژنراسیون دیسک احتمالاً در طول زمان پیشرفت می‌کند، درد ناشی از بیماری دژنراتیو دیسک کمر معمولا بدتر نمی‌شود و در واقع معمولاً با گذشت  زمان کافی احساس بهتری پیدا می‌کند. نظریه آبشار دژنراتیو نحوه عملکرد این فرآیند را توضیح می‌دهد.

انحطاط دیسک بخش طبیعی گذر سن است و با گذشت زمان همه انسانها تغییراتی را در دیسک‌های خود نشان می دهند. با این حال، یک دیسک تحلیل رفته همیشه باعث ایجاد علائم نمی‌شود. در واقع، بیماری دژنراتیو دیسک در ماهیت و شدت آن کاملاً متغیر است.

به گفته دکتر مجید نجفی این مقاله اطلاعات بسیاری را  در مورد جنبه‌های بیماری دژنراتیو دیسک بر اساس اصول پذیرفته شده ارائه می‌کند، مانند اینکه چگونه دیسک تحلیل رفته باعث ایجاپ درد و علائم می‌شود  و درمان‌های رایج آن کدام است‌.

پزشکان مخالف هستند

در ادبیات پزشکی در مورد اینکه چه چیزی تشخیص بیماری دژنراتیو دیسک کمر را مسجل می‌کند و چه چیزی جزو تشخیص نیست، اتفاق نظر کمی وجود دارد. این عدم توافق ممکن است به دلیل ماهیت بیماری باشد که باعث ایجاد علائم در طی سالیان متمادی می‌شود و ردیابی علائم را دشوار می‌کند.

مهم است که توجه داشته باشید که تحلیل رفتن دیسک می تواند منجر به  شروع شرایط بیمار گونه ستون فقرات شود. از عوارض بیماری دژنراتیو دیسک موارد ذیل بسیار پر اهمیت هستند:

• تنگی نخاع، نوعی انحطاط ستون فقرات که منجر به تحت فشار قرار گرفتن ریشه عصبی یا نخاع می شود.
• استئوآرتریت در ستون فقرات، تغییرات در مفاصل فاست در پشت ستون فقرات که در نتیجه انحطاط رخ می دهد.
• اسپوندیلولیستزیس، که در آن یک مهره به دلیل دژنراسیون مفصل فاست روی دیگری به جلو می لغزد.
• اسکولیوز، که در آن دیسک‌ها به‌صورت کج تحلیل می‌روند و «منحنی» می‌تواند در طول زمان ایجاد شود.

برآمدگی دیسک کمر یا لغزندگی دیسک کمر یا اسپوندیلولیستزیس (Spondylolisthesis) یکی از عوارض ستون فقرات است. برآمدگی دیسک معمولاً با لغزندگی رو به جلو یا عقب یک مهره نسبت به مهره بعدی رخ می دهد. سرخوردن رو به جلوی مهره بالایی روی مهره پایینی آنترولیستزیس گفته می‌شود. حال آن که از سر خوردن رو به عقب با اصطلاح رترولیستزیس یاد می‌شود.

نشانه های بیرون زدگی دیسک

هنگامی که یک دیسک در قسمت پایین ستون فقرات شما برآمده یا پاره می شود، ممکن است در ناحیه کمر و یا پای خود احساس درد کنید. در اینجا سه علامت ویژه بیرون زدگی دیسک آورده شده تا علت اصلی مشکل برآمدگی دیسک کمر خود را شناسایی کنید:

1. در هنگام نشستن
   فعالیتی که فشار زیادی بر دیسک‌های تحتانی ستون فقرات شما وارد می‌کند نشستن است. اگر فتق یا برآمدگی دیسک کمر دارید، این افزایش فشار در داخل دیسک ممکن است باعث برجسته‌تر شدن برآمدگی شود. همچنین ممکن است هنگام نشستن کمردرد شما را تشدید کند.
2. انتشار درد به پا (سیاتیک)
   دیسک‌های کمر شما معمولاً در ناحیه خلفی (پشت) و یا جانبی (سمت راست یا چپ) که در مجاورت ریشه‌های عصبی نخاعی شما قرار دارد، فتق یا برآمدگی دیسک کمر دارند. فتق دیسک ممکن است از طریق یکی یا چند مورد زیر این ریشه‌های عصبی را تحت تأثیر قرار دهد:
   • فشرده سازی مستقیم: هنگام نشت برآمدگی دیسک یا محتوای داخلی به بیرون، مستقیماً روی ریشه عصبی نخاعی در محل خروج از کانال نخاعی فشار می‌آورد.
   • تحریک شیمیایی: هنگامی که فتق دیسک مواد تحریک کننده شیمیایی اسیدی را از مواد دیسک خارج می‌کند، ممکن است باعث التهاب و تحریک در ناحیه اطراف ریشه عصب شود.
     سپس عملکرد ریشه عصبی آسیب‌دیده تغییر می‌کند و ممکن است درد سوزشی همراه با بی‌حسی، ضعف یا سوزن سوزن شدن در جلو و یا پشت ران، ساق و یا پای خود احساس کنید. به این علائم معمولاً سیاتیک می‌گویند. علائم و نشانه های سیاتیک معمولاً روی یک پا تأثیر می گذارد.
3. درد تشدید شده توسط فعالیت‌های خاص
   کمردرد و یا سیاتیک ممکن است زمانی که فعالیت‌های خاصی انجام می‌دهید بدتر شود، مانند:
   • خم شدن به جلو یا پایین آوردن سر
   • بلند کردن یک جسم سنگین
   • هل دادن یا کشیدن یک جسم سنگین
   • سرفه کردن
   • عطسه کردن

بهبود برآمدگی دیسک کمر

درد لغزندگی دیسک کمر معمولاً سریع ظاهر می‌شود. در بیشتر موارد، هیچ دلیل مشخصی برای درد وجود ندارد، مانند یک آسیب خاص یا فعالیت شدید بدنی. با این حال، درد ناگهانی احساس می‌شود.

این وضعیت می‌تواند بسیار دردناک باشد، اما برای اکثر افراد، علائم آن خیلی طول نمی‌کشد. تقریباً 90 درصد از افرادی که لغزندگی دیسک کمر دردناک را تجربه می‌کنند، طی 6 هفته خوب می‌شوند  و دیگر درد را احساس نمی‌کنند، حتی اگر هیچ درمان پزشکی برای آن دریافت نکرده باشند.

علائم لغزندگی دیسک کمر و زمان مراجعه به پزشک

به گفته دکتر محید نجفی مدیر کلینیک درد مهرگان در صورت مشاهده این 3 نشانه برآمدگی دیسک کمر به پزشک متخصص جراحی ستون فقرات مراجعه کنید. پزشک کلینیک درد مهرگان ممکن است ترکیبی از درمان‌های غیرجراحی مانند داروهای تسکین‌دهنده درد و یک برنامه فیزیوتراپی و همچنین ارجاع به فوق تخصص درد ‌برای تزریق‌های کمری با هدایت تصویر را برای کمک به کاهش التهاب و تسکین درد توصیه کند.

اگر مشکلی در کنترل حرکات روده و یا مثانه، بی‌حسی در قسمت داخلی ران و ناحیه تناسلی خود و یا مشکل در شروع ادرار دارید، فوراً با پزشک خود مشورت کنید. این علائم و نشانه‌ها ممکن است نشان دهنده سندرم دم اسبی باشد، یک اورژانس پزشکی جدی، که با برخی فتق های شدید دیسک کمر امکان پذیر است.

مترجم: دکتر محید نجفی متخصص بیهوشی و درد، مدیر کلینیک درد مهرگان

تسکین درد دیسک کمر برای هرکسی متفاوت و ممکن است برای درمان از روشهای مختلفی استفاده شود. فتق دیسک کمر ممکن است باعث ایجاد دردی شود که به صورت تیز، سوزش یا تیر کشنده  از قسمت پایین کمر، از مسیر باسن و پایین پا (سیاتیک) توصیف می‌شود.

نکات مهم جهت تسکین درد دیسک کمر

در اینجا 5 نکته کمتر شناخته شده برای کمک به تسکین درد و ایجاد احساس بهتر در شما آورده شده است:

گرما و سرما درمانی می‌تواند به کاهش اسپاسم و درد عضلانی کمک کند

اعمال گرما و یا سرما درمانی در قسمت پایین کمر می‌تواند اسپاسم عضلانی را که معمولاً با فتق دیسک کمر وجود دارد کاهش دهد. گرما به شل شدن سفتی عضلانی که باعث اسپاسم می‌شود، افزایش جریان خون و بهبود خاصیت ارتجاعی بافت همبند کمک می‌کند. سرما دمای بافت محلی را کاهش می‌دهد که اثر ضد درد و ضد التهابی ایجاد می‌کند و در نتیجه درد را کاهش می‌دهد.

• • برای کاهش گرفتگی عضلانی، کیسه یا حوله گرم را در قسمت پشت خود بگذارید و این کار را صبحها یا قبل از انجام حرکات کششی ورزشی اعمال کنید.
  • سعی کنید یک پد گرم کننده یا کمپرس گرم را به صورت دوره ای در طول روز روی کمر خود قرار دهید. (حتما از یک سد فیزیکی مانند دستمال پارچه ای برای جلوگیری از آسیب حرارتی استفاده کنید).
  • همین روش را می‌توان با یک کیسه یخ بعد از کشش، ورزش یا ماساژ برای تسکین درد استفاده کرد (حتما از یک سد فیزیکی مانند حوله پارچه ای استفاده کنید تا از آسیب سرمایی جلوگیری کنید).
  • سایر وسایل انتقال گرما عبارتند از پوشش حرارتی چسبنده (حرارت مداوم و سطح پایین را در طی چندین ساعت فراهم می کند)، حمام گرم و یا دوش گرفتن در پایان روز.

به توصیه دکتر مجید نجفی چندین گزینه را امتحان کنید و ببینید چه چیزی برای شما بهتر است. نوع وسیله ایجاد کننده گرما و نحوه استفاده از آن اغلب به اولویت شخصی بستگی دارد.

فعالیت بدنی متوسط و آزاد شدن اندورفین

اگرچه ممکن است غیر منطقی به نظر برسد، اما در صورت داشتن فتق دیسک کمر، فعال ماندن می تواند درد را تسکین دهد. هنگامی که ورزش می کنید، بدن اندورفین ترشح می‌کند که به طور طبیعی می تواند خلق و خوی شما را بهبود بخشد و درک درد را کاهش دهد.
اکثر افراد مبتلا به فتق دیسک کمر قادر به تحمل فعالیت های کم هستند مانند:

• • پیاده روی در بیرون یا روی تردمیل
  • استفاده از مربی در تمرین سبک
  • دوچرخه سواری با دوچرخه دراز کشیده

اگر درد شما شدید است، ممکن است بخواهید یک فعالیت داخل  آب مانند آب درمانی را امتحان کنید. فعالیت‌های داخل  آب اغلب توصیه می‌شود زیرا شناور بودن در آب با گرانش مقابله می کند و تحمل بار روی دیسک های ستون فقرات شما را کاهش می‌دهد. پزشکان متخصص و فوق تخصص کلینیک درد مهرگان ممکن است یک برنامه فیزیوتراپی در آب یا شنا را به شما پیشنهاد دهد.

تاثیر برخی از موقعیت های خواب در تسکین درد دیسک کمر

درد ناشی از فتق دیسک کمر می تواند در طول شب بدتر شود. یا برعکس ممکن است هنگام خوابیدن در وضعیتی که فشار از ستون فقرات کاهش می یابد، راحت بخوابید. چند گزینه خوب عبارتند از:

• • از یک بالش زیر زانو برای کمک به کاهش فشار در قسمت پایین کمر استفاده کنید
  • به پهلو دراز بکشید و یک بالش بین زانوهای خود قرار دهید تا ستون فقرات شما صاف و باسن شما متعادل بماند.

موقعیت خواب ترجیحی شما و قرار دادن بالش احتمالاً با توجه به محل فتق دیسک شما تعیین می شود. چند بالش و موقعیت مختلف را امتحان کنید تا ببینید چه چیزی برای شما بهتر است.

کاهش درد سیاتیک با روش مک کنزی

روش مکنزی یکی از انواع فیزیوتراپی است که شامل رویکرد خاصی برای ورزش است. برای درد فتق دیسک کمر، هدف این است که درد را از ساق پا (سیاتیک) دور کنید و آن را بیشتر در قسمت پایین کمر متمرکز کنید.

• • علائم خاص شما معمولاً تعیین می کند که فیزیوتراپیست کدام تمرینات را با روش مک کنزی پیشنهاد می کند.
  • پس از اینکه علائم شما از پای شما خارج شد، رویکرد معمولاً به توانبخشی طولانی مدت برای تقویت کمر و سایر گروه های عضلانی کلیدی تغییر می کند.

حتی پس از کاهش درد فتق دیسک کمر، برنامه تقویت و کشش کمر باید ادامه یابد تا خطر بازگشت درد کمر کاهش یابد.

تاثیر آزادسازی میوفاشیال یا ماساژ بر  کاهش درد

در حالی که درد میوفاشیال ممکن است منبع اصلی درد کمر نباشد، ممکن است یک منبع ثانویه از درد ناشی از فتق دیسک کمر و همچنین ساختارهای دیگر باشد. این موضوع می‌تواند با وضعیت نامناسب و عدم تحرک بدتر شود. رهاسازی میوفاشیال نوعی درمان دستی است که نشان داده شده است کمردرد را بهبود می‌بخشد. در حالی که تمرینات وضعیتی و رهاسازی میوفاشیال را می‌توان در فیزیوتراپی آغاز کرد، روش هایی وجود دارد که می توان در این مدت در خانه انجام داد.

• • از یک توپ لاکراس یا عصای ماساژ برای اعمال فشار بر روی نقاط دردناک یا ماشه ای در ناحیه کمر استفاده کنید.
  • هنگامی که یک نقطه دردناک یا ماشه ای روی کمرتان شناسایی شد، فشار را به مدت 1 تا 2 دقیقه ثابت نگه دارید تا عضله آزاد شود.
  • این مراحل را برای نقاط ماشه ای متعدد در ناحیه کمر تکرار کنید.
  • این تکنیک ممکن است در ابتدا درد را بدتر کند زیرا فشار بر عضلات ملتهب وارد می‌شود. استفاده از سرما درمانی (یخ) پس از رهاسازی میوفاشیال برای کاهش درد بسیار توصیه می شود.

در حالی که درد اکثر دیسک های کمری معمولاً در 6 هفته برطرف می‌شود، شما می خواهید در این مدت آن را مدیریت کنید و کنترل درد خود را به دست بگیرید. این نکات ممکن است برای همه کارساز نباشد، و ممکن است قبل از یافتن آنچه برای کمک به تسکین درد فتق دیسک کمر شما بهترین کار را انجام می دهد، زمان ببرد.

مترجم دکتر مجید نجفی متخصص بیهوشی و درد، مدیر کلینیک درد مهرگان

دیسک ستون فقرات به عنوان یک محور الاستیک قوی برای هر بخش مفصلی از ستون فقرات عمل می‌کند. این قسمت ثبات را فراهم و دامنه حرکت نسبتاً وسیعی را در تمام جهات در قسمت پایین کمر و گردن امکان‌پذیر می‌کند. اما زمانی که دیسک شروع به از دست دادن قدرت و انعطاف پذیری خود می کند، باعث ایجاد یک‌ سری از علائم دردناک و  ناتوان کننده می شود.

این مقاله درباره تمام مشکلان دیسک صحبت می کند و برجسته ترین نکاتی که باید در مورد مشکلات دیسک کمر بدانید را مرور می کند.

دیسک ستون فقرات چیست؟

دیسک های ستون فقرات شبیه استوانه گرد و در بالا و پایین صاف هستند. ضمناً به طور محکم به مهره های بالا و پایین آنها متصل می شوند. دیسک ها تا حدودی انعطاف پذیر هستند. آنها باعث جذب ضربه روی ستون فقرات می شوند.

به دلیل فشارهای زیادی که به کمر و گردن وارد می شود و تغییرات ناشی از افزایش سن، دیسک مستعد آسیب است.

• هنگامی پارگی دیسک در قسمت تحتانی ستون فقرات، منجر به کمردرد، پا درد و سایر علائم مانند بی حسی و ضعف شود.
• در گردن، مشکل دیسک می تواند منجر به درد و علائم در گردن، شانه، بازو و احتمالاً در دست شود.

مشکلات دیسک ممکن است به دلایل مختلف به طور اشتباه درک شوند. پزشکان متخصص ستون فقرات، همیشه در مورد علل درد مربوط به دیسک ستون فقرات اتفاق نظر ندارند. اما بیماران در درک این موضوع پیچیده مشکل دارند.

بسیاری از اصطلاحات تا حدودی به جای یکدیگر برای توصیف یک مشکل دیسک کمر استفاده می شوند. مانند عصب فشرده شده، دیسک تحلیل رفته، دیسک لغزیده، فتق دیسک، برآمدگی دیسک و غیره.

درد دیسک ستون فقرات در مقایسه با درد ریشه عصبی

ده ها اصطلاح برای توصیف مشکلات دیسک استفاده می شود. اما در واقع تنها دو دسته اصلی از مشکلات برای دیسک وجود دارد:

بیماری دژنراتیو دیسک ستون فقرات

اگر درد در خود دیسک ایجاد شود، بیمار درد محوری یا تیرکشنده را تجربه خواهد کرد. این وضعیت می‌تواند به عنوان بخشی از فرآیند پیری رخ دهد که در آن دیسک‌های ستون فقرات شروع به خشک شدن می‌کنند و در نتیجه مقداری از انعطاف‌پذیری و جذب شوک خود را از دست می‌دهند. به عنوان بخشی از این فرآیند، بخش داخلی دیسک روی هم‌می خوابد و بالشتک کم قطر تری بین مهره‌های استخوانی در ستون فقرات ایجاد می‌کند و قسمت بیرونی دیسک ممکن است دچار پارگی‌های کوچک شود که همگی می‌توانند باعث درد شوند.

علت دقیق درد ایجاد شده توسط دیسک هنوز بحث برانگیز است، اما می تواند هم یک واکنش بیوشیمیایی و هم یک جزء بیومکانیکی وجود داشته باشد.

در سایت کلینیک درد‌مهرگان، اصطلاحی که به طور مداوم برای توصیف این نوع درد استفاده می شود “بیماری دیسک دژنراتیو” است.

فتق دیسک کمر

اگر مشکل دیسک کمر باعث درد ریشه عصبی شود یا درد در امتداد یکی از اعصابی که از ستون فقرات خارج می شود حرکت کند، به آن درد رادیکولار می گویند. اگر مواد داخلی دیسک، هسته نرم، از دیسک نشت کند (یا «فتق» کند) و ریشه عصب را لمس کند، ممکن است این اتفاق بیفتد. مواد داخل دیسک به شدت التهاب زا هستند و هرگونه تماس با عصب می تواند باعث درد شود.

درد و سایر علائم، مانند بی‌حسی، گزگز یا ضعف، معمولاً در طول مسیر عصب حرکت می‌کنند، به طوری که دیسکی که در قسمت پایین ستون فقرات فتق می‌کند باعث ایجاد درد در امتداد عصب سیاتیک از طریق پشت ساق پا می‌شود. فتق دیسک ستون فقرات گردنی باعث ایجاد دردی می شود که در بازو پخش می شود.

در سایت کلینیک درد مهرگان، اصطلاحی که به طور مداوم برای توصیف این نوع درد استفاده می شود «فتق دیسک» است.

صرف نظر از اینکه مشکل دیسک چه نامیده می شود – مثلا لغزش دیسک، دیسک برآمده، دیسک تحلیل رفته و غیره – برای بیمار بسیار مهم است که بفهمد آیا درد در خود دیسک ایجاد می شود یا اینکه درد در امتداد عصب است.

تشخیص دقیق علت درد بیمار برای تعیین گزینه های درمانی مناسب مورد نیاز است. برای بحث دقیق تر، به تشخیص مشکلات دیسک مراجعه کنید.

مترجم دکتر مجید نجفی متخصص بیهوشی و درد، کلینیک درد مهرگان

دیسک بین مهره‌ای L3-L4 که در وسط ستون فقرات کمری قرار دارد، نقش مهمی در تحمل وزن بالاتنه و محافظت از دم اسب (اعصابی که از طناب نخاعی پایین می‌آیند) دارد. در حالی که بخش حرکتی L3-L4 در مقایسه با دیسک های پایین تر احتمال آسیب کمتری دارد، ممکن است در معرض تخریب، ضربه و مشکلات مربوط به دیسک باشد.

این مقاله آناتومی بخش حرکتی L3-L4، مشکلات بالقوه ای که ممکن است در این ناحیه رخ دهد و گزینه های درمانی را مرور می کند.

آناتومی بخش حرکتی ستون فقرات L3-L4

قطعه حرکتی L3-L4 شامل ساختارهای زیر است:

مهره های L3 و L4

هر مهره از یک بدنه مهره در جلو و یک قوس مهره در پشت با ویژگی های زیر تشکیل شده است:

• ارتفاع بدنه مهره L3 در جلو و عقب برابر است. L4 در جلو نسبت به عقب بلندتر است.
• قوس مهره دارای 3 برآمدگی استخوانی است: یک اسپاینوس پروسس در وسط و دو استخوان عرضی در دو طرف. L3 بلند ترین اسپاینوس پروسس را در ناحیه کمر دارد.
• ناحیه بین اسپاینوس پرپسس و ترنسورس پروسس را لامینا می گویند. ناحیه بین ترنسورس پروسس و جسم مهره را پدیکل می نامند.

مهره های L3 و L4 در پشت توسط یک جفت مفاصل فاست (مفاصل zygapophyseal) به هم متصل می شوند که توسط غضروف مفصلی پوشانده شده اند تا حرکات ظریف بین سطوح مفصلی را فراهم کنند.

دیسک بین مهره‌ای L3-L4

یک دیسک ساخته شده از یک هسته نرم و ژلاتینی (nucleus pulposus) که توسط لایه های سختی از بافت فیبری احاطه شده است (annulus fibrosus) بین بدنه های مهره L3 و L4 قرار دارد. این دیسک عملکردهای بالشتکی و ضربه‌گیر را برای محافظت از مهره‌ها از ساییدگی در برابر یکدیگر در طول حرکات ستون فقرات فراهم می‌کند.

عصب بخش نخاعی L3

ریشه های عصبی نخاعی L3 از طریق سوراخ های استخوانی کوچک (فورامینای بین مهره ای) در سمت چپ و راست کانال بخش نخاعی از دم اسبی خارج می شوند. عصب L3 نواحی خاصی از پوست و عضلات اندام تحتانی را عصب دهی می کند.

• درماتوم L3 ناحیه ای از پوست است که از طریق عصب نخاعی L3 حس آن قسمت از پوست را دریافت می کند و قسمت جلوی ران و قسمت داخلی ساق را شامل می شود.
• میوتوم L3 گروهی از عضلات است که توسط عصب نخاعی L3 کنترل می‌شود و شامل بخش‌هایی از ماهیچه‌های خاص در لگن، ران و ساق پا است.

بخش حرکتی L3-L4 یک محفظه استخوانی برای محافظت از اعصاب دم اسب و سایر ساختارهای ظریف فراهم می کند.

مشکلات احتمالی در دیسک بین مهره‌ای L3-L4

مشکلات احتمالی که ممکن است در قطعه حرکتی دیسک بین مهره‌ای L3-L4 رخ دهد عبارتند از:

آرتروز

دیسکهای L3-L4 معمولاً در معرض فشار چرخشی مکرر هستند، که ممکن است باعث ایجاد آرتروز در این مفاصل شود و در نتیجه درد مفصل فاست ایجاد شود.

اسپوندیلولیستزیس دژنراتیو

تغییرات مرتبط با افزایش سن در مفاصل فاست ممکن است منجر به لغزش رو به جلو مهره L3 نسبت به L4 شود.

مشکلات دیسک

دیسک بین مهره‌ای L3-L4 ممکن است به دلیل تغییرات مرتبط با سن یا در اثر تروما دچار انحطاط یا فتق شود.

این دیسک، هنگامی که در معرض ترومای حاد قرار می گیرد، بخش حرکتی L3-L4 به ندرت ممکن است دچار دررفتگی مفصل فاست، شکستگی و یا آسیب به دم اسبی شود. به ندرت، تومورها و عفونت ها ممکن است بر بخش حرکتی L3-L4 تأثیر بگذارند.

علائم و نشانه های ناشی از L3-L4

بخش حرکتی L3-L4 ممکن است باعث درد عضلانی، درد دیسکوژنیک، درد رادیکولار (ریشه عصبی) و یا رادیکولوپاتی (درد تیر کشنده) شود که معمولاً کمر و یا پاها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

دکتر مجید نجفی می گوید هنگامی که عصب بخش نخاعی L3 درگیر می شود، علائم زیر ممکن است رخ دهد:

• درد شدید، معمولاً به صورت تیر کشنده و یا احساس سوزش که ممکن است در ران و یا قسمت داخلی ساق ایجاد شود.
• بی حسی در ران و یا قسمت داخلی ساق
• ضعف در هنگام حرکت دادن ران و یا زانو در جهات مختلف.
• احساسات غیر طبیعی، مانند احساس سوزن سوزن شدن و یا سوزن سوزن شدن.

این علائم معمولا در یک پا تجربه می شود. به ندرت ممکن است هر دو پا با هم درگیر شوند.

آسیب به دم اسبی را سندرم دم اسب می گویند. این سندرم با ضعف، بی حسی، گزگز و یا فلج در هر دو پا مشخص می شود. همچنین ممکن است کاهش یا از دست دادن کامل کنترل روده و یا مثانه وجود داشته باشد. اقدام فوری پزشکی توسط جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات کلینیک درد مهرگان در این شرایط برای حفظ عملکرد پا بسیار مهم است.

درمان‌های غیرجراحی اغلب ابتدا برای درمان بیماری‌های ناشی از دیسک بین مهره‌ای L3-L4 انجام می‌شود، به‌جز سندرم دم اسب که باید با جراحی فوری مشورت شود. در موارد نادر، ممکن است جراحی در نظر گرفته شود.

دکتر مجید نجفی متخصص بیهوشی و درد، کلینیک درد مهرگان